۵-۲-۶)بررسی میزان ایمنی وکارایی حمل ونقل عمومی ۸۹
۵-۳) پیشنهادات ۹۱
منابع ومآخذ ۹۴
فهرست جداول
جدول ۲-۱ نظریه ها ودیدگاههای مختلف برخی اندیشمندان به رابطه فضای شهری و پدیده های اجتماعی ۳۱
جدول ۳-۲ : امتیاز گزینه‌های مختلف در روش پنج گزینه‌ای ۶۶
جدول ۳-۳ : امتیاز گزینه‌های مختلف در روش پنج‌ گزینه‌ای ۶۶
جدول۳-۴ : پیش آزمون آلفای کرونباخ ۶۷
جدول ۴-۱. ویژگی های جمعیت شناختی براساس سن ۷۴
جدول۴-۲. ویژگی های جمعیت شناختی براساس تعداد فرزند ۷۴
جدول ۴-۳. ویژگی های جمعیت شناختی براساس وضعیت تاهل ۷۵
جدول۴-۴. ویژگی های جمعیت شناختی براساس شغل ۷۵
جدول۴-۵. ویژگی های جمعیت شناختی براساس تحصیلات ۷۵
جدول۴-۶. ویژگی های جمعیت شناختی براساس وضعیت درآمد ۷۶
جدول۴-۷. همبستگی بین عملکرد میزان تردد و احساس امنیت ۷۶
جدول ۴-۸: نتایج تحلیل رگرسیون همزمان برای پیش بینی فضاهای شهری ۷۷
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۴-۹.همبستگی بین میزان مشارکت وامنیت درک شده ۷۷
جدول ۴-۱۰ . نتایج تحلیل رگرسیون همزمان برای پیش بینی فضاهای شهری ۷۸
جدول۴-۱۱.همبستگی بین میزان رفت و آمد با میزان تردد ۷۸
جدول ۴-۱۲.همبستگی بین امنیت شهری و مشارکت در فضای عمومی ۷۸
جدول۴-۱۳.همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد مجلس ۷۹
جدول۴-۱۴.همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد به نیروی انتظامی ۷۹
جدول ۴-۱۵.همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد به صداو سیما ۷۹
جدول۴-۱۶.همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد به قوه قضایه ۷۹
جدول ۴-۱۷.همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد به شهرداری ۸۰
جدول۴-۱۸. همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد به بیمارستان ها ۸۰
۴-۱۹.تفاوت میانگین بین میزان تردد و احساس امنیت ۸۰
جدول ۴-۲۰.تفاوت میانگین بین امنیت شهری و میزان مشارکت ۸۱
جدول ۴-۲۱.تفاوت میانگین بین امنیت شهری و مشارکت با شرکت در فضای عمومی ۸۱
جدول ۵-۱شاخص های در نظر گرفته شده برای سنجش بعد کالبدی ارتقای امنیت زنان در فضاهای شهری ۸۷
فهرست نقشه ها
نقشه ۱-۲- موقعیت جغرافیایی محدوده مورد مطالعه : ۱۱
نقشه ۳-۱ موقعیت استان کرمانشاه در کشور ایران ۶۰
نقشه ۳-۲ موقعیت جغرافیایی محدوده(تفکیک شده) مورد مطالعه ۶۵
نقشه ۳-۳ : کاربری های موجود درمحدوده جغرافیای مورد مطالعه ۷۱
نقشه ۴-۱ پهنه بندی فیزیکی کاربری های فضاهای شهر ی مورد مطالعه . ۸۲
نقشه ۵-۱.مساحتها بر روی نقشه ۹۰
چکیده :
با توجه به اهمیت موضوع امنیت در سعادت انسان ها وآسیب پذیری ویژه زنان ، موضوع امنیت شهری ، با رویکرد جنسیتی در این پژوهش بررسی شده است . روندکار شامل بررسی مبانی و تجارب مرتبط ،مفهوم سازی ، استخراج ابعاد و شاخص ها ، اعمال آنها در قالب پرسشنامه ( طیف لیکرت) ، تعیین حجم نمونه وسنجش های آماری در محدوده ای به عنوان نمونه میدانی ( بخش مرکزی کرمانشاه ) در نهایت ارائه راهکارهای پیشنهادی در طرح های شهری می باشد .فرضیات این پژوهش عبارت از این است که «به نظر می رسد بین میزان تردد واحساس امنیت درک شده زنان در هریک از فضاهای شهری رابطه مستقیمی وجود دارد و همچنین بین عدم امنیت زنان در فضای شهری و محدود شدن مشارکت زنان در اجتماع رابطه مثبت و معناداری وجود دارد میزان امنیت وتردد زنان در هریک از پهنه های محدوده مطالعاتی باحجم نمونه ۳۸۱نفر tبا استفاده از آزمون سنجیده شده است ونتایج پژوهش نشان می دهد که هرچه میزان تردد زنان در پهنه های مورد مطالعه بیشتر بوده است میزان احساس امنیت بیشتری داشته اند. همچنین بررسی شاخصهای مدل مفهوم تجربی حاکی است با افزایش میزان خوانایی وآشنایی فضا ، ارتقای شهرت ( خوشنامی ویا بدنامی ) فضاها ، نظارت بر فضا و دسترسی به امداد ، ارتقای حیات شبانه فضا و کارایی حمل ونقل عمومی میزان احساس امنیت درک شده از فضا افزایش می یابد.
واژگان کلیدی : امنیت شهری،فضای عمومی ،امنیت زنان ،مشارکت
مقدمه
نیاز به امنیت همواره از بنیادی ترین نیازهای انسانی در جامعه بشری به شمار می رود .مبحث امنیت از نظر روان شناسی به خصوص در بهداشت روانی و در آسیب شناسی روانی اهمیت بسیار دارد ،آرامش ،رشد ، شکوفایی انسان ، بروز همه استعدادهاو خلاقیت ها و نیل به همۀکمالات انسانی در سایه امنیت به دست می آید.باگسترش فضاهای شهری مدرن ابهام در فضاهای شهری افزایش می یابد .زنان به دلیل ابهام ایجاد شده از حضور در فضاهای شهری ترس دارند فضاهای نامناسب شهری ،فضاهای بی دفاع ، محلات ناامن ، شهرهایی با معماری صرفاً مردانه همه از عوامل تهدید کننده امنیت شهری واجتماعی هستند(تمدن ،۱۳۸۷:۲۲-۲۱)
امنیت ابعاد مختلفی دارد : امنیت انسانی به معنی حفظ حقوق وامنیت فردی ، فرهنگی، اجتماعی وسیاسی است . امنیت انسانی دو بعد دارد ،بعد حداقلی ( کفاف) که در آن آحاد جامعه قادر به تأمین وتضمین معیشت و بقا وامنیت خود هستند وبعد ارتقایی ( رفاه ) که در آن مردم قادرند از احساس مثبت و آسایش در زندگی وامنیت روانی –اجتماعیبرخوردارباشند .امادراین میان امنیت فردی برای مردم بیشتر از سایر امنیت های انسانی دارای اهمیت است در واقع احساس عدم امنیت افراد در یک جامعه،تبعات فراوانی می تواند در پی داشته باشد .فقدان اعتماد یا احساس نگرانی نسبت به مسایل مختلف ،سبب رفتارهای خاص کناره گیری نیز می شود .مردم اگر بتوانند مناطق ناامن را ترک کنند .اختلال وبی نظمی مهار نشده به شهروندان نشان می دهد که آن منطقه ناامن است ( گیدنز ۱۳۷۷).
مبانی نظری نظم وامنیت ، معطوف به فلسفۀ وجود این دومفهوم ورابطه وکنش متقابل آنها در جامعه می باشد ، واز بنیادی ترین مؤلفه های هر جامعه محسوب می شود بنابراین درهرجامعه ای نتیجه امحای نظم وامنیت ازهم پاشیدگی آن جامعه خواهد بود ،در مقابل ، زیر بنای هر سازمان پایداراجتماعی متشکل ازمؤلفه های بنیادی ومتناظر آن از نظم وامنیت اجتماعی است ( صالحی ۱۳۸۷:۱۷ )مهترین نیاز از نظر روحی امنیت است که به عنوان مهمترین هدف زندگی وجوهر سلامت روانی فرد تلقی می شود .(فروم۱۱:۱۳۶۰)در طبقه بندی نیازها که توسط مازلو به انجام رسیده است .امنیت پس از نیازهای فیزیولوژیک ( آب و غذاو …)به عنوان دومین طبقه از مهمترین وبنیادی ترین نیازها معرفی شده است به عقیده مازلو (۱۹۶۸)هنگامی که نیازهای فیزیولوژیک برآورده شدند بلافاصله مردم توجه شان به برآورده ساختن وارضای نیازهای سطح بالاتر نظیر امنیت خواهد شد این نیاز ها شدیداًو به گونه ای تنگاتنگ با توانایی های اجتماعی وکالبدی محیط در رابطه اند. (صالحی ۲۲:۱۳۸۷)
مفهوم فضای شهری امن در مقابل فضای شهری ناامن قرار دارد .پد یده ناامنی دارای دو جنبه عینی و ذهنی است وکلیه عرصه های زندگی را در بر می گیرد .مقوله ناامنی از جنبه های عینی ، کلیه مظاهر ناامنی از جمله سرقت ،قتل ، خشونت و …را شامل می شود ومقوله ناامنی ذهنی ، شامل داوری در خصوص امنیت منطقه و فضا است ناامنی ، پدیده ای همانند فقر است ومی توان گفت که فقر مقدمه از جنبه دیگر پدیده های آسیب شناختی از جمله ناامنی ، خشونت شهری و غیره است ( صالحی ،۱۰۷:۱۳۸۷)
فصــل اول
کلیات تحقیق
۱-۱)بیان مسأله
امروزه امنیت از شاخصه های کیفی زندگی در شهرها است .آسیب های اجتماعی ازمهم ترین پیامدهای مختلف امنیت در شهر کرمانشاه به شمار می روند .از آنجاکه فضاهای شهری امروزی (کرمانشاه) ،مؤلفه ای برای وقوع نابهنجاری های شهری ودر نتیجه عدم وقوع امنیت در شهر می باشد .بررسی جنبه های کیفی و کمی امنیت وایمنی در هر یک از فضاها وعناصر کالیدی شهرکرمانشاه،بخصوص در فضاهایی با طراحی وکاربرد نامناسب ،بایستی بررسی شود .این موضوع در فرهنگ بومی و قومی منطقه کرمانشاه ریشه یابی می شودپس از بررسی تجارب جهانی ومطالعات میدانی ، راهکارهایی درجهت ارتقاء امنیت زنان از طریق برنامه ریزی کالبدی(کرمانشاه) پیشنهاد می گردد.
۱-۲) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
۱-۲-۱)چالشهای بررسی شاخصهای مؤثر در ارتقای امنیت زنان در فضاهای عمومی با رویکرد مشارکتی
(عده ای از صاحب نظران شهرسازی اعتقاد دارند رویکردهای مسلط و قوانین شهری باعث ایجاد تبعیض های گوناگون اجتماعی ، اقتصادی ، سنی و جنسی میان شهروندان می شوند برای مثال قوانین ومقررات منطقه بندی وکاربری زمین شهر را به مناطق مختلف تجاری ،مسکونی و غیره تقسیم می کند وبراساس چنین تقسیم بندی هایی مردان بخش غالب فضاهای عمومی و فعال شهر را در اختیار می گیرند ونواحی خصوصی تر ازآن زنان می شود ( پاپلی یزدی ،۱۵۲،۱۳۸۲)از سویی تحرک می تواند شاخص تبعیض اجتماعی درشهر باشد وکسانی که محدودیت جابجایی دارند از مشارکت فعال باز می مانند ونبود امنیت برای زنان درشهر ، چه واقعی و چه بالقوه سبب می شود که زنان نتوانند شهروند تمام عیار به شمار بیایند وبه راحتی در زندگی عمومی مشارکت داشته باشند.
امروزه ، اعتقاد برآن است که موفقیت ویا شکست برنامه ریزی شهری در ایجاد ویا تغییر وضع فضای عمومی ،با اندازه گیری تعداد زنان و مردان استفاده کننده و تنوع ویژگی های افرادی که از این فضاها استفاده می کنند ، ارزیابی و بررسی شود.نگرش عمده ما معطوف به چگونگی کارکردوارتقاءامنیت فضاهای عمومی شهرکرمانشاه برای گروه های خاص جنسی است که دراین راستا زنان به عنوان گروه هدف مورد مطالعه وبررسی قرار خواهند گرفت .توجه به تفاوت نگرش و نیازهای زنان ومردان در فضاهای شهرکرمانشاه ، بی توجهی به نیازهای امنیتی زنان در طراحی فضاها و اینکه چگونه برنامه ریزی و طراحی شهری کرمانشاه می تواند پاسخگوی این نیازها باشند ، موضوعات مورد توجه دراین پایان نامه می باشد و هدف این است که زمینه ای جهت ایجاد عدالت دسترسی و بهره گیری حضور کلیه ساکنان شهر کرمانشاه ( اعم از زنان ) ، در فضاهای عمومی شهری ارائه نماییم .

د- سایر غذاها

۱٫سوپ و سس

پروتئین سویای بافت دار، کنسانتره و ایزوله پروتئینی سویا

امولسیفیکاسیون چربی، بهبود ویسکوزیته

۲٫پنیرهای نرم

ایزوله پروتئین سویا

امولسیفیکاسیون چربی، بهبود ویسکوزیته

۳٫آنالوگ پنیری

ایزوله پروتئین سویا

غنی کردن پروتئین

۴٫سریال های صبحانه و غذای آماده

ایزوله پروتئین سویا

اتصال آب، بهبود بافت

۲-۲-۱-۶- موارد مصرف پروتئین سویا در فراورده های گوشتی کم چرب
کنسانتره یا ایزوله سویا در برگرها با هدف شرکت در پایدار کردن چربی به علاوه افزایش سفتی فراورده مورد استفاده قرار می گیرد، علاوه بر این سبب تثبیت آب نیز می شود. میزان سویا در فرمول به مقدار بالای چربی و آب، ۶-۴ درصد کنسانتره یا ایزواه اضافه نمود. پروتئین سویا به عنوان جایگزین گوشت نیز کاربرد دارد. با این ترتیب که ۱۵-۵ درصد گوشت از فرمولاسیون برگر با مخلوط آب-سویا قابل جایگزینی است. از طرفی پروتئین ایزوله سویا به علت وجود موادی مانند اسیدهای پلی فنولیک (مهار کننده رادیکال های اسید چرب آزاد) اثر آنتی اکسیدانی دارد.
محصولات پروتئین سویا رایج ترین مواد پرکننده در محصولات گوشتی هستند. این مواد پرکننده معمول ،مورد استفاده در بسیاری از کشورها هستند. محصولات سویا در انواع و اشکال مختلف وجود دارند و ویژگی های عملکردی متفاوتی دارند. آرد سویا از پرس کردن دانه سویای جوانه گیری شده و با بهره گرفتن از یک حلال که روغن سویا را جدا می کند بدست می آید. بلغور سویای تولید شده می تواند مستقیما استفاده شود و یا آسیاب شود و به آرد سویا تبدیل شود. بلغور سویا و یا آرد سویا حاوی ۴۵ تا %۵۰ پروتئین است اما کربوهیدرات هم دارد که باعث ایجاد طعم لوبیایی مشخصی در محصول می شود. می توان آرد سویا را حرارت داد و اکسترود نمود تا آرد سویای بافت دار تولید نمود که بافت آن نسبت به آرد سویای معمولی تشابه بیشتری به گوشت دارد. آرد سویا می تواند با حذف قسمت عمده کربوهیدرات ها تا حدودی خالص سازی شود. کنسانتره پروتئین سویای حاصل حدود %۷۰ پروتئین دارد و طعم لوبیایی آن بسیار کمتر است و توانایی بیشتری در واکنش با پروتئین گوشت دارد و می تواند در ایجاد سفتی بافت نقش داشته باشد. کنسانتره پروتئین سویا نیز می تواند با بهره گرفتن از حرارت و اکستروژن بافت دار شود و بافتی مشابه گوشت ایجاد کند( جنسون و همکاران، ۲۰۰۴).
برای تولید ایزوله پروتئین سویا فرایند استخراج به کار می رود تا اجزای پروتئینی خاص را از آرد سویا حل نموده و رسوب دهد. این ماده حاوی %۹۵-۹۰ پروتئین است و طعم لوبیایی ندارد. مثل آرد و کنسانتره سویا، ایزوله هم می تواند با بهره گرفتن از اکستروژن و حرارت بافتدار شود. همچنین در تولید فیبر رشته ای که بافتی مشابه گوشت دارند به کار می رود و در تولید گوشت های تقلیدی عملکرد خوبی دارد. در هر مرحله متوالی از آرد سویا تا ایزوله پروتئین سویا، هزینه ها افزایش می یابد. در محصولات گوشتی خاص و یا در موقعیت های خاص ویژگی های عملکردی بهتر و طعم لوبیایی کمتر ایزوله سویا نسبت به کنسانتره می تواند افزایش هزینه ها را توجیه کند. اما آرد و بلغور سویا پرمصرف ترین پرکننده ها در محصولات گوشتی هستند. طعم لوبیایی می تواند بخشی از پروفیل مزه محصول شود و یا اینکه ادویه جات می توانند به منظور پوشاند طعم لوبیایی استفاده شوند. آرد سویای خشک ۵/۳-۵/۲ برابر وزن خود آب مخلوط می شود و خمیر حاصل به گوشتی که درون مخلوط کن و یا خرد کن است اضافه می شود. خمیر سویای افزوده شده می تواند تا %۵۰ از محصول گوشتی نهایی را تشکیل دهد. البته میزان مورد استفاده باید باید مطابق با میزان مجاز مصرف و قوانین برچسب زنی تطابق داشته باشد. محدودیت های مصرف برای آرد، کنسانتره و ایزوله پروتئین سویا می تواند متفاوت باشد. . مقدار مجاز مصرف آن در کشورهای اروپایی حداکثر ۲ تا ۳ درصد و در ایران تا ۵ درصد اعلام شده است ( جنسون و همکاران، ۲۰۰۴)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
اکرم زاده و همکاران (۱۳۹۲) به بررس امکان سنجی تولید سوسیس غیرگوشتی بدون نگهدارنده پرداختند. اجزای ثابت فراورده شامل ایزوله پروتئین سویا، گلوتن، روغن سویا، آب، یخ، ادویه و نمک و اجزای متغییر شامل نشاسته اصلاح شده ذرت، کاراگینان و پودر سفیده تخم مرغ بود. نتایج نشان داد که سطوح واقعی ۵/۰، ۳ و ۳ به ترتیب برای کاراگینان، نشاسته ی اصلاح شده ذرت و سفیده ی تخم مرغ بالاترین امتیاز را دارا بود.
پورسلا و همکاران (۲۰۰۱) تاثیر اضافه کردن ایزوله ی پروتئین سویا ۵/۲% بر سوسیس خام بسته بندی شده در خلا را بررسی کردند. آن ها به این نتیجه دست یافتند که این کار باعث جلوگیری از آب انداختن سوسیس ها می شود و ضمن تاثیر بارزی بر خواص ارگانولپتیک نمونه ها در طول اندگاری در مدت ۱۴ روز دمای یخچالی ندارد.
هومکو و همکاران (۲۰۰۴) تاثیر گلوتن و نشاسته ی ذرت تغییریافته و ایزوله ی سویا را بر کیفیت محصول گوشتی امولسیون بررسی کردند. نتیجه آن ها نشان داد که عطر تمام نمونه های حاوی نشاسته ذرت و ایزوله سویا نامناسب بود. هم چنین ارزیابی دستگاهی رنگ نمونه ها نشان داد که محصولات شامل نشاسته ی ذرت نسیت به نمونه شاهد و نمونه ی حاوی سویا زردتر هستند. اگر چه حالت ارتجاعی و چسبندگی محصول تحت تاثیر قرار نگرفت.
یکی از جالب ترین کاربردهای آرد و ایزوله های پروتئینی سویا در فرمولاسیون غذاهای بافت داده شده یا گوشت مانندها گوشت های تقلیدی (شبه گوشت^[۲۶]) است.
اکیسوان (۲۰۰۸) جایگزینی ایزوله پروتئین سویا (۱ تا ۳ درصد) به جای گوشت، را بروی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و حسی سوسیس کم چرب بررسی کرد. نتایج نشان دادند که ۲ درصد ایزوله پروتئین سویا، میزان رطوبت، بازده پخت و زردی نمونه ها را به طور معنی داری افزایش می دهد در حالی که قرمزی نمونه ها کاسته شد. از بین ویژگی های حسی، ایزوله پروتئین سویا پارامتر تردی و آبداری را بهبود داد.
داس و همکاران (۲۰۰۷) اثر پروتئین سویا (به صورت خمیر و گرانول) بروی خصوصیات کیفی و ماندگاری ناگت گوشت بز در شرایط انجماد بررسی کردند. افزودن پروتئین سویا بر بازده پخت، ph، محتوای رطوبت و چربی تاثر معنی داری نداشت اما در طی مدت زمان ماندگاری باعث پایداری حسی و کیفی بهتر نمونه ها شد.
لین و می (۲۰۰۰) اثر یوتاکاراگینان، سدیم آلژینات و ایزوله پروتئین سویا را بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بافت برگر کم چرب بررسی کردند. کاهش از دست دادن رطوبت ، بهبود پایداری امولسیون و کاهش محتوای چربی در همه ی نمونه ها نسبت به نمونه شاهد مشاهده شد. آلژینات و سویا نسبت به سایر تیمارها به ترتیب بیشترین ظرفیت نگهداری آب بازده پخت را داشتند.
آکسون (۲۰۱۰) خصوصات کیفی برگر کم چرب با جایگزینی ایزوله پروتئین سویا به جای گوشت خوک بررسی کرد. افزایش بازده پخت، پیوستگی و جویدگی و کاهش میزان چروکیدگی و رنگ تیره تر با افزایش درصد ایزوله پروتئین سویا مشاهده شد. میزان کالری نمونه ها با جایگزین ۳ درصد ایزوله پروتئین سویا در نمونه ها از ۳/۶۲ درصد به ۱/۴۳ درصد کاهش یافت.
پنا-راموز و زیونگ (۲۰۰۳) به ارزیابی اثر ایزوله پروتئین سویا و وی پروتئین در جلوگیری از اکسیداسیون لیپید در پاتی های گوشت خوک پرداختند. بدین منظور نمونه ها را در دمای ۷۰ درجه سانتی گراد گریل کرده و دمای ۴ درجه سانتی گراد به مدت ۷ روز نگهداری کردند. نتایج نشان داد که میزان اکسیداسیون چربی و اندیس تیوباربیوتیک اسید در نمونه های حاوی ایزوله پروتئین سویا به طور معنی داری نسبت به سایر نمونه ها کمتر می باشد.
۲-۲-۲- نمک طعام
معمول ترین افزودنی فراورده گوشتی است، میزان نمک در انواع برگرها ۵/۱-۲/۰ درصد یا ۱۵-۲ گرم در هر کیلوگرم متغیر است. معمولا سطح نمک در حد ۹/۰-۷/۰ درصد حفظ می شود. نمک سرعت تند شدن را در طی زمان افزاش می دهند. مقادیر تا حد ۹/۰ درصد اثر کمی بر سرعت تند شدن دارد اما یک طعم دهنده محسوب می شود.
۲-۲-۳-آب
آب نیز اغلب به برگر اضافه می گردد و جزء ارزان ترین مواد اولیه می باشد. آب برای افزایش آبداری برگر مورد نیاز و به عنوان حلال فسفات ها و نمک نیز عمل می کند. سطح آب اضافه شده به برگر صفر تا ۲۵ درصد است و باید به این نکته توجه کرد که آب نباید حاوی نیترات و نیتریت باشد زیرا مقدار بیش از ۲-۵ پی پی ام نیتریت در هر کیلوگرم فراورده می تواند سبب ایجاد رنگ صورتی در فراورده شود. در صورت افزودن آب و به ویژه اگر میزان آب اضافه شده بیش از ۵ درصد باشد، فسفات ها معمولا به میزان ۳-۱ گرم در کیلوگرم فراورده مورد استفاده قرار می گیرند. در مواقعی که هیچ آبی اضافه نشود یا آب اضافه شده حداکثر ۵ درصد کل باشد نیازی به افزودن فسفات ها نیست (احمد و همکاران، ۱۹۹۰).
۲-۲-۴- سایر نمک ها و ادویه ها
فسفات ها باعث تاخیر در تند شدن فراورده طی زمان نگهداری نیز می شوند زیرا عامل مهار کردن یون فلزات سنگین مثل آهن و مس هستند. افزودن ادویه ها اختیاری است و برخی از برگرها هیچ ادویه ای ندارند، اما به منظور افزایش تنوع در فراورده، ادویه های مثل فلفل سیاه، فلفل قرمز و دیگر ادویه استفاده می شوند. پیاز مقادیر بالایی اسید پیرویک دارد که سبب بی رنگی برگر می شود و لذا توصیه می گردد پیاز خشک یا پیازی با طعم ملایم تر مورد استفاده قرار گیرد. لازم به ذکر است که ممکن است ادویه های طبیعی حاوی نیترات و نیتریت باشند و سبب ایجاد رنگ صورتی در فراورده شوند. در برخی مواقع آنتی اکسیدان ها مثل توکوفرول یا عصاره رزماری به منظور تاخیر یا ممانعت از تند شدن فراورده (نگهداری شده به مدت طولان تحت شرایط انجماد) به کار می رود (السون-کربونیل و همکاران، ۲۰۰۵).
۲-۲-۵- پرکننده ها
معمولا مواد فیلر (پرکننده) برای کاهش هزینه ها به محصولات گوشتی اضافه می شوند. اما تولیدکنندگان مواد پرکننده را بر اساس عملکردی که در محصول خواهد داشت انتخاب می کند و تاثیر هزینه در فرمولاسیون حداقل خواهد بود. ترکیبات غیر گوشتی می توانند به دلایل مختلف به گوشت چرخ شده یا درسته اضافه شوند. از جمله افزایش عمر انباری، کاهش خروج مایعات، بهبود طعم و آبداری محصول، بهبود رنگ و کاهش هزینه ها. مواد پرکننده عمدتا برای کاهش هزینه ها به کار می روند اما نقش های عملکردی مهم دیگری نیز دارند. یکی از خواص عملکردی معمول در اکثر مواد پرکننده جذب آب است. قابلیت جذب آب یک ویژگی بسیار مهم است زیرا بیشتر کاهش در هزینه ها ناشی از افزودن آب به دلیل وجود مواد پرکننده است. گاهی اوقات مواد اولیه­ای که برای افزایش قابلیت جذب آب اضافه می شوند و یا باعث بهبود اتصال با چربی و پایداری امولسیون می شوند اتصال دهنده نامیده می شوند. بنابراین واژه پرکننده و اتصال دهنده^[۲۷] می توانند به جای یکدیگر به کار برده شوند. پرکننده ای که در یک محصول گوشتی خاص به کار برده می شود براساس ویژگی های عملکردی خاص، سازگاری با آن محصول و هزینه ها انتخاب می شوند(جنسن و همکاران، ۲۰۰۴).
نشاسته به ویژه نشاسته اصلاح شده و نشاسته پایدار شده در حد ۵-۱ درصد به برگرهایی حاوی آب به میزان متوسط یا بالا اضافه می شود. در برخی مواقع آنتی اکسیدان ها مثل توکوفرول یا عصاره رزماری به منظور تاخیر یا ممانعت از تند شدن فراورده (نگهداری شده به مدت طولان تحت شرایط انجماد) به کار می رود. فیبرها مثل فیبر گندم جزو موادی هستند که به فراورده اضافه می شوند و طی سرخ یا گریل کردن رطوبت را حفظ کرده و بنابراین آبداری فراورده پخته را افزایش می دهند (السون-کربونیل و همکاران، ۲۰۰۵).
۲-۲-۶-شیرین کننده ها
شکر به عنوان عامل شرکت کننده در ایجاد طعم و هم تراز با نمک به میزان ۵-۲ گرم در کیلوگرم فراورده مورد استفاده قرار می گیرد. به علاوه شکر مسئول واکنش میلارد طی پخت است. در برخی از کشورها افزودن نگهدارنده به برگرها مجاز است (السون-کربونیل و همکاران، ۲۰۰۵).

فهرست جداول
جدول۴-۱: تفاوت تحلیل به وسیله روش سناریو با روش های سنتی آماری…………………………………………………………..۳۸
جدول ۵-۱: حالت های رشد اقتصادی مبتنی بر سیکلهای اقتصادی…………………………………………………………………….۵۱
جدول۵-۲: سناریوهای رشد کانتینری میتنی بر سیکلهای اقتصادی……………………………………………………………………..۵۱
جدول۵-۳: مقایسه میانگین رشد اقتصادی و کانتینری جهان……………………………………………………………………………….۵۲
جدول۵-۴: حجم تجارت کانتینری جهان در سالهای ۱۹۹۱-۲۰۱۰٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۵۳
جدول۵-۵: ترافیک کانتینری جهان در ۲۰۲۵ …………………………………………………………………………………………………….۵۴
جدول۵-۶: مقایسه آیتم های اقتصادی و کانتینری ایران و جهان در سال های ۲۰۱۰-۱۹۹۲٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۵۴
جدول ۵-۷: برآورد حجم ترافیک کانتینری بندر شهید رجایی در سال ۱۴۰۴٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۵۸
جدول۵-۸: تعداد و نوع تسهیلات بندر شهید رجائی ……………………………………………………………………………………….۶۲
جدول ۵-۹: برآورد تعداد تجهیزات و تسهیلات ترمینال کانتینری شهید رجائی در سال ۱۴۰۴٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۶۷
جدول ۵-۱۰: پیش بینی شاخص های مهم اقتصادی بر مبنای سند استراتژی توسعه صنعتی……………………….۷۰
جدول ۵-۱۱: تخمین هزینه های احداث تجهیزات وتسهیلات بندر شهید رجایی در سال ۱۴۰۴ ………………..۷۳
جدول ۶-۱: برآورد تعداد و هزینه تجهیزات و تسهیلات کانتینری بندر شهید رجایی در سال ۱۴۰۴٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۷۷
جدول پ ۱-۱ برآورد حجم ترافیک کانتینری جهان بر اساس مدل سناریو……………………………………………………۸۶
جدول پ ۱-۲ برآورد حجم ترافیک کانتینری بندر شهید رجایی بر اساس مدل سناریو……………………………….۸۷
جدول پ ۱-۳ پیش بینی اسکله های کانتینری مورد نیاز بندر شهید رجایی بر اساس مدل سناریو…………..۸۸
جدول پ ۱-۴ پیش بینی تعداد گنتری کرین های مورد نیاز بندر شهید رجایی بر اساس مدل سناریو……..۸۹
جدول پ ۱-۵ برآورد تعداد ترانستینر مورد نیاز بندر شهید رجایی بر اساس مدل سناریو………………………….۹۰
فصل اول : کلیات
۱-۱مقدمه
حمل و نقل همواره از مهمترین بخشهای مرتبط باهرگونه فعالیتهای تولیدی و خدماتی به شمار رفته و یکی از عوامل مؤثر در رشد و توسعه اقتصادی هر کشور محسوب می گردد. از بین بخشهای متفاوت حمل و نقل (زمینی، هوایی و دریایی)، بخش حمل و نقل دریایی بنا به دلایل اقتصادی از جمله، هزینه پایین­ترحمل و نقل در مقایسه با سایر بخشها و همچنین، حجم بسیار بالا و ظرفیت فوق­العاده، مهمترین بخش محسوب می گردد. با توجه به سهم بسیار بالای بخش حمل و نقل دریایی در صرفه جویی هزینه ها، این بخش غالباً نقش فعالی در القای اصلاحات و خواسته­ های خود به سایر بخشها دارد. شبکه حمل و نقل به ویژه در بخش دریایی، به دلیل گستردگی ارتباطات جهانی و مبادلات بین ­المللی، همواره در معرض تغییرات محیطی قرار داشته و دارد. این تغییرات را می­توان بصورتهای تکنولوژیکی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در نظر گرفت که هر یک به نوعی می تواند بر نحوه عملکرد سایر بخشها و همچنین بر شبکه حمل و نقل تأثیر گذار باشد (غروی، ۱۳۸۱).
یکی از مهمترین تغییرات تکنولوژیکی، پیدایش کانتینر و گسترش کاربرد آن در سطح وسیع در شبکه حمل و نقل بین المللی است. کانتینر به دلیل امتیازات خاص خود، به سرعت در شبکه حمل و نقل رسوخ پیدا کرده و کلیه کشورهای جهان را ملزم به اصلاح سیستم حمل و نقل خود نموده است.کانتینری کردن به معنای جابجایی محموله ها در کانتینرها، سیستمی است که در دریا و خشکی پیشرفت کرده است، کانتینری شدن حمل و نقل بین المللی از اواخر دهه ۶۰ میلادی با ورود کانتینر آغاز شده و در دهه ۷۰ میلادی توسعه یافته است (غروی، ۱۳۸۱).
با توجه به گرایش روز افزون ناوگان حمل و نقل دریایی جهان در جهت کانتینری نمودن محمولات، جهت پاسخگویی به نیازهای واردات و صادرات هر کشور، بدون شک کانتینریزاسیون به عنوان اصلی ترین مشخصه توسعه اقتصادی کشورها محسوب شده و بخش قابل توجهی از اقتصاد هر کشور را تشکیل می دهد. اهمیت این موضوع وقتی قابل ذکر است که امروزه بیش از ۹۰ درصد کالاهای تجاری توسط حمل و نقل دریایی جابه جا می گردد و در این روش نیز سهم حمل و نقل کانتینری در حال افزایش می­باشد، اگر چه تعیین ارزش مالی محمولات در حمل و نقل کانتینری، تقریباً غیر ممکن است اما صندوق توسعه و تجارت سازمان ملل ارزش آن را تا حدود ۵ درصد مجموع تجارت جهانی برآورد کرده است( صفارزاده و همکاران، ۱۳۸۵).
در ابتدای این فصل توضیح مختصری در خصوص اهمیت مسئله آینده نگاری ترافیک کانتینری بندر شهید رجایی ارائه شده و سپس اهداف تحقیق به طور خلاصه شرح داده می شود و در ادامه روش های دست یابی به این اهداف نیز مشخص خواهد شد .
۲-۱بیان مسئله
کشور ایران با حدود ۳۰۰۰ کیلومتر مرز دریایی، موقعیت ویژه ای در منطقه و نیز به لحاظ ارتباط با آبهای جهان از اهمیت فوق­العاده ای در بخش حمل و نقل دریایی برخوردار است و از سویی دیگر با قرار گرفتن در مسیر تجارت جهانی موقعیت بسیار ممتازی دارد که می تواند منشأ درآمدهای اقتصادی فراوانی باشد، همچنین ایران به دلایل مختلفی از جمله جغرافیای دریایی، داشتن موقعیت مناسب در بین کشورهای اروپایی و آسیای میانه، دسترسی به خلیج فارس و دریای عمان در جنوب و دریایی خزر درشمال و قرار گرفتن در مسیر کریدور شمال- جنوب و نیز شرق- غرب به عنوان چهار راه تجارت جهانی مطرح است (طرح جامع بنادر ایران، ۱۳۸۳).
از این رو کشور ایران به منظور دستیابی به سهم بیشتر در این صنعت (ازنظر تناژ و درآمد)، چاره­ای جز تقویت ظرفیت­های باالقوه و اجرای طرح­های توسعه­ای شبکه حمل و نقل، ایجاد زیرساختهای مرتبط، سرمایه گذاری، مدیریت و توسعه تجهیزات و منابع انسانی در بنادر را نخواهد داشت و از آنجایی که بر اساس نتایج مطالعات طرح جامع بنادر کشور ظرفیت عملیاتی بنادر کشور درسال ۱۳۹۴ به ۱۶۰ میلیون تن خواهد رسید که نیمی از آن (۷ میلیون تی ای یو) به صورت کانتینری می­باشد، بنابراین شناخت فاکتورها و عوامل مؤثر بر ترافیک کانتینری در بنادر کشور و در نظر گرفتن طیف وسیعی از حالت­های ممکن در عملیات کانتینری در سال­های آتی به منظور استفاده از ظرفیت و پتانسیل­های کشور در این صنعت و برنامه ریزی جهت ایجاد زیرساخت­های لازم برای تحقق اهداف خویش بسیار حائز اهمیت است. بی تردید در این چارچوب مطالعه و تحقیق در خصوص وضعیت­های ممکن در آینده ممکن ترافیک کانتینری بنادر کشور به عنوان یک برنامه استراتژیک در بخش حمل و نقل دریایی و به ویژه حمل و نقل کانتینری مطرح بوده و می ­تواند در بر گیرنده تمامی جوانب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و عمرانی ملی با نگرش به سند چشم انداز توسعه بیست ساله کشور^[۱]موجب گردد تا کلیه سرمایه گذاری­ها در توسعه این بخش با هماهنگی بیشتر دستگاه ها و در چارچوب اهداف مشخص و اولویت­ بندی شده به نتیجه مطلوب­تری دست یابد و منجر به ساخت، توسعه و تجهیز بنادر در ابعاد لازم، استفاده از تجهیزات پیشرفته و نهایتاً استفاده از تکنولوژی مدرن اطلاعاتی و نهادینه سازی جهت پذیرش مناسب محمولات، افزایش میزان ترانزیت، ترانشیپ، واردات و صادرات و به ویژه صادرات غیر نفتی به منظور دست یابی به امری حیاتی در افزایش رشد اقتصاد ملی و توسعه پایدار گردد. از آنجا که در معادلات سیاسی و اقتصادی و لجستیکی کشور در قرن بیست و یکم، نقش بنادر بسیار حساس و سرنوشت ساز است، بنابراین برای ایجاد و حفظ کریدورهای جابجایی کالای منطقه در کشورمی بایست بنادر خود را با ظرفیتی مناسب، تجهیزات مدرن و پیشرفته، ایمن و سریع مجهز نماییم و این اهداف بدون برنامه ریزی و داشتن اطلاعات کافی از حالت های ممکن درامر جابه جایی محمولات محقق نخواهد شد(طرح جامع بنادر ایران، ۱۳۸۳).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بنابراین در این تحقیق به دنبال آن هستیم تا حجم تقاضاهای بالقوه ترافیک کانتینری بندر شهید رجایی در حالت­های مختلف را تعیین نماییم. در این تحقیق هدف از آینده نگاری، پیش بینی بر مبنای مدل های اقتصادسنجی آینده و گذشته نیست، بلکه این تحقیق تلاش می­نماید تا با ایجاد تغییر در فاکتورهای موثر در صنعت حمل ­و ­نقل کانتینری، آینده های این صنعت در سال ۱۴۰۴ را پیش ­بینی نماید تا از این طریق حالت­های مختلف توسعه و یا ایجاد زیرساختهای جدید به منظور افزایش حجم عملکرد بنادر کشور در دستور کار برنامه­ ریزان بندری قرار گیرد. با توجه به اینکه پیش نیاز چنین هدفی داشتن برنامه ریزی صحیح و جامع بوده و هیچ برنامه­ ریزی نیز بدون مطالعه و پژوهش محقق نخواهد شد و نظر به اینکه سال ۱۴۰۴ سال پایان سند چشم انداز کشور می باشد، بنابراین آینده- نگاری ترافیک کانتینری بندر شهید رجایی از سال ۱۳۹۰ لغایت ۱۴۰۴ با توجه به اصلی­ترین متغیرهای اثر گذار با رویکردی متفاوت می ­تواند پیش نیاز و مأخذی برای برنامه­ ریزی در پانزده سال آتی حمل و نقل دریایی در آن بندر باشد .
۱-۳ اهمیت،ضرورت و کاربرد نتایج
نظر به اینکه برنامه ریزی مبنای توسعه اقتصادی هر کشور محسوب شده و به منظور ایجاد هر برنامه­ای نیز تصویری هرچند خام و مختصر مورد نیاز است و از آنجا که آینده نگاری موضوعی است که به طور خاص با جهان در حال تغییر کنونی عجین شده و بنابراین محققین را وادار می­سازد کند تا به منظور مواجه منطقی با فرصتها و تهدیدهای احتمالی ، آینده­ای هرچند مبهم، اما منسجم را بر اساس روندها و رویدادهای گذشته و موجود پیش ­بینی نمایند. در بخش حمل و نقل دریایی داشتن تصویری از وضعیت آتی به منظور ارائه برنامه ­های جامع ضرورتی اجتناب- ناپذیر است. حمل و نقل کانتینری روند رو به رشدی را در سال های اخیر تجربه نموده و این تحقیق تلاش می­نماید تا با نگاهی علمی اهمیت و لزوم توجه به این موضوع را در بندر شهید رجایی بیان نماید.
یکی از مهمترین دلایل انتخاب موضوع این تحقیق را می­توان احتمال از بین رفتن موقعیت بندر شهید رجایی در زنجیره حمل و نقل بین المللی دریایی در سال های آتی بر شمرد. این تحقیق با شناسایی متغیرهای اثرگذار بر حمل و نقل کانتینری می تواند حساسیت این بخش بر هر یک از متغیرها را نشان دهد. در نتیجه بیشترین کاربرد این تحقیق در جامعه برنامه­ ریزی حمل و نقل کشور و خصوصا” در بخش حمل و نقل دریایی متصور می­باشد. هر نوع تغییری که در متغیرها ایجاد شود می تواند سرمنشا تغییرات بعدی در حجم ترافیک کانتینری و متعاقبا تعداد تجهیزات اصلی مورد نیاز گردد. برخی دیگر از کاربردهای این تحقیق عبارتند از:
استفاده از آن در تدوین برنامه جامع بندر شهید رجایی در سال های آتی
استفاده از آن به عنوان پیش نیازی در تهیه برنامه های استراتژیک درایجاد بازارهای جدید در بندر شهید رجایی.
استفاده از آن به منظور مقایسه برخی از شاخص های عملیاتی بندر شهید رجایی با بنادر مهم منطقه و جهان.
فراهم آوردن پیش نیازی برای اصلاح ساختار نظام عملیات کانتینری موجود در بندر شهید رجایی و برنامه ریزی در جهت افزایش کارایی در آن بندر.
استفاده از آن به منظور ارزیابی اقتصادی سرمایه گذاری های در نظر گرفته شده آتی در بندر شهید رجایی و پیشگیری از هدر رفتن منابع مالی موجود و اولویت بندی در سرمایه گذاری ها.
برنامه ریزی در جهت جلب خطوط اصلی کشتیرانی پس از رفع موانع ظرفیتی و تجهیزاتی در بندر شهید رجایی در جهت افزایش ظرفیت عملیاتی در آن بندر.
۱-۴ اهداف تحقیق
هدف اصلی این پژوهش بررسی و تعیین حجم تقاضای های بالقوه ترافیک کانتینری بندر شهید رجایی در سال ۱۴۰۴ و ارزیابی آن با میزان عرضه خدمات کانتینری قابل ارائه در آن بندر می باشد.
اهداف فرعی این تحقیق عبارتند از :
تعیین تعداد تجهیزات عملیات کانتینری شامل گنتری کرین ها، ترانستینر ها وکشنده های مورد نیاز جهت پاسخگویی به تقاضای ترافیک کانتینری در سال ۱۴۰۴ .
تعیین میزان اراضی پشتیبانی مورد نیاز جهت پاسخگویی به تقاضای ترافیک کانتینری بندر شهید رجایی در سال ۱۴۰۴
تعیین تعداد اسکله های کانتینری مورد نیاز جهت پاسخگویی به تقاضای ترافیک کانتینری بندر شهید رجایی در سال ۱۴۰۴
۱-۵ فرضیات تحقیق
این مطالعه برای پاسخ­گوئی به فرضیاتی طراحی شده که در اینجا بعنوان فرضیات اصلی تحقیق شناسایی شده و هسته اصلی تحقیق نیز به منظور پاسخ­گوئی به این فرضیه ها طراحی طراحی شده اند. فرضیه اصلی این تحقیق مستقیما به تعیین کمی حالت­های مختلف تقاضای ترافیک کانتینری بندر شهید رجایی در سال ۱۴۰۴ خواهد پرداخت. مهمترین فرضیاتی که در این تحقیق پرداخته خواهد شد عبارتند از:
فرضیه اصلی:
خدمات کانتینری قابل ارائه موجود در بندر شهید رجایی پاسخگوی حجم تقاضای ترافیک کانتینری آن بندر در سال ۱۴۰۴ نمی باشد.
فرضیات فرعی:

ج) خوش خلقی در حج
علاوه بر این،خوش رویی و خوش خویی در همه جاو با همه کس،نیکوست،اما در سفر حج وبا همسفران حج،به مراتب نیکوتر است؛زیرا سفر،سفر به سوی خداست و همگی میهمانان خداهستند.اکرام مهمان،اکرام میزبان است.
قال الصادق(ع):"انَّ الخُلقَ الحَسَنَ یُمیثُ الخَطیئَه کَما تُمیثُ الشَّمسُ الجَلیدَ؛خلق نیکو،گناه را آب می کند،آنچنانکه آفتاب،یخ را آب می کند.” و حسن خلق نه تنها آن است که آزارش به کسی نرسد؛بلکه وقتی در حدّ تمام است که،آزار دیگران را نیز تحمل کند،بلکه بالاتر،در مقابل ایذای آنان،فرتنی و تواضع کند و خدمتگذاری و احسان و احترام،از خود نشان بدهد.(ضیاءآبادی،۱۳۸۹،ص۹۵)
عالم ربّانی مرحوم ملّا احمد نراقی نیز گوید:«حج گذار باید بارفقا و اهل سفر خویش تواضع کند و از کج خلقی و درشت گویی غایت اجتناب نماید و فحش نگوید و سخن لغو از او سر نزند و سخنی که رضای خدا در آن نیست،نگوید و با کسی جدال و خصومت نکند.(کارگر،۱۳۸۰،ص۷۸)
د) همکاری و تعاون در حج
حج گذار در کارها وامورات کاروان،نباید اصل تعاون و همکاری را فراموش کند و انتظار داشته باشد که در همه جا و در هرحال مسوولان و کارگزاران کاروان در خدمت او باشند و کارهای او را انجام دهند،بلکه او نیز به یاری و کمکدیگران بشتابد و در کارها مشارکت داشته باشد.(همان،ص۷۹)
ه) حفظ زبان
شخص محرم در حال احرام،باید شدیدأ مراقب زبان خود باشد؛زیرا عمده ی معاصی از ناحیه ی زبان دامنگیر ادم میشود.لذا پیغمبراکرم(ص)می فرماید:«لا یَستَقیمُ ایمانُ عَبدٍ حَتَّی یَستَقیمُ قَلبُهُ و لا یَستَقیمُ قلبَهُ حتی یستَقیمُ لِسانُهُ؛ایمان بنده مستقیم نخواهد شد تا قلبش مستقیم گردد و قلبش مستقیم نخواهد گشت تا زبانش مستقیم شود.»
پس بر حجّاج محترم است که در همه حال و مخصوصأ در حال احرام شدیدأ مواظب گفتار خود باشند و عمل فوق العاده بزرگ و عزیز خود را فاسد و بی ارزش نسازند.از دروغ و غیبت ودشنام و ناسزا،قسم خوردن و خودستایی و عیب جویی واستهزا،شوخی های رکیک و نیشدار و دل آزار،بپرهیزند و این آیه ی کریمه ی قرآن را برای یکدیگر بخوانند:«فَلا رَفَثَ وَ لافُسوقَ و لا جِدالَ فِی الحَجِّ»(ضیاءآبادی،۱۳۸۹،ص۱۰۳)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۶-۴- اثر تربیتی حج از حیث ارتباط انسان با جهان هستی
الف) شناخت طبیعت به عنوان مظهر حق
طبیعت کتابی مفتوح از صفات خداوند است که آگاهی از آن انسان را به سوی آن چنان محبتّی به خدا سوق میدهد که موجب اطاعت کامل از او میشود.طبیعت آزمایشگاهی است که در آن انسان از صحت وحی و صدق پیامبر(ص)آگاه میگردد.در طبیعت انسان افعال،صفات و اسمای الهی را که در ظرافت خلقت هستی تجسم کرده است می یابد و می تواند نمودهای قدرت الهی را در قوانین حاکم بر اشیاء و تغییر و تحوّل آنها بیابد.این امور از اخبار مربوط به وحی مطمئن میشود؛بنابراین وحی و طبیعت دو بخش از یک کتاب اند که یکی،آیات را در ضمن کتاب تقدیم میکند و دیگری،آن را در آفاق و انفس(هستی)عرضه می دارد.این نوع رابطه کمال بخشی بین آیات کتاب و نشانه های طبیعت امری است که اصول فکر تربیت اسلامی آن را آشکار و تقویت می کند،برای مثال،ابراهیم(ع)ازخدا تجربه ای عملی در آزمایشگاه طبیعت می خواهد تا از این رهگذر،اطمینان را در قلب و ایمان را در آن راسخ دارد.همینطور هنگامی که قریش از پیامبر(ص)معجزه ای مادی میخواهند،وی آنها را به سوی شهود معجزات در نظام هستی راهنمایی می کند:«انَّ فی خَلقِ السَّمواتِ وَ الارضِ وَ اختِلافِ الَّیلِ و النَّهارلَآیات لِآولی ألاباب»(مشایخی راد،۱۳۸۰،ص۹۷)
شناخت طبیعت به عنوان مظهرحق وآیت الهی وتسخیر وبهره مندی درست ازآن درجهت سیربه سوی کمال مطلق ازاهداف مهم تربیت است.
«إنَّ فی اختِلافِ الَّیلِ والنَّهارِوَماخَلَقَ اللهُ فی السَّمواتِ والارضِ لَآیاتٍ لِقَومٍ یتّقون»همانا درآمدو شدشب وروز وآن چه خدادر آسمان هاوزمین آفریده است برای مردمی که پروادارند دلایلی آشکاراست.
دقت وتفکردر آفرینش وهستی ولطایف صنع خدا واتقان آن وحقایق طبیعت، انسان را به حقیقت هستی راه می نماید.(همان)
« سَنُریهم آیاتُنا فِی الآفاقِ وفی أنفُسِهِم حَتّی یَتَبَیَّن لَهُم أَنّه الحَقّ؛به زودی نشانه های خودرا درافق های گوناگون ودروجودهایشان خواهیم نمود، تابرایشان روشن گردد که اوحق است.» (سوره فصلت،آیه۵۳)
امیرالمؤمنین(ع) می فرمایند: «ولو فَکّروا فی عَظیمِ القُدرَهِ وجَسیمِ النِّعمهِ لَرَجَعوا إلی الطَّریقِ وخافُوا عذابَ الحریقِ ولکن القلوبُ عَلیلهٌ والبَصائرُ مدخولهٌ؛ اگرانسان با اصلاح دل وبینش خودبه طبیعت بنگرد ودرآن سیرکند وآن رابه سخره گیرد وبهره مندشود می تواند به حق راه یابد.»(دشتی،۱۳۸۸،خطبه۱۸۵،ص۲۹۰)
یکی از برنامه های اسلام برای تحقق این هدف،برنامه تربیتی حج می باشد تا ازاین رهگذر به شایستگی خداوند برای محبت و اطاعت کامل پی ببرند و رابطه عبودیت خود را با خداوند مستحکم نمایند.(مشایخی راد،۱۳۸۰،ص۹۷)
ب)استفاده ی بهینه از داشته های تکوینی
طبیعت وحتی حیواناتی که درآن زندگی می کنند، باید مورد مراقبت انسان قرار گیرند. انسان حق ندارد ازطبیعت به هرنحوی که مایل است استفاده کند. تخریب یا آلوده کردن طبیعت ومحیط زیست نکوهیده است وموجب به خطر افتادن زندگی بشر می شود. حضرت علی(ع) می فرمایند:” نسبت به بندگان خدا وبلاد او تقوا را رعایت کنید ،زیرا شما مسؤول هستید حتی درارتباط با قطعات زمین وحیوانات".
داده ها و داشته های هستی شناختی خداداد،امانت های خداوند در دست انسان است؛بنابراین انسان نباید چنین بپندارد که مالکیت و تصرّف او در این آفریده ها مطلق و بی رویه است و او می تواند بی هیچ محدودیت،هرگونه که دلخواه اواست،در این داشته ها تصرف کند.در روایتی از امام صادق(ع) آمده است:«المالُ مالُ اللهِ یَضَعَه عِندَ الرَّجُلِ وَدایع؛ثروت ها و دارایی ها همگی از خدااست که به امانت دراختیار انسان ها قرار می دهد.»انسان امین موظف است که در مورد امانت براساس خواست و دستور مالک حقیقی و موکّل خود عمل کند.
اگر تمامی نعمت ها و مواهب درونی و بیرونی و حتّی نعمت وجود انسان،امانت های خداوند در دست او است،باید در استفاده از این نعمت ها نیز جانب امانت را رعایت کرده و از قلمرو ای که مالک حقیقی تعیین نموده،فراتر نرود.جنبه ی کنترل کننده و اثرگذار این بینش نیزدر رفتارها و عملکردهای انسان و سیاست گذاری های تربیتی،نکته ای در خور توجّه است.این ویژگی،هم در مربیان و هم در فراگیران اثرگذار است.مربیان،فراگیران را امانت دار الهی می دانند و خود آنان نیز امانت خداوند نزد آنانند.فراگیران نیز باید در بهره گیری بهینه و به موقع از داشته های تکوینی تلاش بیشتری از خود نشان دهند ودر برابراین داشته ها نیز امانت دار خوبی باشند.(شاملی،۱۳۸۶،ص۸۹)
تمامی مناسک حج سعی در به ظهور رساندن این مساله مهم و حیاتی دارد.از طرفی در حریم امن الهی ودر حال احرام نباید درخت یا گیاهی را کند،زیرا این کار ازبین بردن"حرث"و"نسل"است.نابود کردن حرث و نسل فساد است و کار مفسدان و دوزخیان.اما بهشتیان که همواره در جهت اصلاح و احیای زمین و دل آدمی اند گیاه نمیکنند و علفی را نابود نمیکنند.اینها آثار خداست در سرزمین عشق،وکسی که عاشق اوست به آثار او تعرض و تجاوز نمیکند.
فلسفه تحریم شکار حیوان،کشتن حشرات و دفع جانوران مأنوس بدن،کندن علف و درخت در حرم مقدّس کعبه و در حال احرام ایجاد امنیّت است.هر موجود ذی روحی صاحب حس است و در صورتی که مورد تجاوز قرار گیرد،رنج می برد،هرچند که مراتب حس و درجه حسّاسیت در انسان،حیوان و گیاه متفاوت است.تغییر شرایط زندگی جانوران بر ایشان ناراحت کننده است،هرچند که در کشتن و قطع عضویا تغییر محیط حشرات و حیوانات یا در قطع و کندن گیاه،رنج آنها برای ما محسوس نباشد.حریم خانه خدا و شهر مکه برای همه باید امن باشد که در قرآن به شرافت ان تحت عنوان"بلدالامین"سوگند یاد شده _تا نه تنها انسانها که حتی حیوانات و نباتات نیز رنجی نبینند،به خصوص از حجاج که در حال مقدس احرام یعنی در مقام اسلام محض و اطاعت کامل فرمان خداوند متعال هستند.
در آیه ی۱۲۶سوره ی بقره می خوانیم: «وَ اِذ قالَ إبراهیمُ رُبّّ إجعَل هَذَا بَلَداً أمناً وَارزُق أهلِهِ مِنَ الثَّمَراتِ مَن امَنَ مِنهُم بِااللِه وَالیومِ الاخِرِ قالَ وَ مَن کَفَر فَاُمَتّعُهُ قَلیلا ثُمّ اضطرُّهُ الی عذابِ النّارِ و بئس المصیر»
این آیه بر ایمنی شهر و اهالی آن دلالت دارد امّا چون صفت"آمنأ” به شهر نسبت داده شده ،این امنیّت شامل حیوانات و درختان و گیاهان و به طور کلّی حفظت محیط زیست می شود. .(مشایخی راد،۱۳۸۰،۹۸)
۴-۷- بخش پنجم : بررسی سؤال پنجم تحقیق
از منظرقرآن و روایات ،علل عدم تحقق آثار تربیتی حج در شماری از حجاج چیست؟
امیر المؤمنین فرموده اند:«فإنَّ لِکُلِّ شیءٍ آفهٌ»،بر این اساس ،اکنون پرسش این است که حج گذار با ارتکاب چه اموری در حج خود آفت وارد می کند و از ارزش حج خویش می کاهد و بهره و ثمره ی اندک عایدش می شود.
برخی از زائران خانه ی خدا،گاهی در تحقق اعمال حج،رنج ها می برند و چنین می اندیشند که آنها را تمام و کامل به انجام رسانده اند،در حالی که چنین نبوده و ازآفات عمل خویش غافل اند. (اشراقی،۱۳۸۸،ص۲۴)
در این قسمت به برخی عوامل عدم تحقق آثار تربیتی حج در شماری از افراد اشاره خواهیم کرد،ابتدا این عوامل را به دو بخش علل فکری وعلل عملی تقسیم خواهیم کرد.در بخش علل فکری به مباحثی از قبیل: عدم آشنایی با اسرار عبادت ها و دستورات دینی،غفلت از تاریخ گذشته ی مسلمانان،عدم آگاهی از مناسک حج،عدم تسلیم در مناسک،توجّه به غیر صاحب البیت،پرداخته ایم.
ودر بخش علل عملی به مباحثی از قبیل:عدم رعایت تقوا قبل و بعد از سفر حج،تبدیل حج به سفر سیاحتی و تجارتی،روی آوری به فرنگی مآبی پرداخته ایم.
الف) علل فکری
۱.عدم آشنایی با اسرار عبادت ها و دستورهای دینی
سرور عارفان،پیشوای مسلمانان،حضرت صادق(ع)فرموده اند:
«وَاستَقِم عَلی شَرطِ حُجَّتِکَ هذِهِ و وَفاءِ عَهدِکَ الَّذی عاهَدتَ بِهِ مَعَ رَبِِّکَ و أجَبتَهُ لَهُ إلی یَومِ القیامهِ؛(وچون اعمالت به پایان رسید)،به شرطی که با خدا بسته ای تا قیامت پایدار بمان و به عهدی که با او بسته ای و آن را تا رستاخیز بر خویشتن واجب دانسته ای،استقامت کن.»(کارگر،۱۳۸۰،ص۱۶۰)
بخش مهم تزکیه ی نفوس در پرتو آشنایی با اسرارعبادتها و دستورهای دینی است.تعلیم کتاب و حکمت که در آیه ی شریفه ی"یُعَلّمُهُمُ الکِتابَ وَ الحِکمَهَ وَیُزَکّیهِم"آمده،هم عقاید و اخلاق واعمال عبادی و هم مسایل اقتصادی،سیاسی،نظامی و مانندآن رادر برمیگیرد.از این روتزکیه ی مذکورِ در آیه نیزبرای بیان باطن همه ی این امور است وهمانگونه که تزکیه ی هر عمل به سبب نیل به اسرار آن عمل است،هر عملی سرّی دارد که توجّه به آن مایه ی تزکیه ی روح است.
شایان ذکر اینکه،هر عملی از مصدر خاص صادر می شود و از خصوصیت ان حکایت دارد.از صدر مشروح،عمل خالص و مشروح صادر می شود که نه به نقص مبتلا و نه به عیب آلوده است.بر این اساس زائر بیت الله به هر میزان که به اسرار حج اگاه باشد،حج او خالصانه و خلوص او مشروح تر است؛زیرا خلوص که معیار بهره مندی ازثواب و شأنی از شئون عقل عملی است،مسبوق به معرفت است و معرفت از شئون عقل نظری است.شخص سالک ابتدا باید مراحل عبادی را بفهمد،تا برابر فهم و معرفت خود،اقدام خالصانه داشته باشد.پس بدون آشنایی به اسرار اعمال،پیمودن مراحل کامل اخلاص میسّر نیست.این نکته درباره ی معرفت به اسرار سایر عبادات نیز صادق است.بنابراین،چنانچه کسی پیش از معرفت به اسرار حج،راهی بیت الله شود،گرچه ممکن است برحسب ظاهرحج او صحیح باشد،لیکن حج کامل و مقبول انجام نداده و ضیافت الله نصیب او نشده است؛زیرا روح چنین حج گزاری به سبب عدم آگاهی به اسرار حج،تعالی پیدانکرده است.(جوادی آملی،۱۳۸۳،صص۱۶۶-۱۶۵)
۲٫غفلت از تاریخ گذشته ی مسلمانان
امروزه به تبع کندوکاو درامور مادی حیات وجستجوی فراگیر بشر درطبیعت بسیاری از سنت ها وقانون های حاکم برپدیده ها کشف شده اند وهمین امربشر رادر کسب قدرت وسلطه برطبیعت وساخت اسباب وابزار موردنیاز زندگی یاری داده است.
افسوس که این امر چنان چشمان ظاهر بین آدمی راپرکرده که نه تنها قانون های مادی وطبیعی راصل ومحور همه امور قرار داده واز درک سنت های لایتغیر وپیچیده نهفته درورای عالم مادی غفلت می جوید، بلکه ازاین هم پافراتر نهاده به مدد همین امور جزئی قصد شناسایی واظهار نظر درباره همه امور عالم وآدم ازبدو خلقت تا ابدالآباد رادر سر می پروراند. اما اگربخواهی، حج چنان چشمانت رامی گشاید که ازورای همه صورتها قادر به درک وجه عمیقتر تاریخ گذشته شوی. درک قانونمندیهای خاصی که لایتغیرند وچونان چراغی فراروی تو قرار می گیرند، مبادا که درگرداب هلاکت بیفتی .
از این روست که : حج بدون توجه به تاریخ، سیرو سفر درصورت های منجمد وبی روحی است که ماده المواد ماندن وتأثیرگزاردن را ازدست داده است. خروج از شهر ودیار از زائر طالبی مهیای تجدید عهد می سازد .او می رود تا همه حج رابه حال وروز کنونی اش پیوند دهد ،ورنه همه اعمال ومناسک مخصوص به آن تبدیل به اعمال کوروتکراری وبی معنا می شود. شایداز همین روست که امروز حاجی دروقت بازگشت از سفر قادربه نشر دروس حج وبسط اخلاق ویژه حاجیان نیست. ،(همان ،ص۴۶۰)
حج آنگاه معنی خویش راباز می یابد که زائر با میثاق آغاز کند ،یعنی رجعت به هویت فراموش شده از طریق تذکر تاریخی وحج آن زمان به آینده حاجی پیوند می خورد که عاملی برای استمرارحیات حقیقی او درعرصه هستی شود. زیرا حاجی تنها دروقت حج از زندان صورت ها خارج می شود ودر می یابد که با دریافت سنت هاو شناخت قانونمندیها پابه پای نمونه ها والگوها می تواند جایگاه خویش رادریابد.
مصادیق عینی کفرو حقیقت زمانش رابشناسد وپی ببرد که او ودیگر همدینانش درکجای این مسیر طولانی قرارگرفته اند.
درمی یابد که درکجا وچگونه آن عهد ومیثاق شکسته شده وبالاخره چگونه می توان آن عهد راتجدید کرد ومهیای عروج شد. زیرا به حقیقت ،حج موجب تقویت دین ونشانه اسلام است. که خداوند آن رادر میان مسلمین قرار داده وبه انجام آن امر فرموده است .علی ابن ابی طالب درنهج البلاغه می فرمایند: « فَرَضَ اللهُ… والحَجُّ تقویه لِلدّین » وحج راخداوند واجب کرد تا موجب قوت دین باشد. .(همان،ص۵۱-۲۶)

* اعتماد بنفس آنان بدور از خودبینی و غرور میباشد.
* از آنکه مورد انتقاد قرار گیرند نمی هراسند.
* هنگامی که از آنان پرسشی میگردد حالت تدافعی بخود نمیگیرند.
* در برابر موانع و مشکلات به آسانی تسلیم نمیگردند.
* نیازی به تحقیر و تمسخر دیگران ندارند.
* از آنکه در کاری شکست بخورند ویا در حضور دیگران نادان بنظر برسند ابایی ندارند.
* هیچگاه خود را مورد انتقاد و سرزنش مخرب و شدید قرار نمیدهد.
* توانایی خندیدن به خود و زیاد جدی نگرفتن خود را دارند.
* به خویشتن و توانایی خودشان ایمان و اعتماد دارند.
* به تصمیم گیری هایشان اعتماد دارند.
* باور دارند که فردی با ارزش، با قابلیت، دوست داشتنی، پذیرفتنی و مهم میباشند.
* نیازی به کمالگرایی ندارند.
* هیچگاه خودشان را با دیگران مقایسه نمیکنند.
* از آنکه دیگران چگونه نسبت به آنان می اندیشند واهمه و نگرانی ندارند.
* نیازی به اثبات و توجیه افکار و عقاید خود به دیگران ندارند.
چگونه اعتماد بنفس خود را افزایش دهید
* آگاه باشید که ارزش شما به عنوان یک انسان بستگی به داشتن وزن ایده آل، زیرکترین و باهوشتر بودن، مشهوربودن، محبوب تر بودن، سریع تر بودن، بالاترین نمره و یا رتبه را داشتن، شوخ طبع تر بودن، خوش لباس تر بودن، بهترین خانه و ماشین را داشتن و بهترین دوستها را داشتن نبوده و تنها به خودتان بستگی دارد.
* توانایی ها، استعدادها و موفقیتهای خود را جشن بگیرید.
* خود را به خاطر اشتباهاتی که مرتکب گشته اید عفو کنید.
* برروی نقاط ضعف خود تمرکز نکنید. هر انسانی نقاط ضعف خاص خود را دارد.
* با حقوق فردی خود آشنا شده و از آنها پیروی کنید.
* از تحقیر و سرزنش خود دوری کرده و مثبت اندیشی را فرا گیرید.
* خود را بر اساس یک سری استانداردهای منطقی و دور از دسترس مورد قضاوت قرار ندهید.
* یاد بگیرید که شما یک انسان منحصر بفرد بوده و تنها خود شما مسئول تصمیم گیریهای زندگیتان می باشید.
* بیاموزید که با پشتکار و سماجت قادر خواهید بود به موفقیت دست یابید.
* بیاموزید که شما نیازی به تلاش بی وقفه برای کامل گشتن ندارید.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

* خودتان تعیین کننده مفهوم موفقیت باشید.
تجاربی که کودکان در سال های اولیه رشدشان از محیط کسب می کنند، اندوخته ای برای تفکر خلاقانه آنان به حساب می آید،که خلاقیت در زندگی می تواند یکی از عواملی باید که محیط برای زیاد شدن اعتماد به نفس در افراد تقویت کند هر قدر این دانسته ها و اطلاعات بیشتر و متنوع تر باشد، پیش زمینه بهتری برای پرورش و بروز خلاقیت در خود ذخیره خواهند کرد.
تعریف خلاقیت
قبل از ورود به موضوع بررسی راه های ایجاد خلاقیت، ارائه تعاریف گوناگونی که از آن شده است و نیز عوامل موثر بر آن ضروری می نماید. دانشمندان و صاحبنظران تعاریف متعدد و متنوعی از خلاقیت ارائه داده اند که در زیر به برخی از آنها اشاره می نماییم.
پاپالیا خلاقیت را در دیدن چیزها با یک نظر نو و غیرمعمولی و دیدن مشکلاتی می داند که هیچ کس دیگر وجود آنها را تشخیص نمی دهد و سپس ارائه رهیافت های جدید، غیرمعمولی و اثر بخش را ذکر می کند.
موریس دبس معتقد است خلاقیت فرآیندی فکری است که مربوط به تفکر واگراست که تحلیل را به کار می برد و نوآوری را در سطوح مختلف افزایش می دهد. ارلیچ می گوید: خلاقیت عبارت است از تجدید سازمان تجاربی که منحصر به فرد بوده و متفاوت از دانسته های قبلی است. اندرسن خلاقیت را عمیق تر کردن، دوباره نگاه کردن و خط زدن اشتباهات معنی می کند و مکنیون معتقد است خلاقیت متضمن پاسخ یا مفهومی نو است، باید مشکل گشا باشد و متبکرانه صورت گیرد. گیلفورد خلاقیت را مجموعه ای از توانایی ها و خصیصه ها می داند که موجب تفکر خلاق می شود. به عقیده ی تایلور، خلاقیت شکل دادن به تجربه ها در سازمان بندی های تازه است. استین خلاقیت را فرآیندی تعریف می کند که نتیجه آن کار تازه ای است که توسط گروهی در یک زمان به عنوان چیزی مفید و رضایت بخش مقبول واقع می شود.
مایرووایز برگ عقیده دارند خلاقیت توانایی حل مسایلی است که فرد قبلا حل آنها را نیاموخته باشد. بسیاری از افراد هنگامی که عبارت شخص خلاق را می شنوند احتمالاً فردی مشهور و خارق العاده را در نظر دارند که کارهای غیرمعمولی و شگفت انگیز و غیر مترقبه انجام می دهد. با این طرز تفکر خلاقیت فقط در اختیار عده خاصی قرار گرفته و نشان می دهد که تعداد بسیار کمی از افراد می توانند خلاق باشند، در حالی که خلاقیت فرد را توصیف نمی کند بلکه ایده و تولیدش را که به طرز مناسبی تازگی دارد تعریف می کند. بدین معنی خلاقیت چیزی نیست که در اختیار گروه خاصی از افراد باشد بلکه یک ظرفیت ذهنی است که همگی افراد نسبت یا درجه ای از آن را در اختیار دارند و با تربیت صحیح می توانند آن را شکوفا کنند و به فعلیت برسانند.
رابرت استین می گوید: من بعد از ۲۰ سال تحقیق و بررسی دریافته ام که همه انسانها از قوه خلاقیت برخوردار هستند و استثنایی وجود ندارد. به عبارت دیگر می توان این گونه نتیجه گرفت که خلاقیت ذاتی نیست، فقط ممکن است عده ای از خلاقیت بیشتری برخوردار باشند و بقیه می توانند در صورت پرورش مطلوب از خلاقیت مناسب بهره مند شوند.
عوامل موثر بر خلاقیت
۱) علاقه: کارهای خلاقانه به استناد تحقیقات همیشه با علاقه زیادی همراه بوده اند.
۲) اطلاعات: خلاقیت فعالیتی فکری و د
ر عین حال مبتنی بر اطلاعات است. اگر تفکر را عامل یا جریان اصلی خلاقیت بدانیم اطلاعات نیز ماده اولیه یا اساسی آن محسوب می شود.
۳) انگیزه: با توجه به نتایج تحقیقات انجام گرفته، معلوم می شود وقتی انگیزش درونی حفظ شود، خلاقیت نیز حفظ خواهد شد.
۴) افزایش سرعت واکنش: غنی بودن آموزش و پرورش، توسعه اطلاعات و افزایش سرعت واکنش افراد نسبت به انگیزه های محیطی برکیفیت خلاقیت می افزاید.
۵) افزایش حل مساله و تصمیم گیری: اگر بتوانیم قدرت تصمیم گیری و مهارت حل مساله را به گونه ای تلفیق نماییم به حصول تفکر خلاق کمک نموده ایم و زمینه های لازم برای پرورش خلاقیت را فراهم آورده ایم.
۶) اعتماد به نفس و نترسیدن از ابراز عقاید: اگر شخصی از اعتماد به نفس کافی برای ارائه افکار و عقاید به خود برخوردار باشد و از تمسخر و افکار منفی دیگران نهراسد، خلاقیت او افزایش می یابد. قدرت تفکر خلاق از نگاه آدمی به فراسوی تجارب و خارج کردن خود از بن بست ها و محدودیت ها ریشه می گیرد و فرد را از حالت خشک و قالبی گذشته به سوی اندیشه های آزاد و ارائه نظریه متفاوت سوق می دهد.
۷) مکنیون معتقد است که اگر چند اصل را رعایت کنیم زمینه برای پرورش خلاقیت را فراهم کرده ایم.
این اصول به شرح زیر است:
ـ اظهار نظر کودکان را مورد انتقاد قرار ندهیم یعنی آن ها را از ارزیابی و قضاوت نترسانیم.
ـ درباره احتمالات و دیدگاه های خیالی با دانش آموزان بحث و گفتگو کنیم.
ـ با الگو قرار دادن خودمان، انتقادپذیری و در واقع تحمل دیدگاه های دیگران را به دانش آموزان آموزش دهیم.
۸) محیط مناسب: تجربیات عینی و تعامل با محیط یادگیری در شکوفایی خلاقیت نقش اساسی دارد. محیط غنی خانوادگی و نیز غنای محیط اجتماعی به لحاظ فرهنگی از عوامل موثر در خلاقیت کودکان و نوجوانان به شمار می آید.
اصولاً استعدادهای خلاق در محیط های مطلوب شکوفا و متبلور می شوند. بنابراین یکی از الزامات و روش های مهم متبلور کردن خلاقیت به وجود آوردن فضای محرک، مستعد و به طور کلی خلاق است. بدین گونه که مسیولان باید به طور مستمر آمادگی شنیدن اندیشه های بدیع و نو را داشته باشند.
البته باید توجه داشت که عوامل فردی نیز نقش مهمی در بروز خلاقیت دارند، ولی نکته مهم این است که سهم محیط بسیار متغیرتر است، یعنی راحت تر می توان عوامل محیطی را تغییر داد تا ویژگی ها و توانایی های خود را .
تحقیقات نشان داده اند عوامل اجتماعی و محیطی نقش اصلی را در کار خلاق ایفا می کنند.
محققان معتقدند همه انسانها در کودکی از استعداد خلاق برخوردار هستند، لیکن نبود محیط مناسب و بی توجهی و تقویت نشدن این توانایی مانع بروز آن می شود.
ویژگی های افراد خلاق
▪ افراد خلاق مسایل و وضعیت هایی را می بینند که قبلاً مورد توجه قرار نگرفته است. آن ها افکار، عقاید ودیدگاه های جدیدی ارائه می دهند که دیگران از آن عاجزند.
▪ اندیشه، فکر و تجربیات حاصل از منابع گوناگون را به هم ربط داده ، آن ها را بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند و به خلق آثار جدید می پردازند.
▪ از طرق معمول به بررسی هر موضوع می پردازند و به آنچه گذشتگان انجام داده اند اکتفا نمی کنند و نسبت به پیش فرض های قبلی گذشتگان تردید می کنند.
▪ فی البداهه از نیروی ذهنی و بینش بیشتری برخوردارند و از آنها کمک می گیرند و استفاده می کنند.