- بورس کالای توکیو (TOCOM)
- بورس کالای شانگهای (SHFE)
- بورس کالای هند (MCX)
۲-۳۴ ضرورت تشکیل بورس کالا در ایران
- بازار محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران همواره با محدودیت‌ها و دشواری‌های ساختاری زیادی روبرو بوده است. مهم‌ترین این مشکلات را می‌توان به شرح ذیل خلاصه نمود:
- نوسانات کاذب قیمت محصولات ناشی از ارتباط نامشخص و نامناسب میان عرضه و تقاضا
- عدم امکان مدیریت ریسک و محافظت از نوسانات آتی قیمت
- فقدان یک نظام قیمت‌گذاری شفاف بر پایه تعادل میان عرضه و تقاضا و نیاز بازار
- نبود یک سیستم اجرایی و ناظر بر حسن انجام تعهدات طرفین معامله
- فقدان یک سیستم جمع آوری، پردازش و تحلیل اطلاعات و آمار تولید، واردات صادرات و مصرف در جهت اطلاع‌رسانی به بازار و تصمیم‌گیری مطلوب
- عدم هماهنگی میان بخش‌های تولیدی و بازرگانی در زمینه واردات، صادرات و بازار مصرف
۲-۳۵ تدابیر قانونی برای ایجاد بورس کالای ایران
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
نیاز به ایجاد بازاری متشکل و سازمان‌یافته برای تقابل آزاد عرضه و تقاضا و دستیابی به اثرات مثبت این مهم در اقتصاد تولید و مصرف، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تأسیس و راه‌اندازی بورس‌های کالایی را در ایران فراهم سازند. در این راستا با تصویب بند (ج) ماده (٩۵) قانون برنامه سوم و بند (الف) قانون برنامه چهارم شورای عالی بورس موظف به تشکیل و گسترش بو رس‌های کالایی در ایران گردید.
در پی این امر، بورس فلزات در شهریورماه سال٨٢ به‌عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز بورس کالای کشاورزی در شهریورماه سال ٨٣ شروع به فعالیت نمود. سپس بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و قانون جدید بازار اوراق بهادار در آذرماه سال ٨۵ موجبات تشکیل شرکت بورس کالای ایران با ادغام بورس فلزات و کشاورزی فراهم شد و پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی شرکت بورس کالای ایران از ابتدای مهرماه سال ٨۶ فعالیت خود را آغاز کرد.
۲-۳۶ بورس کالای ایران
بورس کالای ایران به دادوستد نقد، نسیه، سلف و آتی انواع محصولات صنعتی، شیمیایی، پتروشیمی، و کشاورزی در ایران می‌پردازد.
۲-۳۷ تاریخچه بورس کالا در ایران
در راستای تحقق اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه، که مطابق با آن‌ها شورای عالی بورس موظف به راه‌اندازی و گسترش بو رس‌های کالایی در ایران شناخته شده بود، بورس فلزات در شهریور ۱۳۸۲ (نخستین بورس کالایی در ایران) و بورس کالای کشاورزی در شهریور ۱۳۸۳ آغاز به فعالیت کردند.
بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱ آذر ۱۳۸۴، مجلس شورای اسلامی) و با تصویب شورای عالی بورس، شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵ با درهم آمیختن بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد و پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد.
۲-۳۸ اهداف بورس کالای ایران
از مهم‌ترین اهداف و اثرات بورس کالا می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
- ایجاد بازاری قانونمند و سازمان‌یافته جهت تسهیل دادوستد کالاها
- سامان‌دهی بازار کالاها از طریق مکانیزم اجرایی ناظر بر تعهدات و تضمین منافع طرفین معامله
- کشف شفاف قیمت کالاها بر اساس تعامل و تقابل عرضه و تقاضا و نیاز بازار
- برقراری امکان اعمال مدیریت ریسک در بازار
- امکان انجام معاملات نقد، نسیه، سلف آتی و اختیار با بهره گرفتن از ابزارهای نوین مالی
- توسعه سرمایه‌گذاری و فراهم‌سازی تسهیلات مالی برای خریدوفروش
- اطلاع‌رسانی درباره وضعیت بازار داخلی و خارجی کالاهای پذیرش‌شده به‌منظور افزایش سطح دانش فعالان بازار
۲-۳۹ ارکان شرکت بورس کالای ایران
ارکان شرکت بورس کالای ایران ( سهامی عام ) عبارت‌اند از:
- مجامع عمومی
- هیات مدیره
- مدیرعامل
- بازرس/حسابرس
شرکت توسط هیات مدیره‌ای غیر موظف مرکب از هفت شخص که توسط مجمع عمومی عادی با توجه به اساس نامه، قانون تجارت و مقررات برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند، اداره می‌شود.
۲-۴۰ قراردادهای قابل معامله در بورس کالا
همه دادوستدها در بورس کالا در قالب قراردادهای استاندارد انجام می‌گیرد. به طور کلی، قراردادهای زیر برای دادوستد هر کالا وجود دارد:
- قرارداد نقدی( (spot
- قرارداد سلف(forward)
- قرارداد نسیه (credit)
