شایع­ترین علت مرگ و میر ناشی از انتقال خون، شناسایی غلط بیمار یا اهداکننده خون می­باشد (۵۰). فرد انتقال دهنده خون، مسئول شناسایی قطعی و دقیق گیرنده و کیسه حاوی خون می­باشد. فرد انتقال دهنده خون، باید قبل از انتقال خون، کلیه اطلاعات شناسایی مربوط به کیسه خون یا فرآورده ­ها را در جضور گیرنده خون با فرم انتقال خون تطبیق دهد. بعضی مراکز ممکن است علاوه بر فرد انتقال دهنده، فرد دیگری را نیز برای کنترل مجدد خون با گیرنده، ضروری تشخیص دهند. بررسی­ها نباید در محل پذیرش پرستاری صورت گیرد، زیرا شناسایی قطعی باید بر اساس بند مچ دست گیرنده خون صورت گیرد. چنانچه بیمار قادر به معرفی هویت خود نمی ­باشد، جهت شناسایی قطعی، باید شماره شناسایی اورژانسی قبل از جمع­آوری نمونه­ها به بیمار الصاق شده و از آن استفاده گردد و در سوابق مربوطه به انتقال خون ثبت گردد. در بعضی شرایط ممکن است از گیرنده درخواست شود نام کامل خود را بیان کند. هنگام پرسیدن نام بیمار پاسخ­های “آری” یا “نه” قابل قبول نمی­باشند (۴۵).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

میزان تزریق:
مقدار تجویز مناسب، بر اساس وضعیت بیمار، توسط پزشک مشخص می­ شود. به دلیل اینکه علائم واکنش شدید ناشی از انتقال خون، معمولاً طی تزریق ۵۰ میلی­لیتر یا کمتر رخ می­دهد. تزریق باید به آهستگی طی ۱۵ دقیقه اول با ۵ میلی­لیتر در دقیقه یا کمتر شروع شود. تاریخ و زمان شروع انتقال خون را باید ثبت کرد.
علائم حیاتی طی ۱۵ دقیقه اول بررسی شده و با علائم حیاتی که قبل از انتقال خون ثبت شده، مقایسه می­ شود. چنانچه طی ۱۵ دقیقه اول مشکلی مشاهده نشود، میزان تزریق بر اساس میزان تعیین شده توسط پزشک، افزایش داده می­ شود. معمولأ در بزرگسالان، یک واحد گلبول قرمز در بیش از ۲ تا ۳ ساعت تزریق می­ شود ولی مدت تزریق نباید از ۴ ساعت تجاوز کند. در اطفال تجویز خون در حالت عادی به میزان، ۲ تا ۵ میلی­لیتر به ازاء هر کیلوگرم در ساعت (ml/h/kg5-2) می­باشد.
کنترل بیمار:
در طول انتقال خون، باید بیمار به دفعات و در فرصت­های مناسب پس از انجام تزریق، از نظر علائم و نشانه­ های واکنش ناسازگاری بررسی شود. ممکن است طی هر ۳۰ دقیقه علائم حیاتی بیمار ثبت شود، یا بر اساس شرایط مورد نیاز بیمار اقدام شود. در صورتی که مرکز انتقال خون خارج از بیمارستان باشد، باید طبق استانداردهای مربوط به انتقال خون خارج از بیمارستان و تحت نظر پزشک صورت گیرد. چنانچه واکنش ناشی از انتقال خون رخ دهد، باید فوراً انتقال خون را متوقف کرد و محل تزریق را با نرمال­سالین ۹/۰% باز نگه داشت (۴۵).
انتقال خون در بسیاری از بیماری­ها از جمله تالاسمی، اعمال جراحی و زایمان اهمیت حیاتی دارد (۷).
۵-۱-۲ تالاسمی
بیماری تالاسمی شامل انواع گوناگون کم خونی میکروسیتیک همولیتیک^[۳] بوده و یک گروه ناهمگن از ناهنجاریهای سنتز هموگلوبین را به وجود می­آورند که در آنها نقص اساسی در ساختمان ملکولی هموگلوبین نبوده بلکه ناهنجاری در میزان سنتز هر یک از زنجیره­های آلفا و یا بتا می­باشد. این نابسامانی به سنتز نامتعادل زنجیره­های گلوبین و رسوب زنجیره­ای که فراوان­تر سنتز می­گردد، منجر گشته که نتیجه آن اختلال در بلوغ و ادامه حیات گلبولهای قرمز می­باشد (۵۱).
در سال­های اخیر پیشرفتهای زیادی در زمینه روشن شدن پایه ملکولی و ژنتیک بیماری تالاسمی بدست آمده است. این بیماری­ها را به دو دسته اصلی تقسیم نموده ­اند یکی تالاسمی آلفا که در آنها سنتز زنجیره­ی آلفا گلوبین کاهش یافته و یا به کلی متوقف شده و دیگری تالاسمی بتا که در آنها اختلال در سنتز زنجیره بتا گلوبین وجود دارد (۵۲).
از نظر شدت علائم بالینی، تالاسمی بتا خود به ۳ گروه تالاسمی مینور^[۴]، اینترمدیت^[۵] و ماژور^[۶] تقسیم می­ شود (۵۳).
تالاسمی ماژور:
بتا تالاسمی ماژور یکی از انواع کم خونی­های هیپوکروم میکروسیتیک ارثی است که به علت نقص ساخت زنجیره­ی بتا هموگلوبین روی می­دهد. ماهیت بیماری تالاسمی به گونه ­ای است که کودک مبتلا به آن بارها در بیمارستان بستری می­ شود و تحت رویه­های تشخیصی و درمانی دردناک قرار می­گیرد (۵۴).
تظاهرات بالینی معمولاً در حدود شش ماهگی آغاز می­ شود. تشخیص بیماری تقریباً پیش از دو سالگی داده می­ شود (۵۵).
پس از چند ماه نخست زندگی، بیمار دچار رنگ پریدگی شده که مرتب بر شدت آن افزوده می­ شود. اغلب موارد شدید بیماری با عدم رشد کافی، اشکال در تغذیه، بی قراری، تب متناوب و عدم بهبودی پس از عفونتها تظاهر می­نمایند. در این مرحله بزرگی طحال در بسیاری از بیماران دیده شده ولی هیچ یافته بالینی اختصاصی دیگری وجود ندارد (۵۶). در صورت عدم تزریق خون، غلظت هموگلوبین به تدریج تا حد ۳ تا ۵ گرم در دسی لیتر پایین می­افتد و سایر علائم بالینی به صورت کوتاهی قد، بزرگ شدن سر و بزرگی شکم که علائم مشخص بیماری هستند، بروز می­نمایند. ولی اگر بیمار در این مرحله تحت درمان با تزریق خون به طور منظم قرار گیرد، رشد و تکامل نخستین طبیعی خواهد بود و بیمار تا دوران بلوغ، یعنی زمانیکه اثرات بار آهن اضافی در بدن شروع به ظاهر شدن می­نماید، مسئله­ای نخواهد داشت (۵۷).
اساس درمان بیماران بتا تالاسمی ماژور، پیوند سلولهای بنیادی (transplantation stem cell) است اما تزریق خون مکرر و منظم درمان انتخابی در غیاب امکان پیوند می­باشد (۵۸). تزریق خون منظم موجب مهار خونسازی غیر موثر، تصحیح کم خونی، حذف افزایش کاتابولیسم، تسریع وضعیت رشد و تکامل و نهایتاً افزایش طول عمر بیماران می­ شود. از طرفی هموسیدروز که عارضه اجتناب ناپذیر تزریق خون به علت افزایش بار آهن بدن می­باشد استفاده از ترکیبات شلاتور را می­طلبد. دسفرال شناخته شده­ترین ترکیب شلاتور آهن است. ترکیبات دیگر شلاتور آهن دی­فریپرون (LI) deferiprone و اکس جید Exjade (ICL 670) می­باشند که ترکیب اخیر از سال ۱۳۸۴ مورد تایید قرار گرفته است و در تعدادی از کشورها توسط بیماران بتا تالاسمی ماژور مورد استفاده قرار می­گیرد (۵۸, ۵۹).
یکی از مهمترین مسایل در مورد بیماران بتا تالاسمی ماژور، برنامه تزریق خون است. از جمله موارد حایز اهمیت در برنامه راهنمای تزریق خون بیماران نکات زیر می­باشند:

• • حفظ مقادیر هموگلوبین بیماران در محدوده ۵/۱۱-۹ گرم در دسی لیتر

• • تزریق ۲۰-۱۰ میلی لیتر خون به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در فواصل ۳ تا ۵ هفته یک بار

• • انجام آزمون­های RBS Antibody Screen، کراس مچ و CBC قبل از تزریق خون

در ایران حدود ۲۰۰۰۰ بیمار بتا تالاسمی ماژور وجود دارد که تحت تزریق خون قرار دارند. طبق آمار موجود بیماران تالاسمی به تنهایی مصرف کننده ۲۷% خون تهیه شده در سازمان انتقال خون کشور هستند (۵۸, ۶۰). این گروه از بیماران، نیازمند برنامه دقیق درمانی و مراقبت­های لازم به لحاظ تزریق خون و پیامدهای تزریق خون شامل تجمع بار آهن بدن و انتقال بیماری­های عفونی می­باشند (۵۸, ۶۰, ۶۱).
۲-۲ مرور متون تجربی:

• • در پژوهشی برالسا^[۷] و همکارانش (۲۰۰۹) با عنوان «ممیزی ملی مقایسه­ ای استفاده از خون در جراحی تعویض انتخابی اولیه یک طرفه کل لگن» را در انگلیس مورد بررسی قرار دادند. سازمان خدمات ملی بهداشت خون و پیوند عضو (NHSBT) با همکاری دانشگاه سلطنتی متخصصان، عمل ترانسفوزیون را مورد ممیزی ملی قرار دادند. آنها در حین ممیزی، مراقبت­های جاری در بیماران را با عملکرد درست مطابقت دادند. ممیزی توسط گروه پروژه شامل مراقبین سلامت و متخصصین ممیزی طراحی و مدیریت گردید. اطلاعات درباره مدیریت شخصی بیماران توسط پرسشنامه ساختار یافته جمع آوری گردید. از هر بیمارستانی خواسته شده بود تا اطلاعات مربوط به ۴۰ بیمار تحت عمل جراحی تعویض انتخابی یک طرفه اولیه کل لگن را ارائه دهند. نتایج با ۲ شاخص اجرا و ۴ استاندارد مقایسه شده بود. در نهایت اطلاعات مربوط به ۷۴۶۵ عمل انجام شده در ۲۲۳ بیمارستان تجزیه و تحلیل شد. تقریباً تمام بیمارستانها مجهز به سیستم ارجاع نتایج غیر طبیعی خون قبل از عمل، به پزشک بودند. ۴۷% بیمارستانها دارای سیاست ترانسفوزیون بودند. در ۷۳% موارد سیاست ترانسفوزیون در غلظت هموگلوبین ۸ گرم بر دسی لیتر یا کمتر توصیه شده بود. تغییرات گسترده­ای در میزان ترانسفوزیون در میان بیمارستانها وجود داشت. در ۱۵% از بیماران غلظت هموگلوبین در ۲۸ روز قبل از عمل جراحی، کمتر از ۱۲ گرم بر دسی لیتر ثبت شده بود و ۵۷% از این بیماران با ۲۰% مقادیر هموگلوبین قبل از عمل بالاتر، ترانسفوزیون شده بودند. آنمی قبل از عمل، عدم در دسترس بودن پروتکل­های ترانسفوزیون و استفاده از آستانه­های مختلف هموگلوبین برای ترانسفوزیون، ممکن است منجر به تغییرات گسترده­ا­­ی در میزان ترانسفوزیون خون شوند. نتایج این مطالعه نشان داد که ترانسفوزیون بیش از یک واحد خون یا بیشتر، باید فقط در صورت ضرورت و فقط برای حفظ غلظت هموگلوبین در بالای حد آستانه انجام شود (۶۲).

• • در پژوهشی ونگ^[۸] و همکارانش (۲۰۰۵) «استراتژیهای مدیریت ترانسفوزیون: بررسی عملکرد متخصصین انکولوژی/ هماتولوژی کودکان» را در (دانشکده علوم پزشکی و بهداشت دانشگاه واشنگتن) مورد بررسی قرار دادند.

اطلاعات مربوط به شیوه ­های انتقال گلبولهای قرمز خون و پلاکت توسط یک مطالعه مبتنی بر اینترنت از اعضای پزشکی جامعه آمریکا در رشته هماتولوژی/ انکولوژی اطفال جمع آوری گردید. از پاسخ دهندگان اطلاعاتی در خصوص تعریف آستانه انتقال گلبولهای قرمز و پلاکتها در انواع حالات بالینی و معیارهای انتقال سیتومگالوویروس از طریق فرآورده ­های خونی، استراتژیهای دوز پلاکت و پیشگیری از آلوایمونیزاسیون را خواسته بودند.
۷۶% از پاسخ دهندگان نشان دادند که موسسه آنها معیارهایی را برای ترانسفوزیون قابل قبول تعریف نموده ­اند. از بین این پاسخ دهند­گان ۱۱۴ نفر (۵۷%) بیان نمودند که دستورالعمل ویژه­ای برای بیماران انکولوژی اطفال وجود دارد. این بررسی نشان می­دهد که شیوه ­های ترانسفوزیون خون در میان متخصصین هماتولوژی/انکولوژی کودکان به طور گسترده­ای متفاوت است (۶۳).

• • در پژوهشی بابا محمدی (۱۳۷۸) به « بررسی میزان آگاهی و نحوه عملکرد پرسنل پرستاری در زمینه انتقال خون و فرآورده ­های خونی به بیماران بستری در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان» پرداختند.

در این مطالعه توصیفی ۱۲۰ نفر از پرسنل پرستاری با روش نمونه گیری چند مرحله ای در بیمارستانهای دولتی شهر کرمان در سال ۱۳۷۸ انتخاب شدند و میزان آگاهی آنها در مورد انتقال خون و فرآورده ­های خونی، عوارض انتقال خون و مراقبتهای پرستاری از بیمار توسط پرسشنامه پژوهشگر ساخته مورد بررسی قرار گرفت. نحوه عملکرد ۹۶ نفر از پرسنل پرستاری با بهره گرفتن از یک چک لیست پژوهشگر ساخته مورد بررسی قرار گرفت که درآن موضوعاتی که پرسنل در قبل، حین وبعد از ترانسفوزیون ملزم به رعایت آنها بودند گنجانده شده بود و بصورت مشاهده­ای میزان رعایت استانداردها را مورد بررسی قرار می­داد و نتایج با آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین درصد واحدهای مورد پژوهش را افراد مونث، با سابقه کار بالینی ۰ تا ۵۰ سال و در گروه سنی ۲۷ – ۲۳ سال با تحصیلات لیسانس پرستاری تشکیل داده است. همچنین میانگین نمرات آگاهی پرسنل پرستاری ۷۹/۱۴ و نمرات عملکرد ۲۱/۵۰ بوده است. آنها نتیجه گرفتند ایمنی فرآورده ­های خونی نسبتاً قابل قبول است ولیکن نیاز به مراقبت پرستاری جامع­تر بیمار در هنگام انتقال خون و داشتن آگاهیهای لازم و کافی در مورد روش های صحیح انتقال خون و عوارض احتمالی آن وجود دارد (۶۴).

• • در پژوهشی طبیعی و همکارانش (۱۳۸۱) «دانش و عملکرد پرستاران در مورد ترانسفوزیون خون در بیمارستان­های آموزشی بیرجند» را مورد بررسی قرار دادند. در این مطالعه توصیفی مقطعی از ۱۲۶ پرستار و بهیار شاغل در بخشهای داخلی، جراحی، زنان اورژانس، ویژه و اطفال بیمارستانهای آموزشی بیرجند، ۱۰۴ نفر که مایل به شرکت در پژوهش بودند انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام شد. نمره دانش و عملکرد پس از کدگذاری بر حسب میزان امتیاز کسب شده در سه سطح ضعیف (>50% نمره) ، متوسط (۷۵-۵۱% نمره) و خوب (<75% نمره) رتبه بندی گردید. بیشترین افراد مورد بررسی در گروه سنی ۲۰-۳۰ سال (%۵۴٫۸)، زن (%۸۴٫۶) و کارشناس پرستاری (%۹۵٫۶) بودند. حدود %۵۱ سابقه کار کمتر از ۳ سال داشتند. میانگین نمره دانش ۵٫۳۶ ۱۶٫۵۲± بود. %۴۷٫۱ نمونه­ها در این زمینه رتبه ضعیف (>50% نمره) و %۴٫۸ رتبه خوب (<75% نمره) کسب کردند. میانگین نمره عملکرد ۸۱٫۱۸± ۱۷٫۸۲ بود. در این مورد %۲۱٫۲ نمونه­ها رتبه ضعیف و %۱۹٫۲ رتبه خوب کسب کردند. نتایج نشان دهنده ناکافی بودن دانش و عملکرد پرستاران در مورد ترانسفوزیون خون است که لزوم اجرای برنامه ­های بازآموزی، فعال شدن کمیته انتقال خون و کنترل و نظارت در این زمینه را مطرح می­ کند (۶۵).

• • در پژوهشی پورفرزاد و همکارانش (۱۳۸۹) به «بررسی آگاهی و عملکرد پرستاران بیمارستانهای اراک در مورد انتقال خون» پرداختند. این پژوهش یک مطالعه توصیفی – مقطعی بود و جامعه پژوهش آن را کلیه پرستاران شاغل در بیمارستان­های اراک تشکیل می­دادند. جمع­آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام شد. نمره دانش و عملکرد پس از کدگذاری بر حسب میزان امتیاز کسب شده در سه سطح ضعیف، متوسط و خوب رتبه بندی گردید. نتایج عملکرد پرستاران به شیوه­ خودسنجی نشان داد که اکثریت آنها (۹/۶۳%) عملکرد خوب و بقیه عملکرد متوسط داشتند (۶۶).

• • در پژوهشی امیرزاده و همکارانش (۱۳۹۱) «بررسی وضعیت رعایت استانداردهای پرستاری در ارتباط با ساکشن ایمن، در پرستاران شاغل در بخش مراقبت­های ویژه یکی از مراکز آموزشی – درمانی شهر ارومیه سال ۱۳۹۰» را مورد بررسی قرار دادند. در این مطالعه توصیفی – مقطعی، مراقبت­های پرستاری مربوط به ساکشن لوله تراشه، ۳۱ پرستار شاغل در بخش مراقبت­های ویژه تحت مشاهده مستقیم قرار گرفت و چک لیست مربوطه تکمیل شد. بر اساس نتایج بدست آمده از کل امتیاز ۷ مربوط به شستن دست قبل از ساکشن تراشه، ۶/۸۰ درصد، حداقل امتیاز و ۱/۱۶ درصد، حداکثر امتیاز، از کل امتیاز ۱۳ مربوط به ساکشن لوله تراشه، ۹/۸۳ درصد، حداقل امتیاز و ۲/۳ درصد، حداکثر امتیاز و از کل نمره ۱۷ مربوط به ساکشن حلق و بینی و دهان، ۲/۸۳ درصد، حداقل امتیاز و ۱/۱۶ درصد حداکثر امتیاز را کسب کردند. این مطالعه نشان می­دهد که مراقبت­های پرستاری انجام شده مربوط به ساکشن لوله تراشه در بخش مراقبت­های ویژه ایمن نمی ­باشد که این مسئله اهمیت شناسایی علل و حذف آنها را برای جلوگیری از عوارض نشان می­دهد (۶۷).

• • در پژوهشی دهقانی و همکارانش (۱۳۹۲) به «بررسی عملکرد پرستاران شاغل در بخش­های مراقبت­های ویژه و انطباق آن با استاندارد» پرداختند. با توجه به حساسیت بالای بخش مراقبت­های ویژه و اینکه رعایت استاندارد می ­تواند موجب ارتقای کیفیت مراقبت پرستاری و حفظ جان بیمار گردد، این مطالعه انجام گردید. در این مطالعه توصیفی – مقطعی، عملکردهای ساکشن تراکئوستومی، گاواژ و اکستوبه ۷۴ پرستار شاغل در بخش­های مراقبت­های ویژه با بهره گرفتن از چک لیست توسط پژوهشگر و همکارانش تحت مشاهده مستقیم قرار گرفت. میانگین نمره عملکرد پرستاران در زمینه ساکشن لوله تراکئوستومی، گاواژ و اکستوبه به ترتیب (۸۶/۱۷۶/۱۳)، (۲۰/۱۱۶/۱۶) و (۳۸/۱۱۵۴/۱۱) بود و مشخص شد میانگین نمرات ساکشن و گاواژ با (۰۰۱/۰>p) و اکستوبه (۰۵/۰=p) به طور معنی­داری از نمره استاندارد کمتر است. بیشترین درصد عدم تطابق با استاندارد در حیطه ساکشن و گاواژ به ترتیب (۵/۹۰%) و (۷/۷۹%) مربوط به شستشوی دست و در حیطه اکستوبه بیشترین درصد مربوط به عدم تطابق با استاندارد مربوط به برقراری ارتباط با بیمار بود (۵/۴۰%). یافته­های پژوهش موید عدم رعایت کامل شستشوی دست و ارتباط آن با بیمار و عدم انطباق عملکرد پرستاران در حیطه­های گاواژ و ساکشن و اکستوبه با استاندارد است (۶۸).

• • در پژوهشی جعفرزاده و همکارانش (۱۳۹۰) «ممیزی رعایت استانداردهای پرستاری در فرایند ترانسفوزیون خون» را در بیمارستان تخصصی زنان ام البنین (س) مشهد مورد بررسی قرار دادند. در این پژوهش توصیفی – مقطعی فرایند ترانسفوزیون خون جهت بررسی رعایت استانداردهای پرستاری در ۳۰ بیمار بیمارستان ام البنین مشهد در مقطع زمانی ۳ ماهه مورد ممیزی قرار گرفت. در این مطالعه از مشاهده و تکمیل چک لیست استانداردهای پرستاری شامل مراحل آماده ­سازی، انجام ترانسفوزیون خون و مراقبتهای بعد از ترانسفوزیون برای جمع­آوری اطلاعات استفاده گردید. نتایج نشان داد که مهارتهای اساسی در آماده ­سازی خون در ۴۲% موارد، انجام ترانسفوزیون خون ۴۸% موارد، بعد از ترانسفوزیون ۲۵% موارد، مطابق استانداردهای پرستاری اجرا نمی­ شود و در مجموع میزان رعایت و نحوه­ بکارگیری استانداردهای پرستاری در ترانسفوزیون خون توسط پرسنل پرستاری در ۵۶% موارد نمونه­ها، مطلوب بود (۲۰).

فصل سوم:
روش پژوهش
۱-۳ نوع پژوهش:
تعاریف تحقیق عملکردی:
بیش از ۵۰ سال است که اقدام پژوهی توسط افراد مختلف و با شیوه ­های متفاوت توصیف و تعریف شده است. اولین بار توسط Kurt Levin روانشناس اجتماعی که دیدگاه و نظراتش در حوزه ­های مشاوره، بهسازی کارکنان، پویایی گروه و رهبری سازمانی بسیار تاثیرگذار بود، مطرح گردید.
Kurt Levin آن را یک فرایند مارپیچ حاوی بررسی و شناسایی اولیه، اقدام و جمع آوری اطلاعات درباره نتایج اقدام توصیف کرد. وی معتقد بود که اگر پژوهش اجتماعی صرفا منجر به تولید دانش گردد بدون آنکه در چرخه فعا لیتهای اجتماعی بهبودی و تغییر ایجاد کند به مقصود خود نرسیده است (۶۹).
تحقیق عملکردی نوعی کاوش و مطالعه منظم در متن یک تلاش متمرکز برای بهبود کیفیت سازمان و عملکرد آن می باشدکه توسط محقق و گروه درگیر صورت گرفته و محقق عاملی فعال در مسیر تغییر است (۷۰). تحقیق عملکردی کاوشی است که از طریق بررسی و مداخله ای با منظور خاص و همراه با مشاهده دقیق و ارزیابی مستمر پیامدها صورت می گیرد. اقدام پژوهی متضمن رویکردی به پژوهش است که طی آن فاصله بین محیط عمل و محیط تولید دانش از بین رفته است، لذا مشکل کاربست نتایج که ناظر بر پر کردن خلاء میان این دو محیط است به خودی خود منتفی است (۷۱).
تفاوت اقدام پژوهی با تحقیق مداخله ای: