رباعیات
رباعیات مولانا بخشی از دیوان اوست. این قسمت از آثار مولانا در چاپخانۀ اختر (اسلامبول) به سال ۱۳۱۲ هجری قمری به طبع رسیده و متضمن ۱۶۵۹ رباعی یا ۳۳۱۸ بیت است که بعضی از آنها به شهادت قرائن از آن مولاناست و دربارۀ قسمتی هم تردید قوی حاصل است و معلوم نیست که انتساب به وی درست باشد.
ب ) آثار منثور:
فیهِ ما فیهِ
(که مقالات مولانا نیز نامیده شده) کتابی است به نثر فارسی و موضوع آن نقد و تفسیر عرفانی است، و شامل یادداشت‌هایی است که در طول سی سال از سخنان مولانا در مجالس فراهم آمده‌است. این سخنان توسط مریدان مولانا نوشته می‌شده است. نثر این کتاب ساده و روان است و درون‌مایه‌ای از مطالب عرفانی دینی واخلاقی دارد. کتاب فیه مافیه اولین بار با تصحیح انتقادی بدیع‌الزمان فروزانفر در سال ۱۳۳۵ شمسی در تهران منتشر شد.
فیه مافیه، کتابی است که تدوین آن بعد از وفات مولوی (۶۷۲ ق.) انجام گرفته و طبعا ً نامی هم که بر آن نهاده شده است از مولوی نیست. از همین رو در نسخ قدیم گاه آن را الاسرار الجلالیه و گاه فیه مافیه خوانده‌اند. در ظهریه برخی از نسخه‌های خطی ابیاتی نوشته‌اند که در آنها فیه مافیه به کار رفته است.
مجالس سبعه
مجالس بعه یکی از آثار منثور مولانا، و مجموعه مواعظ و مجالس مولانا یعنی سخنانی است که به وجه اندرز و به طریق تذکیر بر سر منبر بیان کرده است. مولوی در مجالس سبعه به شیوهی خطیبان عمل کرده،در آغازکلام، آیهای از قرآن آورده و سپس به شرح و تفسیر آن آیه، حدیثی از رسول اکرم (ص) را بیان کرده است، و آن را با شعر و قصه پرورانده است. شباهت چشم گیری که بین اسلوب مثنوی با شیوه بیان مجالس سبعه هست، نشانهی بارزی از وجود عناصر بلاغت منبری در مثنوی مولانا ست.
مکتوبات
مکتوبات (یا مکاتیب)، نام مجموعه نامه‌های صد و پنجاه‌گانه‌ای است که از مولانا جلال‌الدین محمد بلخی (مولوی) به یادگار مانده است. از سه اثر منثور مولوی، مکتوبات را نباید چون دیگر آثار او تلقی کرد، هر چند در آن کتاب هم گهگاه مولانا در حال و هوای دیوان کبیر و مثنوی پرواز کرده است، از جمله در نامه صدوسی‌ام که به حسام‌الدین چلبی نوشته است، اما محتوای بسیاری از نامه‌ها دنیوی است و توصیه‌هایی به این امیر و آن وزیر که کار این و آن را روبه‌راه کنند و در رفع دشواری و اصلاح امور مردم غفلت نکنند. این نامه‌ها در زمان‌های مختلف و با نیات مختلف تقریر شده است.
نامه‌های مولانا، گرچه از آیات قران و حدیث و شعر و برخی نکته‌های عارفانه خالی نیست، بیشتر حال و احوال یاران و بستگان و درویشان او را نمایش می‌دهد و از نظر تحقیق در تاریخ سلجوقیان و شناخت روحیات مولانا از جهت مناسبات او با مردمی که در ایجاد فضای زندگی او نقش داشتند – از حکومتیان و غیر آنان – ارزشمند است.
فصل چهارم :
بررسی ویژگیهای مدیر شایسته از منظر قرآن و نهج البلاغه
مقدمه:
امیر مومنان علی علیه السلام نظام و حکومت برای جامعه را همانند رشته تسبیح برای دانه های آن
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
میداند که بهره گیری از دانه ها بدون آن، ممکن نیست^[۱] از همین رو در آموزههای دینی مطالبی فراوان درباره نظام اسلامی آمده است. اهمیت تشکیل نظام اسلامی از ضروریات دین اسلام و مذهب تشیع است، چرا که بدون حکومت اسلامی، اجرای احکام اسلامی در امور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی، نظامی و حتی امور فردی و مذهبی مسلمانان معطل و مختل خواهد شد. تجربه تاریخی و عینی این حقیقت را به وضوح ثابت می کند، از این رو پیامبر بزرگ اسلام صلی ا… علیه و آله و سلم پس از هجرت به مدینه، در اولین فرصت به تاسیس نظام و حکومت اسلامی پرداخت.
امام رضا علیه السلام در این باره می فرماید: … هیچ فرقه و ملتی را نمی یابیم که پایدار مانده و زندگی کرده باشند، مگر با داشتن فرمانروایی قوامبخش و { این از آن روست که} مردم ناچارند برای امر دین و دنیای خود حاکمی داشته باشند تا آنها را سرپرستی کند… و زندگی مردم بدون آن حاکم، قوام و سامان نمی یابد…
وجود حاکم عادل در رأس حکومت اسلامی نیز از مسلمات این دین است و در متون اسلامی به آن تصریح و بر آن تاکید شده است. امام صادق علیه السلام فرمود: … سه چیز است که مردم هر شهری به آن نیاز دارند تا در امور دنیا و آخرت خود به آن پناه ببرند و اگر این سه را نداشته باشند به نابسامانی در زندگی گرفتار خواهند شد: فقیه دانای پرهیزگار، فرمانروای نیکوکاری که مردم از وی پیروی کنند و پزشک آگاه مورد اعتماد^[۲]
امام رضا علیه السلام هم فرمود: اگر برای مردم، امام و رهبری توانا، امانتدار، نگهبان و پاکدست ( عادل) قرار داده نمی شد، آیین نابود می شد، دین از بین می رفت، سنتها و احکام الهی تغییر
می یافت، بدعت گذاران بر آن می افزودند و ملحدان از آن می کاستند و مسلمانان به شبهه دچار می شدند.^[۳]
۱-۴ برخی ویژگیهای کارگزاران اسلامی:
۱-۱-۴ اهلیت و شایستگی

• • در آن هنگام که پروردگارت ابراهیم را به کلماتی آموزد، پس آنها را به پایان رسانید (خدا) گفت: من تو را برای مردمان پیشوا و امام قرار خواهم داد؛ (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم؟ (خدا) گفت: عهد من (پیشوایی مردم از سوی من) نصیب ستمکاران نخواهد شد.^[۴]

۲-۱-۴ اخلاص

• • در این قرآن از موسی یاد کن که مخلص بود و پیامبری بود مرسل. (سوره مریم،۵۱).

• • بگو برای این پیغام رسانی از شما پاداشی نمی خواهم و من از آنان نیستم که از پیش خود چیزی بسازند.(سورهی ص،۸۶).

• • از شما برای این پیامبری و رسالت پاداشی نمی خواهم که پاداش من جز از پروردگار جهانیان نخواهد بود.(سورهی شعرا ۱۰۹).

۳-۱-۴ سخت گیر در اجرای حق و عدالت
در اجرای دین خدا، اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید، رأفت و دلسوزی در حق ایشان (گناهکاران) روا مدارید…(سوره نور،۲).
۴-۱-۴ خواستار صلاح و اصلاح
… تا آنجا که بتوانم، چیزی جز اصلاح نمی خواهم، و توفیق من جز به دست خدا نیست، بر او توکل کردم و به آستان او بازخواهم گشت.(سورهی هود ، ۸۸).
۵-۱-۴ اهل عمل
آنان را امامانی قرار دادیم که به فرمان ما مردمان را راهنمایی کنند، و به آنان پرداختن به کارهای نیک و برپاداشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم، و ایشان خودپرستندگان ما بودند.(سورهی انبیا،۷۳).
در قرآن از اسماعیل یاد کن که صادق الوعد بود و پیامبر خدا* و کسان خود را به نماز و زکات فرمان می داد، و در نزد پروردگار خود پسندیده بود. (سورهی مریم ، ۵۵ و۵۴).
۶-۱-۴ بالا بردن ارزش انسان

• • گفتند: آیا به تو ایمان آوریم، در حالی که فرومایگان و اراذل از تو پیروی می کنند؟* گفت: من از کار و شغل آنان (که در نظر شما پست است) اطلاعی ندارم (و در نظر من پست نیست) * کاش می دانستید که رسیدگی به حساب ایشان جز با پروردگار من نیست* و من انسانهای مؤمن را (هرچند فقیر و ناتوان) از خود دور نخواهم کرد.

۷-۱-۴ آماده برای دفاع

• • برای دشمنان آنچه می توانید از اسباب و نیرو و اسبان بسته آماده فراهم آورید، تا بدین گونه دشمن خدا و دشمن خودتان و دیگر مخالفان را بترسانید، که شما آنان را نمی شناسید ولی خدا آنان را می شناسد… ( سورهی انفال، ۶۰).

۸-۱-۴ اخلاق مسئول در جامعه اسلامی

• هر آینه تو دارای خلق و خویی بزرگی. (سورهی قلم،۴).