دیدگاه لیونز و لانگیل(۲۰۰۰) عناصر زیر را در تشکیل سبک زندگی سالم سهیم می داند:
قدرت سازگاری مؤثر: این عامل به عنوان تعیین کننده مهم سلامتی شناخته شده است، رفتارهای انطباقی یا قدرت سازگاری به افراد کمک میکند تا با چالش ها و تغییرات زندگی کنار بیاید، بدون اینکه رفتارهای خطر آفرین را به همراه داشته باشد.
یادگیری در طول زندگی.
احتیاطهای مراقبتی و ایمنی: در محیط خانه، مدرسه و محیط کار بخش مهمی از سبک زندگی سالم را تشکیل میدهد.
فعالیت اجتماعی: این عامل یکی از مؤلفه های مهم سبک زندگی سالم است که نقش و تأثیر اجتماع را نشان میدهد.
زندگی معنیدار و هدفمند: داشتن زندگی معنیدار و هدفمند و نیز توجه به مسائل اعتقادی و معنوی در زندگی و نیز امیدواری به آینده در سبک زندگی سالم نقش دارند.
رعایت سبک زندگی سالم در افزایش امید به زندگی، بهبود کیفیت زندگی و سلامتی جسم و روان نقش تعیین کنندهای ایفا میکند؛ همچنین، در پیشگیری از انواع بیماریها مؤثر است. اتخاذ سبک زندگی سالم و شرکت فعالانه در مراقبت از خود در تمامی مراحل زندگی مهم است، یکی از باورهای نادرست در مورد سالمندی این است که دیگر برای انتخاب چنین شیوههایی از زندگی در سال های پایانی عمر خیلی دیر است؛ برعکس، همانند اهمیت رعایت سبک زندگی سالم جهت پیشگیری از بیماریهای غیر واگیر در تمام دورانهای زندگی اعم از کودکی، نوجوانی، جوانی و میانسالی داشتن فعالیت ورزشی مناسب، تغذیهی سالم، عدم استفاده از دخانیات و مصرف عاقلانهی داروها در سنین بالا هم میتواند از بیماریهای و تحلیل کارآیی فرد پیشگیری نماید و سبب افزایش طول عمر و ارتقای کیفیت زندگی گردد (توکلی قوچانی وآرمان، ۱۳۸۲) .
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۱۵-۲- ابعاد سبک زندگی سالم
۱-۱۵-۲- سلامت جسمانی : که شامل الگوی تغذیه، خواب و ورزش میشود.
الگوی تغذیه: تغذیه یکی از ابعاد سبک زندگی است و رفتارهای تغذیه ای در انتخاب شیوه سالم و بهداشتی نقش بسیار حیاتی دارند. تغذیه مشتمل بر اعمالی است که موجود زنده بوسیله آن مواد غذایی را میخورد، هضم میکند، جذب میکند، انتقال میدهد، استفاده می کند و دفع میکند. به علاوه تغذیه با عوامل اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی و روانی تهیه غذا و غذا خوردن سر و کار دارد (تیموری، ۱۳۸۶) .
با بهره گرفتن از غذایی مناسب جنبش و حیات، کارایی و فعالیت، رضایت خاطر و نشاط، شوق به زندگی و قدرت مبارزه با مشکلات در انسان تأمین میشود، به علاوه سلامت و بهداشت نسلهای بعدی نیز تأمین میگردد (حلم سرشت و دل پیشه، ۱۳۸۹) .
در مطالعه کامپ، ولمن و راسل^[۷۷](۲۰۱۰) نتایج نشان داد آموزش مهارتهای تغذیه ای موجب بهبود الگوی تغذیه ای سالمندان میشود، به طور کلی با بالا رفتن سن افزایش خطرات تغذیه ای همراه است، اثرات سازنده تغذیه صحیح جهت ارتقاء سلامت، کاهش خطر و مدیریت بیماریها مورد تأکید قرار گرفته است.
ارتقاء سطح آگاهیهای سالمندان در مورد چگونگی حفظ سلامتی توسط تغذیه مناسب از اهمیت خاصی برخوردار است. طبق گزارش مطالعهای در روزنامه انجمن غذایی آمریکا، در سال ۲۰۱۰ آمده است که آموزش تغذیه منجر به اثرات مثبت در یک زندگی افراد سالمند میشود که میتواند بر سلامت افراد مسن تأثیرگذار باشد (واندرلیچ، بای و گولف^[۷۸]، ۲۰۱۰) .
قاسمی و همکاران (۱۳۸۵) در مطالعه ای با عنوان بررسی تأثیر آموزش بهداشت تغذیه بر کارکنان آسایشگاه کهریزک شهر تهران برای ارتقاء سلامت تغذیه ای سالمندان مقیم آسایشگاه با بهره گرفتن از ابزار MNA انجام دادند. بر اساس یافته های حاصل از این تحقیق ۹/۳۵% از سالمندان قبل از آموزش دچار سوء تغذیه بسیار شدید بودهاند که این میزان پس از آموزش به ۳/۱۸% کاهش یافت.
پیر شدن و سالخوردگی با کاهش تدریجی فعالیتهای فیزیکی و افزایش بیماریهای مزمن همراه میشود، ولی داشتن زندگی سالم و بهبود تغذیه تا حد زیادی قادر است از این مشکلات پیشگیری کند و یا آن ها را تخفیف دهد. با افزایش سن، نیاز سالمندان به انرژی کاهش یافته و تمایل به مصرف غذا کمتر میشود؛ لذا، باید انتخاب غذا صحیح صورت بگیرد تا میزان دریافت مواد مغذی ضروری، پایینتر از حد مطلوب و مورد نیاز نباشد(خدایی و همکاران، ۱۳۹۱).
ورزش و تمرینات بدنی:یکی دیگر از ابعاد زندگی ورزش و تحرک است. سادهترین و عملیترین تعریف آمادگی جسمانی عبارت است از توانایی پاسخ دادن به نیاز های جسمانی و روزمره، با ذخیره انرژی کافی برای مقابله با چالشهای ناگهانی. ورزش باعث افزایش آندورفین میشود، مطالعات نشان میدهد که سطح آندورفین در خون بعد از ورزش بالاتر از قبل آن است، افزایش آندورفین باعث کاهش استرس و حساسیت به درد میشود (کورتیس^[۷۹]،۲۰۰۰ ترجمه سهرابی، ۱۳۸۴).
تحقیقات نشان میدهد که ورزش و فعالیت منظم استرس و اضطراب را کاهش میدهد و باعث بهبود نگرش و عملکرد و کاهش خطا میشود، همچنین خودپنداره افراد را تقویت میکند؛ چون، افرادی که ورزش میکنند بهتر میتوانند وزنشان را کنترل کنند، ظاهر جذابتری دارند و در فعالیتهای فیزیکی شرکت میکنند، این به آنها کمک میکند تا احساس احترام بیشتر کرده و فواید اجتماعی زیادی کسب کنند (سارافینو، ۲۰۰۲) .
با افزایش سن، تغییرات متعددی در قسمتهای مختلف بدن ایجاد میشود، قلب، ریه، سیستمهای عصبی عضلات و استخوانها دچار تغییرات ناشی از افزایش سن میشود. تحریک و فعالیت بدنی منظم، به سالمندان کمک میکند تا کارایی مفاصل افزایش یابد، از پوکی استخوانها جلوگیری شود، قدرت عضلانی حفظ شود، از بیماریهای قلبی و عروقی پیشگیری شود، فشار خون کاهش یابد، ظرفیت ریه برای جذب اکسیژن زیاد شود، وضعیت خواب بهتر شود، افسردگی و استرس کاهش یابد، اعتماد به نفس و عزت نفس افزایش یابد، از چاقی و اضافه وزن جلوگیری شود، از ابتلاء به دیابت، سرطان و سکته مغزی جلوگیری شود و خونرسانی به اندامهای بدن بهبود یابد. عدم تحرک مهمترین عامل در ایجاد پیری زودرس است، یکی از مهمترین روش های کند نمودن پیری، ورزش و تمرینات بدنی منظم است که میتواند باعث سازگاری و افزایش دوره تحرک و فعالیت و همچنین افزایش سال های مؤثر و مولد عمر گردد (خوشبین و همکاران، ۱۳۸۶) .
افرادی که دارای فعالیت بدنی منظم هستند؛ کارکرد جسمانی و روانی خود را حفظ کرده و زندگی روزانه خود را مستقل از دیگران پیش می برند. در بررسی انجام شده توسط پالوسکو و اسکونک^[۸۰](۲۰۰۰)، نتایج نشان داد که فعالیتهای بدنی، میتوانند در بهبود شرایط بهداشت روانی مؤثر باشد.
الگوی خواب و استراحت: از ابعاد دیگرسبک زندگی الگوی خواب و استراحت است. سلامت جسمی و روانی به خواب و استراحت کافی بستگی دارد، بدون خواب و استراحت مناسب، توانایی تمرکز و تصمیم گیری و شرکت در فعالیتهای روزانه کاهش مییابد. وقتی افراد در حال استراحت هستند؛ معمولاً احساس آرامش روحی جسمی و رهایی از اضطراب دارند.
خواب یک حالت طبیعی کاهش هوشیاری است که طی آن بدن استراحت میکند و فرد میتواند با تحریک خارجی از خواب برخیزد، همچنین خواب از نیازهای اولیه انسان است؛ بطور کلی انسان یک سوم از عمر خود را در خواب به سر میبرد، ما به علل مختلف به خواب نیازمندیم که عبارتند از:
تطابق با استرسها
پیشگیری از خستگی
ذخیره انرژی
تجدید قوای مغزی و جسمانی
لذت بردن بیشتر از زندگی
بنابراین، میتوان گفت که خواب یکی از عوامل مهم وتعیین کننده کیفیت زندگی است. حفظ دوره های منظم خواب جهت کسب تندرستی ضروری است. اشخاصی که اختلال خواب دارند نه تنها ازخستگی بلکه از اشکال در ترمیم سلولی، نقص در حافظه یادگیری، افزایش استرس، اضطراب وکاهش کیفیت زندگی روزمره رنج میبرند (تیموری، ۱۳۸۶).
خواب کافی، منظم و راحت یکی از پایه های اصلی سلامت هر انسان است. در طول خواب، بدن استراحت میکند، انرژی از دست رفته به دست میآید و بدن، بار دیگر برای فعالیت جسمی و فکری آماده میشود. با ورود به دوره سالمندی، تغییراتی در وضعیت خواب ایجاد میشود با افزایش سن خواب شبانه کاهش و سبکتر و نامنظمتر میشود؛ بنابراین، نباید انتظار داشت که سالمندان مانند دوران جوانی بخوابند.
گاهی تصور می شود که ۸ ساعت خواب برای حفظ سلامتی لازم است در صورتی که باید تأکید نمود، که ۸ ساعت خواب در طول شبانه روز الزامی نیست؛ اگر بعد از بیدار شدن از خواب، احساس نشاط و سرحالی و انرژی کافی در طول روز وجود دارد، این علامت نشان دهنده مدت زمان کافی خواب است (خدایی و همکاران، ۱۳۹۱) .
۲-۱۵-۲- سلامت روانی:
سلامت روان بر عدم وجود بعضی بیماریها و اختلالات روانی اطلاق میشود، ولی امروزه سلامت روان تنها به معنای عدم وجود بیماریهای روانی نیست و به قابلیت‌ها و توانمندیها در افراد وابسته است، به طور خلاصه به توانایی برای لذت بردن از زندگی، سازگاری با استرس، حفظ تعادل روانی، انعطافپذیری و خودشکوفایی اشاره کرد، البته مصادیق دیگری هم برای توصیف سلامت روان وجود دارد، از جمله اینکه سلامت روان بزرگسالان و نوجوانان؛ همچنین، شامل عزت نفس و سلامت جنسی هم میباشد. اینکه ما چگونه با فقدان و مرگ به عنوان یک عامل مهم در سلامتروان کنار بیایم نیز، از نشانه های بارز سلامت روان است (تایلر^[۸۱]، ۱۹۹۷ به نقل از عزیزیان رستگار، ۱۳۸۹).
سلامتروان به افراد توانایی کنترل افکار و احساسات و رفتار را میدهد. افرادی که از سلامت روان برخوردارند، نسبت به خودشان و روابطشان، احساس بهتری دارند؛ البته این به معنی عدم وجود مسائل عاطفی و بیماریهای روانی نیست؛ اما، وجود سلامت روان به افراد کمک میکند با استرسها و مشکلات با تحمل و سازگاری بیشتر عمل کند .
دو مقوله که در بحث سلامت روانی مورد توجه قرار میگیرد؛ استرس و نحوه سازگاری با آن و راهبردهای مقابله با استرس میباشد. استرس حالت فیزیولوژیکی روانشناختی ناخوشایندی است که در پاسخ به محرکهای تنشزا ایجاد میشود. فشار روانی در نتیجه حوادث غیرمترقبه یا چالشانگیز در محیط ایجاد میشود و حوادث تنشزا فرد را وامیدارد تا خود را مجدداً با محیط سازگار کند، وقتی واقعه یا عامل استرسزایی وجود دارد که، سلامت زیستی و روانی انسان را تحت تأثیر قرار میدهد، حالت هیجانی و فیزیولوژیکی ما از سطح بهنجار و متعادل خود خارج شده؛ همچنین، فعالیتهای شناختی نیز آسیبپذیر میگردد، اختلال هیجانی به صورت اضطراب، زود رنجی، خشم و احساس گناه نمایان میشود که از بین این موارد، اضطراب که ریشهی بسیاری از بیماریهای جسمی و روانی میباشد؛ بیشتر خود را نمایان میکند، از طرفی استرس علاوه بر اینکه، بر تهیج پذیری تأثیر دارد در فرآیندهای شناختی نیز اختلال ایجاد میکند. تصمیمگیری منطقی، جستجوی فعال اطلاعات و جذب و درک بیطرفانه داشتن ارزیابی دقیق را منجر میشود ولی، در شرایط استرسزا تصمیمگیرنده اطلاعات مربوط را به طور ناقص سازماندهی میکند و فرایند پردازش اطلاعات به صورت کامل انجام نمیشود (ریو^[۸۲]، ۲۰۰۸؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۹۲) .
پروین^[۸۳](۲۰۰۱)، در رابطه با انواع راهبردهای مقابله میگوید در هر موقعیت استرسزا راه های غلبه کردن یا تحمل موقعیتی که فراتر از نیروی فرد ارزیابی شده است، مورد بررسی قرار میگیرد. کنار آمدن مسئلهمحور یا حل مسئله تلاش برای حل مشکل و کنار گرفتن هیجانمحور مثل فاصله گرفتن عاطفی از مشکل، فرار و اجتناب و جستجوی حمایت عاطفی، از جمله سبک های مقابله با فشار روانی میباشد (پروین، ۲۰۰۱ ؛ ترجمه جوادی و کدیور، ۱۳۸۲) .
سازگاری با استرس از دیگر مواردی است که در سبک زندگی سالم، مورد توجه قرار می گیرد، استرس بخشی از زندگی است. تجربه استرس و روش پاسخدهی به آن در هر فرد به شکل واحدی صورت میگیرد. استرس و روش سازگاری با آن دو جزء مهم، در سلامت و بیماری هستند. بیشتر منابع مهم استرس در اجتماع ما از ارتباطات بین فردی و ترجیحات ما در زندگی ناشی میشود، پاسخ به استرس بستگی به فرهنگ، خانواده، ژنتیک و تجربیات زندگی دارد (تایلور، لالیس، لی مونز و همکاران^[۸۴]، ۲۰۰۸) .
با توجه به اینکه اکثر عوامل استرسزای دوره سالمندی از نوع فقدان و برگشت ناپذیر است، وقتی تعداد این استرسها زیاد و فاصله آنها کم شود، خصوصاً مواقعی که به دلیل ابتلاء به بیماریها قوای بدنی نیز تحلیل رفته باشد، اثرات مخرب آن بیشتر است. مؤثرترین و بهترین کار برای مقابله با استرس تقویت قوای روحی و روانی و بکارگیری روش های سازگاری با آن می باشد (فرهادی و همکاران، ۱۳۹۲) .
سازمان بهداشت جهانی به مناسبت روز جهانی سالمندان در سال ۲۰۱۳، عوامل خطر‌زای «سلامت روانی» در میان سالمندان را به شرح زیر بیان میکند:
مجموعه‌ای از عوامل روانی_اجتماعی زندگی،‌ سطوح مختلف سلامت روانی را در زمان‌های مختلف در اشخاص تعیین می‌کنند، بسیاری از سالمندان به دلیل محدودیت‌های حرکتی، دردهای مزمن، سستی یا سایر مشکلات روحی و جسمی، توانایی زندگی مستقل را از دست داده و نیاز به برخی مراقبت‌های طولانی مدت دارند، علاوه بر این‌ها، سالمندان بیشتر در معرض اتفاقاتی نظیر محرومیت، تنزل موقعیت اجتماعی – اقتصادی ناشی از بازنشستگی و ناتوانی روبرو می‌شوند، تمام این عوامل می‌توانند بر انزوا، از دست دادن استقلال، تنهایی و رنج‌های روانی در سالمندان تأثیر بگذارند. سلامت روانی می‌تواند بر سلامت جسمانی نیز تأثیر داشته باشد؛ به عنوان مثال در افراد سالمندی که مشکلات جسمانی نظیر بیماری‌های قلبی دارند، میزان ابتلا به افسردگی بیشتر از افرادی است که از نظر جسمی سالم هستند. افراد سالمند همچنین در معرض غفلت و سوء‌رفتارهای جسمی هستند که این سوء‌رفتارها نه تنها سبب آسیب‌های جسمی می‌شود بلکه سبب بروز آسیب‌های جدی و اغلب عوارض بلندمدت روحی شامل افسردگی و استرس در آنها می‌شود ( بهداست جهانی، ۲۰۱۳).
۳-۱۵-۲- سلامت معنوی^[۸۵]
اگر چه موضوع سلامت معنوی در آموزههای پیامبران الهی و فیلسوفان بزرگ آمده است؛ اما، سال ۲۰۰۰ سازمان بهداشت جهانی در مقدمهی پروژۀ این سال خود، آن را طی برنامۀ وسیع بهداشتی برای کشورهای در حال توسعه در نظر گرفت و سلامتی را از چهار بعد زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی مورد بررسی قرار داد.
معنویت یک نیاز درونی است، آگاهی انسان از منحصر به فرد بودن و هویت خویش معنویت است. معنویت بودن و زندگی کردن است که به صورت تفکر، خلاقیت و داوری خود را نشان میدهد و انگیزهای است قوی، که با کمک آن انسان پویا در جستجوی یافتن مفهوم زندگی و ایجاد روابط معنی دار تلاش میکند (شهیدی و حمیدیه، ۱۳۸۱).
سلامت معنوی جنبه مهم زندگی انسان است و در جوامع اسلامی بعد حیاتی و اصلی زندگی مسلمانان را تشکیل میدهد. سلامت معنوی در برابر سلامت مادی است و شامل همهی ابعاد غیرمادی انسان اعم از ابعاد عاطفی، عقلانی، روحی، روانی، اعتقادی و عبادی است. سلامت معنوی یعنی سلامت در باورها، عقاید، ارزشهای اخلاقی و اعمال و مناسکی که، لازمه این باورها و التزام به این ارزشها است (جعفریزاده، ۱۳۹۰).
سلامت معنوی یا روحی به آن بخش از وجود انسان مربوط میشود که در جستجوی معنا و مفهوم زندگی است؛ به عبارت دیگر، بهداشت روحی، شامل مفاهیمی چون کمال معنوی، اخلاقیات و اصول، داشتن هدف در زندگی و تعهد به چیزی برتر و والاتر است؛ همچنین، مفهوم سلامت معنوی داشتن رابطه هماهنگ میان فرد و محیط است. فطرت بشر با پذیرش هر دینی و یا حتی حتی بیدینی، گرایش به کمک از یک قدرت بالاتر دارد. در موضوع سلامت معنوی چند نکته ضروری است:
اول، اینکه اعتقاد به یک قدرت لایتناهی و توجه به قدرت یگانهای که منشأ هستی است، به طور فطری در همهی انسانها وجود دارد، از این رو در بسیاری از تلاطمات روحی و جسمی و آشوبهای درونی میتواند آرام بخش و مؤثر باشد.
دوم، نقش اعتقادات و معنویت است.
سوم، ارتباط با دیگران و دیگر جوامع است (آباذری، ۱۳۸۹) .
علاوه بر این، عقیدهی عموم این است که مذهب به تمام سوالهای مربوط به مرگ و علت وجودی انسان پاسخ میدهد و در افراد یک حس پیش بینیپذیری و احساس کنترل ایجاد میکند که از اضطراب فراخوانده شده، که ناشی از نگرش خاص به مرگ و مواجهه با مرگ است، پیشگیری میکند (اورکی و برقی ایرانی، ۱۳۸۹) .

۱۶-۳

شهرت تأمین کننده

۱۶-۴

در دسترس بودن منابع

۱۶-۵

حضور در بازار

۳-۳- شبکه عصبی مصنوعی:
امروزه روش­های فراابتکاری یکی از مؤثرترین راهکارها در جهت دستیابی به جواب­های بهینه در مسائل پیش روی سازمان­ها می­باشد. استفاده از روش­های فرا­­ابتکاری، مانند روش­های مبتنی بر هوش مصنوعی برای حل مسائل پیچیده، پژوهشگران را برای استفاده از این روش­ها در مدل­سازی فرایند تصمیم ­گیری ترغیب کرده است. یکی از این پیشرفت­ها در زمینه­ هوش مصنوعی، شبکه ­های عصبی مصنوعی هستند. شبکه عصبی مصنوعی از دهه ۱۹۷۰ میلادی مطرح شده است و یک ابزار پردازش اطلاعات با ساختار موازی است که قادر به انجام موفقیت­آمیز اعمالی مانند تخمین توابع غیرخطی، طبقه ­بندی الگوها، تشخیص الگوها، پیش ­بینی و غیره است. تعریفی که رامل­هارت^[۵۲] در سال ۱۹۸۶ از شبکه عصبی مصنوعی ارائه می­دهد، عبارت است از: “شبکه­ ای انبوه و به هم پیوسته با ساختاری موازی وعناصر ساده، برای تعامل با اشیاء دنیای واقعی با الگوبرداری از سیستم عصبی بیولوژیکی” ]۵۲[.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در واقع، بر اساس روابط منطقی مشابه، با دریافت یک سری اطلاعات، نتایج منطقی را عرضه کرده و به کاربر ارئه می­دهد. شبکه عصبی مصنوعی با تجزیه­وتحلیل داده­ههای ورودی و نتایج نظیر آ­ن­ها ارتباطی منطقی بین داد­ه­ها برقرار می­ کند که ممکن است غیر­خطی و نامشخص باشد، سپس با بهره گرفتن از این ارتباط منطقی، شبیه سازی را برای موارد احتمالی مشابه انجام می­دهد]۶[. استفاده از شبکه ­های عصبی مصنوعی برای تعیین میزان کارایی سیستم­های مدیریت فرایند کسب­وکار راهکاری بهینه ارائه می­دهد، چراکه، تلاش در جهت بهبود کارایی سیستم­های مدیریت فرایند کسب­وکار از ارکان رو به رشد سازمان­ها و صنایع بزرگ و کوچک است.
ساختار شبکه عصبی معمولاً، یک شبکه یا گراف چند لایه با ارتباطات ساده، بین لایه ­ها است. در هر لایه، یک یا چندین واحد محاسباتی به نام گره یا نرون عصبی مصنوعی وجود دارد که در حقیقت، الگویی ساده از نرون­های عصبی مغز انسان هستند. نقش نرون­ها در شبکه عصبی، پردازش اطلاعات است و این امر، در شبکه ­های عصبی مصنوعی، به وسیله­ یک پردازش­گر ریاضی که همان تابع فعال­سازی است؛ انجام می­ شود. یکی از معمول­ترین توابع فعال­سازی شبکه عصبی تابع سیگموئید می­باشد. شبکه عصبی، توسط الگوی ارتباطی بین لایه­ های مختلف شبکه، تعداد نرون­ها، تعداد لایه ­ها، الگوریتم یادگیری و تابع عملیاتی نرون، شناسایی و تعریف می­ شود ]۷،۵۳[.
ساختار الگوریتم­های شبکه عصبی دارای سه لایه اصلی می­باشد ]۵۴[:
لایه­ی ورودی: اطلاعات اولیه که به عنوان داده ­های خام به لایه­ های پنهان داده می­ شود.
لایه های پنهان: این لایه معرف توابع پیچیده­ای است که وظیفه­ی پردازش روی داده ­های ورودی به لایه اول را بر عهده دارند و می­توانند نتایج را پیش ­بینی کنند. پردازش توسط توابع ریاضی بر روی ورودی­ ها انجام می­گیرد.از این رو، لایه های پنهان جزء کلیدی از یک شبکه عصبی را شامل می­شوند، چراکه وظیفه­ی انجام محاسبات اصلی را بر عهده دارند.
لایه خروجی: نتیجه نهایی به دست آمده از جمع آوری پیش ­بینی­های ساخته شده در لایه­ های پنهان در این لایه حاصل می­ شود.
۳-۳-۱- مدل ارائه شده به کمک شبکه عصبی مصنوعی:
مدل­سازی به کار رفته در این طرح، مدل پرسپترون چندلایه^[۵۳] است؛ چرا که از یک لایه ورودی، چند لایه پنهان و یک لایه خروجی تشکیل یافته است. در این ساختار، تمام نرون­های یک لایه به تمام نرون­های لایه بعد متصل هستند]۷[. نرون­های لایه ورودی بنابر میزان اهمیتی که در شبکه دارند، در عددی که وزن آن نرون محسوب می­ شود، ضرب شده و قدرت سیگنال آن نرون در ایجاد خروجی­های شبکه را نشان می­دهد. شبکه عصبی، با یادگیری حل مسئله­ جواب نهایی و بهینه را پیدا می­ کند و در واقع، برنامه­ ریزی قبلی نمی­ شود.
یادگیری شبکه در جریان اصلاح مکرر وزن­ها، انجام می­ شود و شبکه از این طریق آموزش می­بیند. با تکرار فرایند یادگیری، شبکه مقادیر صحیح وزن­ها را شناسایی کرده و خطا را کاهش می­دهد. برای مجموعه مشخصی از ورودی­ ها، از تفاضل بین مقدار واقعی و خروجی شبکه، مقدار خطا محاسبه می­ شود]۷،۵۵[. بنابراین، شبکه با بهره گرفتن از قواعد و داده ­ها آموزش داده می­ شود و با بهره گرفتن از قابلیت یادگیری، الگوریتم­های متنوعی پیشنهاد می­گردد که همگی سعی در نزدیک کردن خروجی تولید شده توسط شبکه به خروجی ایده­آل و مورد انتظار دارند.
شاخص­ هایی که طی بررسی نرم­افزارهای مختلف و نیازهای یک سازمان از مدیریت فرایند کسب­وکار انتخاب شده ­اند؛ به عنوان اطلاعات ورودی به لایه ورودی در شبکه عصبی داده می­شوند. این شاخص ­ها که در ۱۶ گروه تدوین شده ­اند در وزن­هایی ضرب می شوند تا قدرت سیگنال را تعیین کنند. نهایتاً، یک عملگر ریاضی تصمیم ­گیری می­ کند که آیا نرون فعال شود یا خیر و اگر جواب مثبت باشد؛ میزان خروجی را مشخص می­سازد. در این مدل، لایه خروجی شبکه ۱۰ نرون دارد که نشان­دهنده­­ی نرم افزارهای مورد بررسی در این پژوهش می­باشد. ساختار شبکه عصبی مدل ارائه شده در جدول ۳-۱۷- نشان داده شده است:
جدول ۳-۱۷- ساختار شبکه عصبی مدل ارائه شده

ساختار شبکه عصبی مدل ارائه شده

پرسپترون چند لایه

نوع شبکه

۳

تعداد لایه­ های شبکه

۱۶

تعداد نرون­های لایه ورودی

۱۰

تعداد نرون­های لایه خروجی

تابع سیگموئید

تابع فعال­سازی

رضایت مشتری: تلقی مشتری ازمیزانی که خواسته های وی برآورده شده است وآن عبارتست از ارزیابی مثبت واحساس مطلوب وخوشایندی که مشتری ازدریافت خدمات یا محصول به دست می آورد(خوش دهان ،۹۶،۱۳۸۱).
امروزه سازمانهای تولیدی یا خدماتی، میزان رضایت مشتری را به عنوان معیاری مهم برای سنجش کیفیت کار خود قلمداد می کنند واین روند همچنان درحال افزایش است (جعفری و فهیمی، ۱۳۷۹، ۵۳).

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

خدمت: به اعتقاد کاتلر، خدمت به مشتری شامل کلیه اقدامهایی است که شرایط را به گونه ای مهیا وتسهیل میکند تا مشتریان بتوانند با افراد مناسب در سازمان مواجه شوند و خدمات، و پاسخهای سریع و رضایت بخش دریافت کرده، مشکلاتشان به سرعت حل شود (منوریان،۱۳۸۳، ۱۰۸).
زتهامل خدمت را  اینگونه تعریف می کند : مجموعه ای آشکار و پنهان از منافع ومزایایی که با بهره گرفتن از کالاهای تسهیل کننده و تجهیزات پشتیبانی کننده پدید می آید.
تعاریف مختلفی از کیفیت وجود دارد، اما همه آنها حول محور رضایت مشتری دور می زند.
کیفیت خدمات از دیدگاه دو دسته مشتریان درونی و بیرونی می تواند دیده شود :
کیفیت خدمات داخلی ، به معنی رضایت کارکنان از خدمات دریافتی از ارائه دهندگان خدمات داخلی است (اعرابی و اکرمی، ۱۳۸۲، ۲۷۵).
کیفیت خدمات ارائه شده به مشتریان بیرونی، تا حدود زیادی تحت تأثیر کیفیت خدمات ارائه شده از سوی افراد و گروه های داخلی (مشتریان داخلی) قرار می گیرد و کیفیت خدمات ارائه شده از جانب مشتریان داخلی (کارکنان) نیز تا حدود زیادی بستگی به این دارد که آنها تا چه حد از کار خود در سازمان متبوع رضایت داشته باشند (ایران نژاد پاریزی، ۱۳۸۴، ۸۹).
کیفیت : کیفیت یک محصول یا خدمت، درجه تطبیق آن با استاندارد تعریف شده برای آن محصول یا خدمت است (اعرابی و اکرمی،۱۳۸۲،ص۲۷۴).
کیفیت : عبارتست از بکارگیری محصول یا خدمت در برآوردن یا فراتر رفتن از انتظارات مشتری.
پاراسورامان و همکارانش(۱۹۹۸)،کیفیت خدمات را اینگونه تعریف می نمایند:
کیفیت خدمات،تفاوت بین انتظارات مشتری از آنچه که یک شرکت بایستی ارائه کند و عملکرد خدمات دریافت شده را بیان می کند.
کیفیت خدمات به عنوان یک قضاوت ادراکی طولانی مدت درباره برتری و تعالی سازمان است(Loonam&O’Loughlin:2008).)
کیفیت خدمات رسیدن به نیاز مشتری است (روشن، ۱۳۸۴،۸۲).
از نظر «رایت» مفهوم کیفیت خدمات عبارت است از مناسب‌سازی ارائه خدمات برای رسیدن به هدفهای سازمان، ارائه خدمات مناسب در مکان و زمان مناسب؛ و یا ارائه خدمات مناسب در اولین درخواست
ارزیابی کیفیت خدمات : عبارتست ازاندازه گیری میزان انتظارات برآورده شده مشتری توسط یک سازمان.
زیتهامل»، «پاراسورامان» و «بری»در سال ١٩٩٠، کیفیت خدمات را «تفاوت بین انتظارات مشتریان و ادراکهای آنها از خدمات دریافتی» تعریف نمودند (احمدی ،۱۳۸۶،۳۶).
۱-۱۷ محدوده تحقیق
۱-۱۷-۱ معرفی شرکت مورد بررسی
۱-۱۷-۱-۱ گروه MTN
گروه MTN شرکت پیشتاز خدمات ارتباطی آفریقا می باشد. گروه MTN در سال ۱۹۹۴ تاسیس گردید. یک گروه شرکت چند ملیتی می باشد که در ۲۱ کشور آفریقایی و خاورمیانه فعالیت می کند. MTN ایرانسل، بخشی از این گروه می باشد.
گروه MTN در کشورهای مانند افغانستان، کامرون، غنا، ایران، نیجریه، آفریقای جنوبی، سودان، سوریه، یمن، آگاندا و… فعالیت می کند.
نمودار ۱-۱ گروه MTN
ماخذ(www.Irancell.ir)
گروه MTN صاحب ۴۹% سهام شرکت خدمات ارتباطی ایرانسل در اکتبر سال ۲۰۰۵ شد. گروه MTN به عنوان یکی از خلاق ترین اپراتور GSM در جهان به خاطر گسترش نرم افزارهای بسیار پیشرفته شبکه های سلولی، بهینه سازی و مدیریت معرفی شده است. جدا از مهارت های تکنیکی، گروه MTN از نظر تجاری خود را با ارائه راهکارهایی برای قابلیت های موبایل که تمرکزش برروی نیازهای مشتریان و ارائه خدمات برای دامنه وسیعی از مردم است، متمایز می سازد.
۱-۱۷-۱-۲ شرکت خدمات ارتباطی MTN ایرانسل
در راستای اجرای برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و در جهت تحقق ماده ۱۲۴ برنامه مذکور و با هدف توسعه ارتباطات و مخابرات از طریق خصوصی‌سازی و سرمایه‌گذاری شرکت های خارجی، وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات در مهرماه ۱۳۸۲ اقدام به برپایی مقدمات برگزاری مزایده اپراتوری دوم تلفن همراه نمود.
این اقدام به منظور حمایت از سرمایه گذاری خارجی و مشارکت بخش خصوصی داخلی و در جهت ترویج رقابت، تضمین رقابت سالم، کاهش تصدی‌گری، نظارت بر تعرفه ها و کیفیت خدمات و حمایت از مصرف کنندگان انجام گردید. پس از انجام تشریفات مزایده و بررسی پیشنهادات شرکت کنندگان، وزارت ارتباطات و فن‌‌‌‌آوری‌‌ اطلاعات در تاریخ  ۲۷ بهمن ۱۳۸۲ کنسرسیوم ایرانسل را به عنوان برنده مزایده اپراتوری دوم تلفن همراه اعلام نمود.
سرانجام پس از تصویب قانون اجازه موافقتنامه پروانه شبکه و خدمات ارتباطات سیار توسط مجلس شورای اسلامی و شورای محترم نگهبان و واریز مبلغ حق لیسانس از طرف ایرانسل در تاریخ ۳ آبان ۱۳۸۴، شرکت خدمات ارتباطی ایرانسل در۶ آذر ۱۳۸۴ موفق به دریافت پروانه شبکه خدمات ارتباطات سیار (GSM^[5]) از وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات گردید. شایان ذکر است، این مجوز در سطح ملی و برای پوشش جغرافیایی کل کشور اعطا گردیده است.
شرکت ایرانسل توانست در مدت زمان کوتاهی پس از دریافت مجوز مذکور، مراحل راه اندازی و توسعه شبکه را به انجام رسانده و در۶ شهریور۱۳۸۵(نه ماه پس از دریافت مجوز) بهره برداری آزمایشی از شبکه را آغاز نماید. شبکه ایرانسل در ۲۹مهر ۱۳۸۵ به صورت رسمی در شهرهای تهران، مشهد و تبریز افتتاح گردید.
ایرانسل با بهره گیری از متخصصان مجرب داخلی و خارجی، نه تنها توانسته است شبکه خود را در مدت زمان کوتاه و با سرعت چشمگیری در سراسر کشور توسعه دهد، بلکه ارائه خدمات با کیفیت در سطح استانداردهای جهانی را سر لوحه کار خود قرار داده است. شبکه ایرانسل نسل پیشرفته ای ازسیستم GSM را در اختیار مشترکین قرار می دهد تا مشترکین قادر به استفاده از سرویس های نسل  (^[۶]EDGE) باشند.
EDGEنسل پیشرفته GPRS^[7] به مشترکین ایرانسل امکان می دهد که از طریق تلفن همراه به شبکه اینترنت و یا شبکه های مشابه با سرعت بالا دسترسی داشته باشند و همچنین امکان ارسال و دریافت صوت، تصویر و متن های با حجم بالا را میسر می سازد. (Irancell.ir)
قبل از ورود MTN ایرانسل به ایران، بازار موبایل ایران در دست شرکت ارتباطات موبایل ایران (همراه اول) قرار داشت. بدلیل نبود رقابت، بازار موبایل ایران دارای ویژگی های زیر بود:

• • قیمت اشتراک بالا و تعرفه های پایین موبایل که عناصر اصلی درآمد همراه اول بود.

• • ظرفیت محدود شبکه و کیفیت پایین شبکه بدلیل سرمایه گذاری پایین در ساختارهای شبکه.

• • در نتیجه وجود شکاف بزرگ بین نیاز و عرضه خدمات موبایل.

شرکت MTN ایرانسل در ۲۹ مهر ۱۳۸۵ فعالیت خود را با وجود بازار بدون رقابت آغاز کرد.
بیشتر رفتارهای بازار که در بالا آمد فرصتی برای شرکت ایرانسل فراهم کرد مانند:

• • بازار کم نفوذ (کمترین نرخ نفوذ بازار در زمان راه اندازی ایرانسل در ایران ۲۱% در مقایسه با میانگین مناطق خاورمیانه ۸۰%)

• • لیست بلند و زمان انتظار بسیار زیاد برای دریافت خدمات شرکت همراه اول. (در چند هفته اول بهمن ۱۳۸۵ نزدیک به هشت میلیون مشترک در لیست انتظار شرکت همراه اول با قیمت نزدیک چهارصد هزار تومان بودند).

• • با وجود پوشش وسیع شبکه، شرکت همراه اول در کیفیت شبکه و ارتباطات مخصوصاً شهرستان ها با مشکل روبرو بود.

۱-۱۷-۱-۳ چشم انداز
ورود شرکت MTN ایرانسل یک گام اصلی درآزادی بازار ارتباطات ایران ایجاد کرد. از آنجایی که گروه MTN استراتژیک های مخصوص خودش را دارد ولی یکی چشم انداز برای تمام گروه تعریف شده است:
“رهبر شدن در بازار ارتباطات”
برای به دست آوردن این چشم انداز، بخش های متمرکز شده شامل موارد زیر است:

• • توسعه جغرافیایی بازارهای به هم پیوسته مانند آفریقا، آسیا، خاورمیانه.

• • میانگین کم درآمد هر مشترک به وسیله کمترین هزینه های عملیاتی.

• نگاه بلند مدت به بازار، ایجاد تمایز در کیفیت زندگی براساس پایه های اصلی MTN و دیگر ابتکارات.

۱-۱۰ متابولیسم و تبدیل بیولوژیک
۱-۱۰-۱اکسیداسیون
۱-۱۰-۱-۱ اپواکسیداسیون
اپواکسیداسیون^[۸۱] وابسته به به سیتوکرم P450 حلقه فوران انتهایی آفلاتوکسن‌های B₁ و G₁ منجر به تولید متابولیت‌های فوق‌العاده الکتروفیل می‌گردد که قادر به آلکیلاسیون اسیدهای نوکلئیک می‌باشند (۱۲ و۸۴). آفلاتوکسین B₁ – ۸ و۹ اپوکسید را می‌توان به صورت صناعی تولید کرد ولیکن این ترکیب تنها در محیط‌های فاقد ترکیبات الکتروفیل و نوکلئوفیل پایدار است. متعاقب افزودن اپوکسیدهای صناعی به محیط، فرایند هیدرولیز غیرآنزیمی این ترکیبات به سرعت آغاز شده و دی‌هیدریول^[۸۲] تولید شده پس از ۵ ثانیه به طور کامل محو می‌گردد. در حضور گلوتاتیون و گلوتاتیون – S –ترانسفراز^[۸۳] ، اپوکسیدهای صناعی به گلوتاتیون ملحق می‌شوند (۷۶). احتمالاً دیول در نتیجه هیدرولیز سریع ۸ و۹ اپوکسید ایجاد می‌گردد. دیول بیش‌ترین نقش را در اتصال آفلاتوکسین B₁ به پروتین بر عهده دارد (۴۵).
متابولیسم آفلاتوکسین B₁ – دیول که توسط آنزیم‌های کبد موش صحرایی کاتالیز می گردد، نقش مهمی در مقاومت گونه‌های خاص به مسمومیت با آفلاتوکسین B₁ بر عهده دارد. اتصال کوالانت به DNA از طریق اپوکسیداسیون به عنوان یکی از مشخصات تمامی مشتقات دارای حلقه فورانی انتهایی اشباع نشده آفلاتوکسین است. جداسازی DNA متصل به اپوکسیدهای آفلاتوکسین P₁ و M₁ از عصاره کبد موش‌ها، بیان‌گر این نکته است که متعاقب هیدروکسیلاسیون آفلاتوکسین B₁ ممکن است اپوکسیداسیون رخ داده و متابولیت‌های الکتروفیلیک تولید گردند. بیو ترانسفرماسیون آفلاتوکسین B₂ اشباع در موقعیت‌های ۸ و۹ منجر به تولید متابولیت‌های متصل به DNA می‌گردد(۷۸ و ۸۴).
۱-۱۰-۱-۲ هیدروکسیداسیون
اکسیداسیون آفلاتوکسین‌ها از طریق سیتوکرم سیستم P450 منجر به تولید متابولیت‌های هیدروکسیدی می شود که دارای اثرات بیولوژیک کمتری از آفلاتوکسین ها می‌باشند. هیدروکسیداسیون آفلاتوکسین B₁ در موقعیت کربن‌های ۳ و۹ به ترتیب باعث ایجاد آفلاتوکسین‌های M₁ و Q₁ که متابولیت‌ اصلی آفلاتوکسین B₁ در آزمایشگاه است، می‌گردد. (۶۳ و ۷۵). آفلاتوکسین Q₁ می تواند تحت تاثیر میکروزوم های کبدی انسان اپوکسیده شود. (۷۶).
آفلاتوکسین M₁، متابولیت آفلاتوکسین B₁ در شیر و ادرار است(۵۵ و ۶۳). آفلاتوکسین M₁ تنها ۲ درصد از قابلیت جهش‌زایی آفلاتوکسین B₁ را داشته جهت ایجاد سمیت سلولی نیاز به سیستم‌های متابولیکی ندارد. هیدروکسیلاسیون ثانویه در محل کربن ۹a آفلاتوکسین B₁ منجر به ایجاد آفلاتوکسین P₁ می‌گردد. به نظر می‌رسد ۹a و ۴ دی‌هیدروآفلاتوکسین B₁ متابولیت اصلی آفلاتوکسین B1 در میکروزوم کبد موش صحرایی باشد. آفلاتوکسین B₂ متعاقب هیدروکسیداسیون در موقعیت ۹a به آفلاتوکسین M₂ تبدیل می‌گردد (۳۸ و ۵۵).
۱-۱۰-۱-۳ دمتیلاسیون
O- دمتیلاسیون یک راه بیوترانسفورماسیون در گونه‌هایی است که قابلیت تولید آفلاتوکسین P₁ را دارند (۳۱). آفلاتوکسین P₁ معمول‌ترین متابولیت ادراری آفلاتوکسین در افراد مبتلا به سرطان کبد است (۷۹). به نظر می‌رسد O- دمتیلاسیون آفلاتوکسین M₁ منجر به تولید ۴، ۹a دی‌هیدرو آفلاتوکسین^[۸۴] B₁ می‌گردد (۳۸).
۱-۱۰-۱-۴ تولید آفلاتوکسین B_2a وآفلاتوکسین G_2a
هیدراسیون پیوند دوگانه حلقه فورانی انتهایی آفلاتوکسین B₁ و G₁ منجر به تولید آفلاتوکسین‌های B₂ و G₂ می‌گردد این واکنش آنزیمی نبوده و در محیط اسیدی به طور خود به خودی رخ می‌دهد. متعاقباً هیدروکسیلاسیون میکروزومی آفلاتوکسین های B₂ و G₂ ، منجر به تولید آفلاتوکسین B_2a وآفلاتوکسین G_2a می‌گردد (۴۷).
۱-۱۰-۲ احیا
آفلاتوکسیکول^[۸۵] متعاقب احیای گروه کتونی شماره ۱ آفلاتوکسین B₁ ایجاد می‌گردد (۳۴). این متابولیت به عنوان یکی از مهم ترین متابولیت‌های پلاسمای موش صحرایی مطرح است. چن در سال ۱۹۸۱ موفق شد کاتالیزور مؤثر در روند تبدیل آفلاتوکسین B₁ به آفلاتوکسیکول یعنی آنزیم ردکتاز سیتوزولی^[۸۶] را شناسایی کند آفلاتوکسیکول نیز مانند آفلاتوکسین B₁ دارای اثرات سرطان‌زایی و جهش‌زایی است (۸۲). آفلاتوکسیکول به‌راحتی به آفلاتوکسین B₁ اکسیده می‌شود (۹۰). این ترکیب می‌تواند به عنوان مخزن آفلاتوکسین B₁ در بدن عمل نماید و از این طریق یاعث افزایش نیمه عمر مؤثر آن در بدن گردد.
در صورت اکسیداسیون کربن شماره ۹a آفلاتوکسیکول، آفلاتوکسیکول M₁ تولید می‌شود (۶۰). احیای گروه کتونی کربن شماره ۱ آفلاتوکسین Q₁ منجر به تولید آفلاتوکسیول H₁ می‌گردد (۲۵).
۱-۱۰-۳ الحاق
۱-۱۰-۳-۱ الحاق گلوکورونیدی اپوکسید
فرم الحاقی آفلاتوکسین B₁ – ۸ و۹ اپوکسید متصل به گلوتاتیون به عنوان یکی از مهم‌ترین متابولیت‌های موجود در صفرای موش صحرایی در معرض آفلاتوکسین B₁ است (۳۳ و ۳۸). پدیده الحاق با گلوتاتیون به عنوان یک واکنش مهم جهت تعیین حساسیت گونه‌های مختلف نسبت به اثرات سمی آفلاتوکسین B₁ مطرح است (۷۰). این واکنش از طریق آنزیمی به نام فعالیت گلوتاتیون-S- ترانسفراز تحقق می‌یابد (۲۶ و ۶۹). فعالیت این آنزیم از گونه‌ای به گونه‌ی دیگر متفاوت است (۴۳ و ۶۸). موش در برابر اثرات سرطانزایی و تومورزایی آفلاتوکسین B₁ مقاوم می‌باشد. به نظر می‌رسد فعالیت شدید گلوتاتیون-S- ترانسفراز بر علیه آفلاتوکسین B₁ – ۸ و۹ اپوکسید در موش به عنوان پایه این مقاومت به سرطانزایی مطرح باشد (۶۸). به نظر می‌رسد که سه ایزو آنزیم ۱-۱، ۱-۲(Ya -Yc)، ۲-۲ (Yc – Yc) (Ya –Ya) بیش‌ترین فعالیت الحاقی را بر علیه آفلاتوکسین B₁ – ۸ و۹ اپوکسید نشان می‌دهند. یک گلوتاتیون-S- ترانسفراز با فعلیت‌های اختصاص بالا بر علیه آفلاتوکسین B₁ – ۸ و۹ اپوکسید از بافت موش جداسازی و تعیین توالی^[۸۷] شد (۱۷). این بخش که به MYC موسوم است از قرابت آمینواسیدی ۸۵ درصدی و شباهت بالای توالی‌های c DNA زیر بخش YC موش صحرایی برخوردار بود (۱۷).
۱-۱۰-۳-۲ الحاق مشتقات هیدروکسیله
گلوکورنید – آفلاتوکسین M₁ و گلوکورنید – آفلاتوکسیکول از مهم‌ترین متابولیت های صفراوی آفلاتوکسین B₁ در قزل‌آلای رنگین‌کمان به شمار می‌روند.
بنابراین گردش کبدی – روده‌ای آفلاتوکسیکول منجر به افزایش نیمه عمر آفلاتوکسین B₁ در بدن می‌گردد. فرم الحاقی گلوکورونید- آفلاتوکسین P₁ به عنوان یکی از مهم‌ترین متابولیت‌های صفراوی آفلاتوکسین B₁ در موش صحرایی به شمار می‌رود(۶۰).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۱۱ اثرات بیولوژیک
اثرات بیولوژیک آفلاتوکسین‌ها، موضوع کتب و مقالات متعددی است و به طور کلی، نقش‌های متفاوتی شامل سمیت حاد و مزمن، اثرات سمی بر روی سلول‌ها، سمیت عصبی، فعالیت سرکوب ایمنی، ناقص‌الخلقه‌زایی، جهش‌زایی، سرطانزایی، خواص ضدتوموری، اثرات حشره‌کشی، خواص ضدمیکروبی و اثرات فیتوتوکسیک را به این دسته از ترکیبات نسبت می‌دهند(۵).
۱-۱۱-۱ سمیت حاد و مزمن
سمیت مایکوتوکسین‌های مختلف، به ویژه آفلاتوکسین‌ها، براساس ساختمان شیمیایی آن‌ها و نوع گونه حیوانی درگیر به شدت متفاوت می‌باشد. در میان چهار نوع اصلی آفلاتوکسین، آفلاتوکسین B₁ بیشترین سمیت را دارد و انواع G₁، B₂، G₂ به ترتیب به دنبال آن قرار می‌گیرند. آفلاتوکسین‌های M₁ و Q₁ نیز به علت حضور یک پیوند دوگانه ساختمانی از نوع ۲،۳- وینیل‌اتر^[۸۸] نسبتاً سمی می‌باشند. میزان LD₅₀^[89] آفلاتوکسین B₁ برای گونه‌های مختلف حیوانی متفاوت است. برای مثال این میزان برای جوجه‌اردک ۳/۰ تا ۶/۰ و برای موش صحرایی ۹/۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می‌باشد. حیوانات را می‌توان براساس پاسخ بافتی به آفلاتوکسین در دو گروه طبقه‌بندی‌کرد:
گروه حساس شامل؛ گوساله، جوجه‌اردک، خوکچه هندی، خوک، ماهی قزل‌آلا، موش صحرایی و بوقلمون.
گروه نسبتاً مقاوم شامل؛ بز، گوسفند، هامستر و موش(۵).
در مسمومیت حاد، علائمی نظیر رنگ‌پریدگی و بزرگی کبد، گلومرولونفریت^[۹۰]، احتقان ریوی^[۹۱] و حتی مرگ مشاهده می‌گردد. اولین نشانه‌های مسمومیت مزمن شامل کم‌اشتهایی و کاهش رشد در حیوانات مسموم می‌باشدو به طور کلی، علاوه بر اختلالات عمومی، برخی ارگان‌های بدن به طور اختصاصی توسط مایکوتوکسین‌های مختلف تحت تاثیر قرار می‌گیرند. در این رابطه، آفلاتوکسین‌ها به بافت کبد تمایل داشته و منجر به سمیت کبدی می‌شوند. البته علاوه بر کبد، سایر ارگان‌ها نیز به شدت توسط مقادیر بالای آفلاتوکسین‌ها تحت تاثیر قرار می‌گیرند. خونریزی‌های موضعی در بسیاری از ارگان‌ها، به ویژه در ریه‌ها، قابل توجه می‌باشد و در برخی موارد، نکروز موضعی^[۹۲] در میوکارد، کلیه و طحال در چند روز اول مصرف آفلاتوکسین B₁ در موش‌های صحرایی نر (۲/۷ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) ‌و ماده (۹/۱۷ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) مشاهده شده است. در مجموع، اثرات سمی آفلاتوکسین‌ها در حیوانات مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در این رابطه، حتی از موجوداتی نظیر دافنیا^[۹۳]، پوسیلیا رتیکولاتا^[۹۴] و آرتمیا^[۹۵] نیز استفاده شده است(۵).
۱-۱۱-۲ سمیت سلولی
کشت‌های سلولی انسانی و حیوانی مدل مناسبی برای مطالعه سمیت سلولی می‌باشند. مزیت این گونه‌ها عدم نیاز به فرآیندهای پیچیده کنترلی است که در رابطه با به کارگیری ارگانیسم کامل بایستی مورد توجه قرار گیرد. بررسی‌های انجام شده در رابطه با سمیت سلولی ناشی از آفلاتوکسین‌ها نشان داده است که مجاورت سلول‌های جنینی ریه انسان با مخلوطی از ۴ نوع آفلاتوکسین اصلی با مهار رشد و سرکوب تقسیم میتوز در این سلول‌ها همراه است. آفلاتوکسین‌ها همچنین می‌توانند فرایند میتوز را در کشت لوکوسیت‌های انسانی مهار کنند. اثرات سمیت سلولی این گروه از متابولیت‌های سمی با بهره گرفتن از رده‌های مختلف سلولی نظیر سلول‌های جنین اردک، سلول‌های کبدی چانگ^[۹۶] ، سلول‌های هلا^[۹۷]، سلول‌های جنینی کبد انسان، سلول‌های کلیه میمون و غیره مورد مطالعه قرار گرفته است. استفاده از این سیستم کم‌هزینه، کم‌حجم و سریع می‌تواند جایگزین مناسبی برای سایر روش‌ها به ویژه آزمون‌های حیوانی باشد(۵).
۱-۱۱-۳ جهش‌زایی
به طور کلی، مایکوتوکسین‌هایی که با DNA میانکش دارند واجد خواص جهش‌زایی و سرطان‌زایی می‌باشند. با توسعه آزمون آمس^[۹۸] در سال ۱۹۷۵، امکان بررسی سریع و دقیق جهش‌زایی ترکیبات شیمیایی از جمله مایکوکسین‌ها فراهم گردید. به کارگیری این آزمون در رابطه با ترکیباتی نظیر آفلاتوکسین B₁، که نیاز به فعال‌سازی بیولوژیک دارند، در حضور سیستم آنزیمی سیتوکروم ۴۵۰-P امکان‌پذیر می‌گردد. در این رابطه می‌توان از عصاره‌ی کبد حیوانات آزمایشگاهی به عنوان منبع سیستم آنزیمی مذکور بهره برد. براساس نتایج حاصل از آزمون آمس در رابطه با آفلاتوکسین B₁، نشان داده شده است که این ترکیب یک جهش‌زای بسیار پرقدرت است. اثرات جهش‌زایی آفلاتوکسین B₁ بر روی سویه‌های وابسته به هیستیدین سالمونلاتیفی‌موریوم و باکتری‌های لیزوژن^[۹۹] مورد تایید قرار گرفته است. اثرات جهش‌زایی و سرطان‌زایی آفلاتوکسین B₁ به دنبال متابولیزه شدن آن و تبدیل به فرم فعال به وسیله سیستم اکسیدازی وابسته به سیتوکروم ۴۵۰-P اعمال می‌شود. آفلاتوکسین B₁ می‌تواند منجر به جهش در لاروهای مگس سرکه و صدمه به سنتز DNA در کشت‌های سلول جنین انسان و کبد رت بالغ بشود. این ترکیب عامل القای شکستگی‌های کرومورومی در بابون و میمون رزوس نیز می‌باشد. تغذیه موش‌ها با جیره غذایی آلوده به آفلاتوکسین با بروز ناهنجار‌های کروموزومی نظیر تکه تکه شدن^[۱۰۰]، پلی‌پلوئیدی میوزی^[۱۰۱] و اپلئیدی^[۱۰۲] همراه است. کوشش‌هایی در راستای سرکوب فعالیت جهش‌زایی آفلاتوکسین B₁ به وسیله‌ی تغییر رژیم غذایی صورت گرفته است. در این رابطه، ویتامین‌های مختلف نظیر رتینوئیدها^[۱۰۳]، ریبوفلاوین، فولیک اسید، منادیون، سیانوکوبالامین، اسکوربیک اسید و پیریدوکسین توانایی مهار فعالیت جهش‌زایی آفلاتوکسین B₁ را دارد(۵).
۱-۱۱-۴ ناقص‌الخلقه‌زایی
مایکوتوکسین‌های مختلف دارای اثرات ناقص‌الخلقه‌زایی در حیوانات می‌باشند. در این رابطه، ناقص‌الخلقه‌زایی آفلاتوکسین‌ها به خوبی به اثبات رسیده است. تزریق داخل صفاتی یک دوز آفلاتوکسین B₁ به میزان ۴ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هامستر ماده پس از روز هشتم بارداری منجر به ناقص‌الخلقه شدن یا مرگ جنین‌ها گردیده است. مقادیر ۲ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از این سم فاقد اثرات فوق می‌باشد. اثرات ناقص‌الخلقه‌زایی آفلاتوکسین B₁ در جنین جوجه به صورت تاخیر در رشد، فقدان مغز^[۱۰۴]، فقدان چشم، میکروفتالمی^[۱۰۵]، شکاف کام و لب شکری تظاهر پیدا می‌کند(۵).
۱-۱۱-۵ تداخل با فرآیندهای بیوشیمیایی
بررسی اثر آفلاتوکسین‌ها در سطح سلولی نشان‌دهنده‌ی تاثیر پذیری جایگاه‌های مختلف سلولی می‌باشد. در این رابطه، مسیرهای بیوشیمیایی متعددی دچار اختلال می‌شوند. تداخل در بیوسنتز ماکرومولکول‌ها از عوارض عمده این متابولیت‌های قارچی محسوب می‌شود. تداخل در متابولیسم انرژی، میانکش با DNA و مهار بیوسنتز آن، تداخل در فعالیت RNA پلی‌مراز و مهار بیوسنتز RNA و همچنین مهار بیوسنتز پروتئین از مهمترین اثرات بیوشیمیایی آفلاتوکسین محسوب می‌شود(۵).
۱-۱۱-۶ میانکش آفلاتوکسین با DNA
شواهد مستقیم و غیرمستقیم فراوانی دال بر اتصال فرم فعال آفلاتوکسین B₁ به ماکرومولکول‌های سلولی به ویژه DNA موجود است. محققین مختلف نشان داده‌اند که متابولیت فعال آفلاتوکسین B₁ یعنی آفلاتوکسین B₁-اپوکسید، می‌تواند از طریق اتم نیتروژن شماره۷ گوانین به طور کووالانت به DNA متصل شود. به دنبال مجاورت آفلاتوکسین B₁ با DNA در حضور میکروزوم‌ها^[۱۰۶] و NADPH، بیش از ۱۰ فرم اتصالی آفلاتوکسین B₁ –DNA تشکیل می‌گردد که فرم اصلی آن‌ها ترانس-۸، ۹- دی‌هیدرو-۸- (۷- گوانیل)-۹- هیدروکسی آفلاتوکسین B₁ (آفلاتوکسین B₁-⁷N- گوانین)^[۱۰۷] نامیده می‌شود. به طور کلی، اتصال آفلاتوکسین B₁ به DNA در گونه‌های مختلف حیوانی و نیز در بافت‌های مختلف متفاوت می‌باشد. تمایز سلولی در بافت هدف در زمان در معرض قرار گرفتن موجود زنده با افزایش سرطانزایی آفلاتوکسین همراه است، زیرا منجر به تثبیت آسیب وارده به DNA پیش از ترمیم شدن آن می‌گردد. این احتمال وجود دارد که میانکنش بین عامل سرطانزا (آفلاتوکسین B₁) و ماکرومولکول‌ها (DNA) در خلال فاز S (سنتز DNA) مؤثرتر باشد و بتواند القای سرطان کبد در بافت‌های تمایز یافته را سبب شود. نسبت اتصال آفلاتوکسین B₁ به DNA بیش از RNA و به RNA بیش از پروتئین می‌باشد(۵).
در رابطه با مکانیسم مولکولی ایجاد سرطان ناشی از آفلاتوکسین B₁ در کبد ماهی قزل‌آلا نشان داده شده است که جهش نقطه‌ای^[۱۰۸] در آلل پروتوانکوژن‌های Ki-ras^[109] اتفاق می‌افتد. آفلاتوکسین سنتز DNA را از طریق از بین بردن توانایی آن در ایفاینقش به عنوان یک قالب متاثر می‌سازد و تاثیری بر آنزیم‌های مسئول سنتز DNA ندارد. آفلاتوکسین B₁ سنتز DNA، RNA و پروتئین را به ترتیب از طریق تخریب یا ایجاد شکستگی در یک رشته‌ منفردDNA، تاثیر بر یک رشته منفرد DNA و اختلال در نسخه‌برداری تحت تاثیر قرار می‌دهد(۵).
۱-۱۱-۱ اثرات حشره کشی : آفلاتوکسین B₁ دارای اثرات حشره کشی بوده و فعالیت لارو کشی آن در مگس سرکه گزارش شده است.
۱-۱۱- ۸ سمیت گیاهی: آفلاتوکسین جوانه زدن برخی گیاهان را مهار می کنند و کاهش کلروفیل در گیاهان را القا می کند(۵).
۱-۱۲ بیماری‌های دامی‌ ناشی از آفلاتوکسین
مایکوتوکسین‌ها می‌توانند در مقادیر بالا از طریق اغذیه‌ی نباتی به بدن حیوانات، بویژه گاوهای شیری و گوشتی و طیور، وارد شده و باعث بیماری و مرگ و میر گردند. خسارات اقتصادی ناشی از مایکوتوکسین‌ها شبیه توده یخ شناوری است که تنها قسمت بیرون از آب آن به چشم ما می‌آید و این زمانی است حیوانات مقادیر بالایی از سم را مصرف کرده و به بیماری حاد مبتلا گردیده و یا تلف شده‌اند. در حالیکه در عمل، صدمات اصلی ناشی از این دسته از سموم از نظر مخفی‌ می‌ماند زیرا اثرات مربوط به دریافت مداوم مقادیر ناچیز سم متغیر و نامشخص بوده و به سادگی قابل تشخیص نیستند. بیماری‌های حیوانی ناشی از مصرف مواد غذایی آلوده به مایکوتوکسین‌ها را می‌توان در یکی از سه گروه زیر طبقه‌بندی کرد:
مایکوتوکسیکوزهای اولیه حاد: این دسته از بیماری‌ها زمانی اتفاق می‌افتند که غلظت‌های بالاتر تا متوسطی از مایکوتوکسین‌ها به مصرف رسیده و موجب سندرم بیماری حاد و یا مرگ حیوانات شوند.
مایکوتوکسیکوز اولیه مزمن: عوارض ناشی از این گروه از بیماری‌ها که به دنبال مصرف مقادیر متوسط تا کم مایکوتوکسین‌ها اتفاق می‌افتند، شامل کاهش میزان رشد، کاهش توانایی تولید مثل و پایین آمدن کیفیت گوشت است(۵).
عوارض ثانویه مایکوتوکسین‌ها: این اختلالات در نتیجه‌ی دریافت مقادیر بسیار ناچیز از مایکوتوکسین‌های خاص بروز می‌کند.
امروزه مشخص شده است که اکثریت موارد آلودگی با مایکوتوکسین‌ها به صورت مایکوتوکسیکوز مزمن و یا عوارض ثانویه مایکوتوکسینی بروز می‌کند. (۵)
مایکوتوکسین‌ها به عنوان یکی از علل ایجاد بیماری در انسان و حیوانات مطرح هستند. بیشترین تحقیقات انجام گرفته در مورد مایکوتوکسین‌ها در خصوص اثرات سرطانزایی آفلاتوکسین صورت گرفته است. تاثیرات عمومی ناشی از مصرف آفلاتوکسین در دام کاهش تولید به علت رشد آهسته در طی درگیری حاد و مزمن است. بین سال‌های ۱۹۲۶ – ۱۹۴۴ وقوع کارسینوم کبدی با منشاء اولیه در خوک‌ها در مراکش رو به فزونی گذارد. خوک‌های فوق‌الذکر از روغن شیرینی پزی تهیه شده از پنبه‌دانه و بادام زمینی تغذیه شده بودند(۵).
در سال ۱۹۵۲ هپاتوم‌های مشابهی در موش صحرایی مشاهده شد ولی تا سال ۱۹۶۰، زمانی که بیماری ناشناخته بوقلمون در انگلستان تلفات زیادی به بار آورد، ارتباط بین این بیماری‌ها با مواد غذایی مشخص نشد (۸۹). ویلی در سال ۱۹۷۸ نشان داد که عامل مشترک ایجادکننده بیماری یک مایکوتوکسین به نام آفلاتوکسین است. آفلاتوکسین‌ها گروهی از متابولیت‌های قارچی هستند که بسته به دوز و مدت در معرض بودن از اثرات سمی و سرطانزایی متفاوتی برخوردارند. حساسیت به آفلاتوکسین بسته به گونه، نژاد، سن و میزان پروتین جیره متفاوت است (۱۹). ارتباط بین آفلاتوکسیکوز و کاهش ایمنی همورال و سلولی در گاو، خوکچه هندی، سگ، خرگوش، قزل‌آلا، حیوانات آزمایشگاهی و خوک به اثبات رسیده است (۲۹ و ۶۶).
نشان داده شده است که حضور آفلاتوکسین در جیره باعث افزایش بروز بیماری‌های عفونی و تومورها می‌گردد (۳۸). علایم بالینی بسته به خلوص آفلاتوکسین، میزان آفلاتوکسین و طول دوره مصرف، سن و گونه حیوان مصرف‌کننده و کفیت جیره متفاوت است. علایم بالینی عمومی شامل بی‌اشتهایی، یرقان، افسردگی، کاهش وزن، ترشحات بینی، اختلالات گوارشی، آسیت و هیدروتوراکس است. در خوک کاهش وزن، بی‌اشتهایی، یرقان، خونریزی و مرگ ناگهانی از بارزترین چهره‌های بیماری است (۳۸ و ۵۲). در حالی که در اسب بی‌اشتهایی، افسردگی، لرزش، ادرار قرمز مایل به قهوه‌ای و مدفوع تیره از مشخص‌ترین چهره‌های بالینی بیماری محسوب می‌گردد(۱۴ و ۲۹).
بی‌اشتهایی، افسردگی، کاهش وزن، کاهش تولید شیر و حساسیت به نور از علایم بالینی گاوهای مبتلا به مسمومیت با آفلاتوکسین به شمار می‌رود(۵۹ و ۶۴).

به عبارت دیگر ماشینی که به وسیله ماشین دیگر کنترل میگردد. بعضی دیگر میگویند که اتوماسیون فقط به سیستمی گفته میشود که به موجب آن اطلاعات لازم دائماً به وسیله ماشینآلات در اختیار ماشین مورد نظر گذاشته میشود تا بتواند به کار خود ادامه دهد.
به هر حال بحث و تفسیر درباره کلمه اتوماسیون بحدی توجه دانشمندان و علاقمندان را به خود جلب کرده است گه کنفرانسهای گوناگونی برای این منظور تشکیل شده و میشود و در تمام این کنفرانسها مساله تعریف اتوماسیون به صورت یک مساله حاد جلوهگرمیشود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نظریات در مورد اتوماسیون متفاوت است. گروهی از مردم چنین تصور میکنند که اتوماسیون بهشت را از آسمان به زمین خواهد آورد وضعی فراهم خواد کرد که همه مردم بتوانند همان طور که همیشه در انتظارش بودند زندگی کنند. اما گروه دیگر درست نظر عکس را دارند. این گروه عقیده دارند که اتوماسیون موجب بیکاری وسیعی خواهد شد و نباید اجازه داد که اتوماسیون توسعه زیادی پیدا کند.
تعاریفی که برای اتوماسیون شده از تعاریفی که برای مکانیزاسیون (جانشیون کردن ماشین به جای انسان) میشود خارج نیست. شاید یک علت که موجب شده است کلمه اتوماسیون شایع شود این است که مکانیزاسیون جانشین انرژی انسان است حال آنکه اتوماسیون جانشین مغز انسان است^[۹].
سیر تکاملی فناوری اداری
سیر تکاملی فناوری اداری شامل دوره های زیر میباشد (حبیبی، ۱۳۸۳):
فناوری اداری
فناوری رایانه ای
فناوری ارتباطات
در دورهی اول کارفرمایان در تلاش بودند تا محیطی را به وجود آورند که جدا از مسائل کارخانهای و در معنای عام محیط تولید، کلیه امور اداری، پرسنلی و تجاری در آن صورت گیرد. از مهمترین شاخصهای این دوره انجام مطالعاتی در مورد جابهجایی و فضاسازی برای محیطهای اداری بود. در حقیقت در این دوره سعی در جدا ساختن فعالیتهای اداری از فعالیتهای تولیدی بود و در نهایت واحدهای ستادی از لحاظ مکانی از واحدهای اجرایی جدا گردیدند. تفکر این دوره این چنین بود که محیطی با شرایط بهتر برای انجام امور اداری که در آن زمان، بیشتر امور محاسباتی نظیر حسابداری، حقوق و دستمز و مالی بود، فراهم گردد.
در دورهی دوم، یعنی فناوری رایانه، با ورود رایانههای کوچک که از سرعت و دقت بالایی بهرهمند بودند، مدیران تصمیم گرفتند که با بهره گرفتن از این وسایل و سرمایهگذاری در رایانه ای کردن سازمان خود از سرعت و دقت رایانه در کاهش زمان کار و حذف اشتباهات انسانی استفاده کرده و پیامد این حرکت به وجود آمده این بود که کاربران را برای انجام امور روزمرهشان به خوبی یاری کرد.
در دورهی سوم، یعنی فناوری ارتباطات، با گسترش روزافزون و همه جانبه علوم و فناوری رایانه و استفاده از وسایل جانبی آن و یکپارچه شدن و ادغام هر یک از این سیستمها در یکدیگر. در حقیقت امروزه سیستمهای اداری سیستمهای جهانی هستند که وظیفهی اصلیشان ایجاد ارتباط و بهبود ارتباطات هستند. نوعاً ارتباطات از لحاظ تجاری از اهمیت به سزایی برخوردار است. از مشخصات دیگر این دوره که الان در آن به سر میبریم، این است که سازمانها و شرکتها به ارزش واقعی اطلاعات به هنگام و یا با کیفیت پی بردهاند و در بازارهای پیچیده امروزی نبود ارتباط با منابع اطلاعات به معنای از دور خارج شدن سازمان است. به دست آوردن ارتباطات درست و با کیفیت و مربوط به معنی هماهنگی و سازگار بودن سازمان با محیط و جوابگو بودن نسبت به تغییرات است.
اتوماسیون اداری
بسیاری عقیده دارند که سیستم و چارچوبی به نام اتوماسیون اداری وجود ندارد بلکه ترکیبی از وسایل و تجهیزات گوناگون برای تسهیل در امور مرتبط با فعالیت های اداری را اتوماسیون اداری می نامند. اما از دههی ۱۹۶۰ که جنبه های بیشتری از کاربردها و فعالیتهای اداری و بازرگانی گسترش یافت، وجود یک سیستم یکپارچه اداری و مناسب که حجم عظیم اطلاعات، مکاتبات، مراسلات را در برگیرد به وضوح احساس شد که با نامهای مختلفی همچون سیستمهای اداری، سیستمهای اطلاعات اداری، سیستمهای کاربر نهایی و سیستمهای محاسباتی کاربر نهایی نامیده شده است. در وافع اتوماسیون اداری در سال ۱۹۶۴ وقتی که آببیام محصول جدید خود یعنی نوار مغناطیسی و ماشین تایپ سلکتوری را معرفی کرد، شروع شد. ماشین تایپی که میتوانست به صورت اتوماتیک از روی حروف ضبط شده بر روی نوار مغناطیسی تایپ کن. این عملیات تایپ اتوماتیک خیلی زود به سیستمهای کوچک در ریزپردازندهها تبدیل شد. تکاملهای بعدی در این زمینه ایجاد شد و نیاز واقعی به تکامل این بود بود که طی دههی ۱۹۷۰ کارآیی کارخانه ها ۸۵ تا ۹۰ درصد افزایش یافت. در حالی که کارآیی دفتری تنها ۴ درصد افزایش داشت. پس بایستی سیستمهای به وجود میآمدند که موجب افزایش بهره وری و کارایی دفاتر هم میشدند (رحیمیکیا و همکاران، ۱۳۹۰).
سیستمهای اتوماسیون اداری تعریف مشخصی ندارند بلکه منحصر به تعیین دیدگاه های کاربر است و این خود بدین معنی است که سیستمهای اتوماسیون اداری دارای تعاریف بیشماری است. اتوماسیون اداری شامل تمام سیستمهای الکترونیکی است که انواع ارتباطات داخلی و خارجی سازمان را برقرار کرده یا تسهیل میکند. حجم بزرگی از امور روزمره سازمانها، امور دفتری هستند. میتوان گفت امور دفتری از جمله کارهایی در سازمان است که تمامی کارکنان و سطوح مختلف مدیران (اجرایی، عملیاتی، میانی، ارشد) با آن سروکار دارند. از این میان، کارکنانی که مسئولیتهایی از قبیل انتشار یا ذخیره (بایگانی) اطلاعات و کار با واژهپردازها را بر عهده دارند (دادهکاران)، کاربر اصلی و دائمی سیستمهای توماسیون اداری و ساری سیستمهای ارتباطی (نظیر سیستمهای مدیریت اسناد) هستند.
زیرسیستم های اتوماسیون اداری
گرچه معمولاً از اتوماسیون اداری برای برقراری ارتباطات روزمره مانند تبادل نامه یا پیام استفاده میشود، ولی کاربردهای واقعی آن فراتر از کاربردهای معمول آن هستند. بنابر صرافیزاده (۱۳۸۷) ابزارهای اصلی اتوماسیون اداری شامل کلمهپرداز، پست الکترونیک، تابلوی اعلانات الکترونیکی، پست صوتی، پردازش تصویر، سیستم نوشتار گروهی، کنفرانس ویدیویی و اتوماسیون جامع می باشد. برخی از مهمترین کاربردهای این ابزارها عبارتند از:
تهیه و اسناد مدارک
دریافت و ارسال پیام
انتقال نامه و مکاتبات از طریق خطوط تلفن
پشتیبانی از جعبههای پستی صوتی و ارائه خدمات پیچیده تلفنی
دسترسی برخط به مکاتبات و اسناد دیگر
ارتباط رو در رو و بدون نیاز به مسافرت
ترکیب اسناد و پیامها
نمودار زیر از حبیبی (۱۳۸۳) انواع زیر سیستمهای اتوماسیون اداری را نشان میدهد:
شکل ‏۲-۲:زیر سیستم های اتوماسیون اداری
تاثیر استفاده از سیستم اتوماسیون اداری
استفاده از سیستم اتوماسیون اداری علاوه بر این که باعث افزایش محصول یا بازده و صرفهجویی در وقت و یا نیروی کار میشود، باعث موارد زیر نیز میگردد (موسویمدنی و نوروزی، ۱۳۸۵ و رحیمیکیا و همکاران، ۱۳۹۰):
کنترل بهتر بر کار به خاطر تقسیم کمتر نیروی کار
تبدیل اطلاعات از یک شکل به شکل دیگر صورت میگیرد. مانند نوشتن روی نوار که پس از آن روی کاغذ تایپ میشود.
قعالیتهای غیرمولد مانند بایگانی، نگهداری سوابق و به هنگامرسانی کمتر انجام میشود.
سازماندهی پرسنل بهتر انجام میشود، چرا که با بهره گرفتن از امکانات کنفرانس تلفنی، مسافرت و گردهمایی کمتر انجام میشود.
وابستگی کمتر به ادارات برای تهیه کپی، چاپ و امور مشابه دیگر.
نیاز کمتر به تشریفات و کنترل جهت نظارت بر جریان کار بین ادارات.
به دلیل افزایش اثربخشی کارکنان در انجام یک سری کار خاص، رضایت شغلی آنها افزایش مییابد.
افزایش رضایت مشتری به دلیل ارائه بهتر اطلاعات و خدمات به موقع.
رقابت بیشتر سازمان از طریق استفاده بهتر از منابع اطلاعاتی و قابلیت لازم برای عکسالعمل نسبت به فشارها و فرصتها.
اما کاربرد سیستمهای اتوماسیون اداری معایبی را نیز در بر دارد که عبارتند از (جلیلی، ۱۳۸۳):
ایجاد تغییرات در محیط انسانی
نادیده گرفتن شدن برخی از روابط اجتماعی و انسانی در کارها
به صورت مکانیزه در آمدن فعالیتها
پیچیده شدن و سختی کار با سیستمها
بروز اخلاق توجیه اشتباهات صورت گرفته و نسبت دادن آنها به سیستم
مشکلات جسمانی کارکنان در کار با رایانه
نپذیرفتن سیستمهای مکانیزه توسط مدیران و یا کارکنان
کم شدن امنیت اطلاعات هم از نظر دسترسی و هم از نظر تخریب.
نتایج حاصل از پژوهشها و تحقیقات ارائه شده در خصوص تاثیر استفاده از سیستم اتوماسیون اداری نکات زیر را مشخص کردند:
فناوری اطلاعات بر تمامی ابعاد و جوانب سازمانها تاثیرات شگرفی میگذارد و مدیران سازمانها جهت اداره کارا و اثربخش سازمان ملزم به توجه به مسائل مرتبط با فناوری اطلاعات هستند. چه در غیر این صورت محکوم به فنایند.
سیستم اطلاعات مدیریت به عنوان افق و چشماندازی است و مقدمهای برای ورود به توسعه و پیشرفت و همچنین همسو با جامعه پیشرفته جهانی که در صورت تعلل و عدم شناخت سیستمهای موجود برای سازمان ایجاد هزینه نموده و عدم کارایی را به همراه خواهد داشت. لذا سیستم اطلاعات مدیریت میبایستی به عنوان یک واحد مدیریتی در سازمانها مورد توجه قرار گیرد و از احیا طرح تکریم ارباب رجوع گرفته تا سرعت در کار و غیره مورد نیاز میباشد.
توسعه سیستمهای اطلاعات از جمله سیستم اتوماسیون اداری در یک سازمان امری یک بار برای همیشه نیست. بلکه باید به صورت دورهای به کار توسعه سیستمهای اطلاعات پرداخت. این ویژگی از ویژگیهای سیستمی تحمیل میشود چرا که هر سیستمی دارای عمر محدودی است و باید در دوره های خاصی آن را روزآمد کرد. به همین دلیل سیستمهای اداری دارای چرخه زندی هستند. چرخه زندگی یک سیستم اطلاعات از نقطه شکلگیری موضوع و نیاز به سیستم اطلاعات آغاز شده و پس از تولید سیستم، استفاده و نگهداری در زمان نیاز به تغییر و باز طراحی پایان مییابد.