شرایط خاص اقلیمی این ناحیه به خصوص وضع رطوبت و بارندگی و اعتدال هوا در تشکیل خاک های این منطقه از گیلان نقش عمده ای ایفا نموده اند. تکامل خاک های این شهرستان عمدتاً تحت اثر رطوبت و عمل آب تکوین یافته است. آب موجب شسته شدن مواد محلول و ذرات معلق و حرکت مواد رسی در داخل خاک ها گشته و یا موجب به وجود آوردن ترکیبات مختلف آهن در افق های زیرین خاک گردیده است. شستشوی خاک ها، تخریب انواع سنگ ها، پستی و بلندی، پوشش گیاهی، موجودات زنده ی خاک، زمان و اثرات انسان بر روی خاک ها خصوصاً در شالیزارها موجب پیدایش خاک های متنوعی در محدوده مورد مطالعه شده اند که در کنار یکدیگر تشکیل و تکامل یافته اند. رسوب های حاصل از فعالیت های فرسایشی و جابه جایی رودخانه ای اکثراً در مصب و دهانه ی رودها به جای می مانند. سواحل دریای خزر و کناره ی ساحلی آن محل رسوبگذاری و انباشت آبرفت به شمار می آید و بدین ترتیب یک دیوار برآمده ساحلی به عنوان مجزا کننده ی اراضی پست ساحلی دریا عمل می نماید. در این اراضی گاه به واریزه های قدیمی ( مخروط افکنه ) بر می خوریم که با شیب عمومی ملایم به شکل پشته های کم ارتفاع و نسبتاً مسطح در آمده اند. در همه جا به استثنای بستر رودها، رسوب ها و خاک های بافت ریز وجود دارد که از نظر کشاورزی بسیار مناسب و مفید است. خاک های دانه ریز به آسانی توسط رود ها و سیلاب ها به دریا حمل و در مصب آنها انباشته می شوند. فرسایش حاصل از امواج دریا دانه های درشت سنگریزه را به ماسه های دانه ریز مبدل نموده و با حرکت و فشار امواج آنها را در شیب تندتری نسبت به جلگه مسطح، و پشت سر خود قرار می دهند. این ماسه ها که در سطح بالاتری نسبت به آب دریا قرار گرفته اند، زهکشی شده و نسیم دریا آنها را خشک و آزاد می نماید( اصلاح عربانی، ۱۳۸۱، ۲۷۰ ).
خاک های منطقه کوهستانی این شهرستان به تناسب سنگ مادر و ارتفاع آن متفاوت هستند. منشاً پیدایش خاک های کوهپایه ای و کوهستانی عموماً سنگهای آهکی و رسوبی هستند این خاک ها به تناسب شرایط اقلیمی و ارتفاعی خصوصیات متفاوتی دارند. در نواحی کوهپایه ای خاک های قهوه ای جنگلی به دلیل وجود جنگل های پهن برگ خزان در آمیخته با خاکبرگ ( هوموس ) هستند و خاک های کوهپایه ای نسبت به خاک های کوهستانی مراحل تشکیل تندتری دارند. قشر بالایی آن معمولاً با لایه های نازکی از خاکبرگ پوشیده شده است. به دلیل دارا بودن پوشش گیاهی تخریب و فرسایش آن کمتر از نواحی کوهستانی است. منشاً خاک های کوهستانی این شهرستان مستقیماً با سنگ مادر زیرین خود مربوط است.
خاک های کوهستانی به دلیل شیب تند زمین، ضخامت ناچیزی دارند. از این رو استعداد زراعی آنها بسیار پایین است. بخش وسیع کوهستانی منطقه اعم از آنجایی که فاقد جنگل بوده و به صورت علفزارهای کوهستانی در آمده اند با آنهایی که دارای پوشش جنگلی هستند، کماکان به دلیل شیب زیاد و کمبود آب استفاده زراعی ناچیزی دارند( احمدی، ۱۳۸۳، ۵۰ ).
خاک های منطقه به علت واقع بودن در جهت شمالی البرز و شرایط بیو لوژیکی و توپوگرافی مستعد رویشگاه جنگلی را با تیپ های گیاهی مختلف فراهم آورده اند. اراضی اطراف رودخانه دارای خاکهایی عمیق به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری با بافت سنگین که بر روی طبقه ای به رنگ خاکستری تیره با بافت متوسط لوم قرار گرفته اند. که بیانگر فعالیت خوب بیولوژیکی می باشد. علت تیره بودن رنگ خاک در این محدوده به خاطر وجود مواد آلی و هوموس فراوان می باشد( عفیفی ثابت، ۱۳۸۹، ۴۰ ).
۳ ـ ۱ ـ ۷ ـ پوشش گیاهی:
مناطق کوهپایه های شهرستان لنگرود از جنگلهای نوع بلوط، راش و شمشاد، که با جنگلهای اروپا بخصوص بالکان وابستگی و شباهت دارد، پوشیده شده است. با این توضیح که قسمت عمده ای از جنگلهای بخش پایکوهی تراشیده شده و به باغات چای تبدیل شده است.
در تمام شهرستان لنگرود جامعه رویشی بلوط و شمشاد وجود دارد. این مجموعه مختص دشتهای کرانه دریای خزر بوده که دارای خاک ماسه ای و قابل نفوذ می باشد. این خاکها بر اثر بادهای مرطوب که از دریا بسوی خشکی می وزند، تشکیل شده اند. در این جامعه جنگلی و پر پشت دو اشکوب تشخیص داده می شود که اشکوب اول شامل درختان بلند و اشکوب دوم شامل درختان متراکم و مرکب می باشد. شالیزارهای برنج در بخش جلگه ای شهرستان مورد مطالعه به شکل گسترده ای وجود دارند.(شکر گزار، ۱۳۸۵ ،۱۲)
۳ ـ ۱ ـ ۸ ـ جنگل
جنگل به صورت انبوه و بیشتر در دامنه های شمالی و کو هپایه ای اطراف شهر مشاهده می شود. این جنگلها جزو جنگل های انبوه کشور است و شامل درختانی از نوع ارس، ممرز، راش، بلوط، لرک، آزاد، توسکا، شمشاد و زیتون می باشند. علاوه بر این انواع درختان دیگر به صورت پراکنده، در جنگل های شهرستان لنگرود و در ارتفاعات دیده می شوند که عبارتند از: افرا، نارون، شاه بلوط و چند نوع دیگر.(عفیفی ثابت، ۱۳۸۹، ۳۶)
شهرستان لنگرود دارای ۱۱,۶۷۱ هکتار جنگل می باشد.برای جنگلهای این شهرستان در قالب سه سری به نامهای پانو، دهجان و خرما، در حوزه های آبخیز ۲۵ و ۲۶ طرح تهیه شده و از سال شروع طرح، فضای بسیار زیادی از جنگلهای مخروبه منطقه جنگلکاری. احیا گردیده است. طرح جنگلکاری پانو با مساحت ۳۹۴۵ هکتار به ۳۰ محوطه کاری تقسیم شده و از سال ۱۳۶۷ بهره برداری از آن آغاز گردیده است. حدود ۲۶۶۶ هکتار آن عرصه قابل بهره برداری است و بقیه با مساحت ۱۲۷۹ هکتار به علت شیب زیاد و عمق خاک حفاظتی می باشد. اکثریت سطح جنگلهای این سری بین ۳۰۰ تا ۹۰۰ متر واقع شده و حداکثر ارتفاع آن از سطح دریا ۱۵۰۰ متر است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

طرح جنگلداری دهجان با مساحت ۲۵۱۲ هکتار به ۵۴ قطعه تقسیم شده که ارتفاع بین ۱۰۰ تا ۱۴۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد. گونه های جنگلی آن شامل ممرز، توسکا، خرمندی و راش می باشد.
طرح جنگلداری خرما مساحتی برابر با ۲۶۲۶ هکتار دارد که ۱۵۰۹ هکتار قابل بهره برداری است. شیب متوسط جنگلها در این طرح حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد است. وجود تعدادی یال و دره در این بخش شرایط اکولوژیکی متنوعی را به وجود آورده است. جنگلهای آن در ارتفاع ۱۵۰ تا ۱۱۳۰ متری از سطح دریا قرار دارند. اکثریت درختها و تیپ غالب جنگل را گونه ممرز تشکیل داده اند ولی گونه های دیگری از قبیل انجیلی، لیلکی، خرمندی و لرک نیز در این قسمت وجود دارند.( معاونت و برنامه ریزی، ۱۳۹۰، ۱۷۹۶ـ ۱۷۹۵ ).
۳ ـ ۱ ـ ۹ ـ مراتع( چمنزار)
مرتع به صورت چمنزارهای دائمی و سرسبز وجود دارد و بیشتر در قسمتهای جلگه ای و هموار و در نواحی مرتفع کوهستانی دیده می شود( عفیفی ثابت،۱۳۸۹ ، ۳۶).
شهرستان لنگرود در مجموع حدود ۳۶۷۶ هکتار مرتع دارد. این مراتع از نظر مرغوبیت به سه درجه ۱، ۲ و ۳ تقسیم می شوند. مساحت هر یک از آنها بدین قرار است:
۱ـ مراتع درجه ۱ در حدود ۶۵۰ هکتار، این مراتع از نظر علوفه دهی و خوش خوراکی بر دو درجه دیگر برتری دارد.
۲ـ مراتع درجه۲، که اکثریت مراتع شهرستان را شامل می شود ۲۸۲۶ هکتار.
۳ـ مراتع درجه ۳، که مساحت آنهانسبت به دو نوع دیگر چندان قابل توجه نمی باشد ۲۰۰ هکتار است.
مراتع لنگرود شامل شیر چاک، سعید سرا، قاضی دشت و چهل دشت است. از دو راه اصلی می توان به مراتع مزبور دست یافت: یکی از مسیر لاهیجان و سیاهکل و دیگری از راه لنگرود و املش.
گونه های علفی که در مراتع این شهرستان رویش دارند عبارتند از: بروموس، نیستوکا، آستراگالوس و لولیوم( معاونت و برنامه ریزی، ۱۳۹۰، ۱۷۹۶ ).
۳ ـ ۱ ـ ۱۰ ـ محیط زیست
شهرستان لنگرود به علت داشتن مناطق جنگلی و جلگه ای دارای انواع جانوران و پرندگان متنوع است. در مناطق جنگلی آن به خصوص در ارتفاعات لات و لیل و تیکسر جانورانی از قبیل پلنگ، خرس قهوه ای و گربه جنگلی زیست می کنند و پرندگان مهاجر در فصول سرد به مناطق ساحلی و تالابی آن روی می آورند.
منطقه شکار ممنوع چاف، با وسعت ۷۰۰ هکتار، یکی از مناطق حفاظت شده شهرستان لنگرود است که در سال ۱۳۸۰ منطقه شکار ممنوع اعلام گردید. این منطقه که تالابی و نیزار است محل زمستان گذر انواع پرندگان مهاجر و مرغابی سانان می باشد.
استخر طبیعی کیا کلایه، این آبگیر طبیعی با پوشش گیاهی نیزار در گذشته های نه چندان دور محل زمستان گذر پرندگان مهاجر بود، اما امروزه به دلیل گسترش شهر و واقع شدن آن در مرکز شهر، ارزش زیستگاهی خود را از دست داده، بخشی از آن به شالیزار تبدیل شده و بخشی نیز مورد ساخت و ساز قرار گرفته است که همچنان ادامه دارد.
۳ ـ ۱ ـ ۱۱ ـ رودخانه ها:
شبکه آبهای جاری در سطح شهرستان لنگرود جز حوضه های شرق گیلان است. ویژگی های آبدهی رودخانه های شهرستان لنگرود به شدت تحت تأثیر و ویژگی های اقلیمی و توپوگرافی منطقه است. به نحوی که طول رودخانه کوتاه بوده و وسعت حوضه آبریز آنها چندان وسیع نیست. بارندگی به نسبت متوسط سالانه کشور بسیار زیاد بوده ( بیش از ۱۰۰۰ میلی متر ) و بیشتر به فصل پاییز تعلق دارد، حداکثر دبی نیز در مهرماه اندازه گیری شده است که نشانگر رژیم بارانی رودخانه های آن است. از مهرماه تا اسفند ماه دبی با آهنگ ملایمی کاهش یافته و از اسفندماه مجدد افزایش می یابد و در فروردین ماه به اوج خود می رسد. منتهی حداکثر کمتر از دبی اوج مهرماه است( ۴/۱۴% ) که نشانگر تشدید ذوب برفهای ارتفاعات است. از این زمان دبی کاهش تدریجی یافته تا به حداقل خود در خرداد ماه ( ۷/۴% ) می رسد.
به طور کلی رودخانه ها مهمترین منبع تأمین کننده آب مورد نیاز کشاورزی محسوب می گردند که به عنوان عمده ترین بخش فعالیت اقتصادی و تأمین معاش ساکنین این شهرستان جایگاه بس مهم دارند، مهمترین رودهایی که در این محدوده جریان دارند عبارتند از: رودخانه شلمانرود، بارکیلی رود و لنگرود رودخان که از میان این سه رود تنها لنگرود رودخان از مرکز شهر عبور می کند( عفیفی ثابت،۱۳۸۹ ،۴۳ ).
۳ ـ ۱ ـ ۱۱ ـ ۱ ـ رودخانه شلمانرود
این رودخانه مهمترین رودخانه دائمی شهرستان لنگرود می باشد. این رودخانه از دو شاخه بارلیکی رود و شلمانرود تشکیل شده است مساحت این حوضه آبریز در حدود ۳۹۲ کیلومتر مربع اندازه گیری شده سرشاخه شلمانرود از کوههای هلودشت، خرکال، تانیش کوه با ارتفاع حدود ۲۴۴ متر سرچشمه گرفته رژیم این رودخانه برفی و بارانی بوده و دارای دو دبی پیک ( زمان پر آبی ) در بهار و پاییز است. متوسط سالانه حجم آب جاری در آن ۲۴۸ میلیون متر مکعب است .این رودخانه دارای دو ایستگاه هیدرومتری بوده که در جدول پایین مشخصات آن آورده شده است
جدول شماره ( ۸ ـ ۳ )ایستگاه هیدرومتری