در کل در دولت نهم فعالیت های زیادی در زمینه های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی در راستای گسترش روابط با کشورهای آمریکای لاتین صورت پذیرفت که در ذیل به طور مختصر به برخی از این اقدامات اشاره می کنیم:
-
- سیاسی:
دردولت نهم روابط سیاسی ایران با کشورهای آمریکا لاتین بسیار گسترش یافت و رفت و آمدهای زیادی بین طرفین شکل گرفت. در همین راستا دولت نهم به سوی ایجاد سیستمی گام برداشت تا در طی یک دوره ۶ ماهه یا یک ساله برای گفتگوهای سیاسی بین مقامات عالی رتبه و کارشناسی در حد معاونین وزیر امور خارجه به صورت متقابل انجام پذیرد. همچنین در دولت نهم شاهد تأسیس سفارتخانه های ایران در بولیوی، نیکاراگوئه و اکوادور هستیم که در همین راستا اعلامیه برقراری روابط دیپلماتیک بین ایران و بولیوی، منتشر شد و سفارت نیکاراگوئه نیز در تهران افتتاح شد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
-
- اقتصادی:
توسعه روابط اقتصادی به منظور متنوع سازی روابط تجاری و ایجاد شرکت های مختلط برای سرمایه گذاری مشترک و همچنین همکاری های مشترک بین اکو و مرکوسور در بلندمدت از دیگر زمینه های موجود برای فعالیت دولت نهم با کشورهایآمریکای لاتین بود، چرا که به لحاظ سوق الجیشی ایران در منطقه ای استراتژیک واقع شده و به عنوان دروازه ورود به آسیای میانه و قفقاز، امکانات ترانزیت کالا به شمال از طریق خلیج فارس را دارا می باشد.
دولت نهم در زمینه اقتصادی اقدامات ذیل را با توجه به توان مندی های کشورهای آمریکای لاتین انجام داد:
«۱ تأسیس دفترهای تجاری در شهرهای مهم منطقه آمریکای لاتین
۲- ایجاد اتاق بازرگانی ایران و آمریکای لاتین در اتاق بازرگانی، صنایع و معادل ایران
۳- برقراری خط هوایی مستقیم (مسافری- باری) با کشورهای منطقه
۴- تأسیس بانک مشترک و صندوق مشترک یا ونزوئلا
۵- عضویت در بانک جنوب
۶- تأسیس شرکت مشترک برای اجرای پروژه های نفتی
۷- تأسیس شرکت مشترک حمل و نقل نفتی
۸- عضویت ناظر در آلبا[۱۷۴]
-
- فرهنگی:
جمهوری اسلامی ایران با توجه با پتانسیل های عظیم فرهنگی خود و با توجه به تخریب چهره ایران توسط رسانه های غربی همیشه سعی داشته است با این موضوعات به مقابله بپردازد و نفوذ فرهنگی خود را در منطقه آمریکای لاتین گسترش دهد چرا که به قول ویلیام پیمن استاد دانشگاه در رشته مردم شناسی، فرهنگ ایران اسلامی ظرفیت چنین تأثیری را دارد. وی می گوید: «فرهنگ ایرانی در جهان غریب است و این غربت بزرگ ترین ویژگی ایران در مقام یک ملت است، این فرهنگ به شکلی عجیب و غیر عادی قدرتمند و ماندگار است و تأثیری گیرا بر همه کسانی که با آن ارتباط برقرار می کنند، می گذارد.»[۱۷۵]
در راستای همین تأثیرگذاری در دولت نهم شاهد هستیم که کرسی های زبان فارسی و ایرانشناسی در دانشگاه های منطقه آمریکای لاتین ایجاد می شود و همچنین شاهد راه اندازی شعبه خبر گزاری جمهوری اسلامی ایران در ریودژانیرو هستیم،همچنین انجمن دوستی ایران با کشورهای آمریکای لاتین تأسیس می شود و رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در چند کشور این منطقه فعال می شود.
-
- اتحاد جهان اسلام: (حمایت قاطع از گروه های مقاومت در منطقه و تلاش برای بیداری ملت های مسلمان منطقه در راستای مقابله با ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی):
با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، موجی جدیدی در بین کشورهای منطقه ایجاد و با توجه به اینکه، ماهیت انقلاب در ایران اسلامی بود و با توجه به اشتراک در دین بین کشورهای منطقه، سران حکومت در ایران سعی در انسجام امت اسلامی و تضعیف قدرت های حکومت های سلطه گر داشتند که در این زمینه اقدامات فراوانی صورت انجام پذیرفت که در فصول گذشته به تفضیل درباره آن سخن گفتیم. و در همین راستا گروه های مقاومت در منطقه استراتژی مقاومت اسلامی را در پیش گرفتند.
دولت نهم وقتی روی کار آمد آرمان خود را براساس آموزه های اسلامی و انقلابی، فراهم کردن زمینه های بر پایی حکومت عادلانه جهانی از طریق احیای مجدد تمدن اسلامی اعلام کرد.
در عرصه سیاست خارجی، مخصوصاً در موضوع فلسطین دولت نهم با مطرح کردن موضوع هولوکاست بار دیگر توجهات را به موضوع فلسطین جلب کرد، گروه های مبارز در منطقه و همچنین ملت ها بار دیگر از ایران صداهایی را می شنیدند که یادآور مواضع سالهای اولیه انقلاب اسلامی بود.از سوی دیگر دولت نهم با بهره گیری از دیپلماسی عمومی ،با توجه به اشتراکات فراوان دربین ملت های منطقه ،توانست افکار عمومی کشور های منطقه را به سوی خود جلب نماید
همین امر موجب ایجاد موجی از امید ، مقاومت وبیداری در بین ملت های منطقه و گروه ها مقاومت به وجود آید و آنان احساس کنند در علی رغم تمامی مشکلات ایران همچنان استوار بر مواضع اولیه خود ایستاده است و همین امر موجب می شد که این ملت ها در مقابله با زورگویی ها بیش از پیش مصمم شوند.
مهم ترین این امیدواری و میل به مقاومت در بین مردم فلسطین نمود پیدا کرد به طوری که آنان در انتخابات فلسطین به گروه حماس، که کاملاً مخالف باروند سازش بود، رأی دادند و حماس در تاریخ ۵/۱۱/۱۳۸۴ در انتخابات عمومی فلسطین پیروز شد که این امر باعث بهت اسراییل و آمریکا شد.
دولت نهم در راستای اتحاد جهان اسلام و ایجاد همگرایی بین کشورها ، نقش مهمی برای رسانه هاودیپلماسی عمومی قایل بود و در این زمینه بسیار فعال بود. دولت نهم با ایجاد ادبیات سیاسی و گفتمانی جدید در بین ملت ها باعث که ملت های منطقه بیش از پیش روی به همگرایی و مبارزه با رژیم صهیونیستی بیاورند.
اصولاً در روابط ایران با ملت های مسلمان منطقه می توان گفت شاهد گذر از سطح سیاست به سطح فرهنگ هستیم.
از سوی دیگر دولت نهم با هدف تأثیرگذاری بر سیاست های سران کشورهای اسلامی شاهد سفر رئیس جمهور به کشورهایی چون عربستان سعودی، آذربایجان، سوریه، کویت، عمان، امارات، قطر، اندونزی، الجزایر هستیم. مهم ترین موضوعی که دولت نهم می خواست به کمک آن بتواند به بیداری و تحریک ملت های منطقه بپردازد موضوع فلسطین بود در همین راستا محمود احمدی نژاد، رئیس دولت نهم می گوید: «ما توصیه می کنیم به جای لجبازی با ملت فلسطین، به حق مردم فلسطین برای تعیین سرنوشت احترام بگذارید. این بساطی را که خودتان ۶۰ سال است در خاورمیانه برپا کرده اید، تا دیر نشده جمع کنید و خودتان را از خشم ملتهای منطقه نجات بدهید. البته اگر به این نصیحت مشفقانه گوش ندهید، اگر از حق تبعیت نکنید، دست قدرت ملت فلسطین و دیگر ملت ها به زودی شما را خاضع، تابع و تسلیم اراده خود خواهد کرد.»[۱۷۶]
در همین ارتباط رئیس دولت نهم در مورد بی نتیجه بودن روند مذاکرات سازش می گوید: «سردمداران این جریان باید توجه کنند که دوران زورگویی، تحقیر ملت ها و تحمیل به ملتها به پایان رسیده است. خیال نکنند چند نفر جمع بشوند در شهری و تصمیم بگیرند، مسئله فلسطین حل می شود. ما آیات الهی را جلوی چشممان می بینیم، آنهایی که از مسیر خدا منحرف می شوند، چشمشان کور می شود، گوششان کر می شود، دلهایشان مهر می خورند، نمی فهمند. یک تجربه مخرب را باز تکرار می کنند، بارها دور هم جمع شدید، افرادی را آوردید، پای خیانتها را مهر زدید، اما آیا مسئله فلسطین حل شد؟ حل نخواهد شد.»[۱۷۷]
این مواضع رئیس دولت نهم در عرصه شعار باقی نماند و این دولت با توجه به نفوذ ایران در میان گروه های مقاومت، آنها را تشویق به مبارزه علیه رژیم صهیونیستی می کرد این سیاست دولت نهم از سویی باعث رادیکال شدن اوضاع و همچنین رأی آوردن حماس در فلسطین شد، دولت رژیم صهیونیستی و ایالات متحده را ناچار به اتخاذ تصمیماتی کرد که جنگ ۳۳ روزه و ۲۲ روزه غزه در همین راستا قابل بررسی است که در فصل بعدی به طور مفصل به آن خواهیم پرداخت.
اصولاً در تفکر دولت نهم این گزینه مطرح است که انقلاب اسلامی ایران باعث آغاز روند جدیدی در منطقه بوده و دولت نهم نیز به دنبال آن بود که همین روند را با قدرت و قاطعیت ادامه دهد.
در همین زمینه و با توجه به انتشار کاریکاتور علیه پیامبر اسلام (ص)، احمدی نژاد در دیدار با مردم گناوه در تاریخ ۱۲/۱۱/۱۳۸۴ گفت: « با انقلاب اسلامی و حرکت ملت ایران بشریت به دوران جدیدی وارد شده است؛ به دوران خداپرستی، تشنه فرهنگ اسلام ناب محمدی است. امروز قدرت های فاسد می ببینند که ملت ها فوج فوج به سمت اسلام و اسلام ناب در حرکتند.
آنها می بینند تنها قدرتی که امروز در مقابل زورگویی، ظلم و چپاول آنها و تضییع حقوق انسانها ایستاده است، قدرت اسلام است و تصور می کنند اگر به ساحت مقدس پیامبر اسلام جسارت بکنند می توانند در مقابل این موج عظیم و سیل عظیم پیشرفت اسلام بایستند. من به آنها می گویم همان طور که شما همه توان خودتان را به کار گرفتید تا جلوی پیروزی ملت فلسطین را بگیرید و نتوانستید، مطمئن باشید که در مقابل موج اسلام خواهی و گرایش به اسلام و معنویت هم نمی توانید بایستید.»[۱۷۸]
این سخنان محمود احمدی نژاد در مورد آغاز روند جدید با انقلاب اسلامی و در پی آن گرایش به معنویت و عدالت در سطح جهان تأثیرگذاری و گرایش کشورهای اسلامی به اسلام و پیروزی خط مقاومت در فلسطین حاکی از تأثیرگذاری انقلاب اسلامی است که این موضوع در چهارچوب نظریه پخش (diffusion) قابل تحلیل و بررسی است و برخی کارشناسان به بررسی بازتاب انقلاب اسلامی در چهارچوب نظریه پخش نیز پرداخته اند که ابراهیم برزگر یکی از این افراد است.
اما نظریه پخش چیست؟
نظریه پخش در مورد شیوه گسترش نوآوری ها و ترویج ایده ها و اندیشه ها می باشد این نظر برای نخستین بار توسط دانشمندی سوئدی که در رشته جغرافیا فعالیت داشت مطرح شد این دانشمند هاگراسترند (Hager strand) نام داشت.
هر چند این نظریه ابتدا در رشته جغرافیا مطرح شد اما به مرور زمان این نظریه در علوم سیاسی و روابط بین المللی نیز مورد استفاده قرار گرفت یکی دیگر از مفاهیمی که مرتبط با نظریه پخش است، نظریه پخش فضایی (Spatial diffusion) است، پخش فضایی فرایندی است که طی آن نگرش و رفتار مردم تغییر می یابد پخش فضایی عبارت است از گسترش یک پدیده از کانون یا کانون های اصلی در بین مردمی که آماده پذیرش آن پدیده اند. بنابراین در پخش فضایی دو موضوع مورد توجه است:
-
- وجود پدیده یا پدیده ها
-
- امر گسترش حرکت پدیده از خاستگاه اصلی خود، که بخش فضایی را موجب می شود.
این پدیده ممکن است یک شیوه خاص رفتار، عقاید خاص سیاسی، اجتماعی و غیره باشد.
در نظریه پخش عواملی چون مبدأ پخش، محیط جغرافیایی، مقصد پخش، موضوع پخش، مسیر پخش، زمان، سرعت انتشار و عوامل مؤثر بر آن و موانع پخش تأثیرگذاری می باشند.
-
- مبدأ پخش: مکانی است که خاستگاه نوآوری ها و صدور پیام ها و ارزش های جدید است. به عنوان مثال ایران را می توان بعد از انقلاب اسلامی؛ عنوان مبدأ پخش آموزه های اسلامی و انقلابی در بین کشورهای منطقه و جهان اسلام در نظر گرفت.
- محیط جغرافیایی: این محیط می تواند محیط پذیرا و همگرا یا محیط ناهمگرا باشد. در مورد انقلاب اسلامی با توجه به اشتراکات فراوان محیط هم گرا بود.