۱-۱۱-۲ مقالات داخلی
-جهانگیری، لهسازی زاده و منصوریان (۱۳۸۵) تحقیقی را با عنوان (بررسی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آپارتمان نشینی در استان فارس: نمونه موردی شهر شیراز) انجام داده اند. در این پژوهش، از نظریات گیدنز، ورث و رویکرد فرهنگ گرایی به عنوان چهارچوب نظری استفاده شده است. متغییرهای مستقل این مطالعه عبارت بودند از: تحصیلات، درآمد خانوار، بعد خانوار، محل تولد، مساحت واحد آپارتمانی، تعداد طبقات، تعداد واحدها، تعداد اتاق ها، قومیت، سابقه آپارتمان نشینی، داشتن یا نداشتن مدیر در مجتمع یا نوع مدیریت. متغیرهای وابسته نیز عبارت بوده اند از رضایت مندی ساکنان و احساس امنیت. این تحقیق نشان داد که سطح زیر بنا، تعداد طبقات مجتمع مسکونی، داشتن یا نداشتن مدیر و نوع مدیریت مجموعه آپارتمانی، رابطه مثبتی با رضایتمندی ساکنان از آپارتمان نشینی دارد.
- ابراهیم زاده و سرگزی (۱۳۸۹) تحقیقی با عنوان آپارتمان نشینی در شهرهای اسلامی و مشکلات ناشی از آن: مطالعه موردی شهر زاهدان، او در تحقیق خود بر اساس اطلاعات این طرح، موقعیت ویژه شهر زاهدان در سطح ملی و منطقه باعث شده است که دولت توجه خاص نسبت به توسعه آن داشته باشد و با توجه به این که شهر زاهدان سابقه طولانی در زمینه اسکان جمعیت نداشته است، نیروی فعال مورد نیاز بخش دولتی و سایر بخش ها از سایر نواحی جذب و در شهر ساکن شده اند، که به مرور زمان جمعیت شهر به حدود ۵۶۷۴۵۰ نفر در سال ۱۳۸۵ افزایش یافته است. با افزایش جمعیت تقاضای مسکن نیز افزایش یافت و باعث بالا رفتن قیمت مسکن شد. گرانی زمین و مسکن و مشکلات خدمات رسانی ناشی از گسترش شهر در سطح، سبب گرایش به سمت انبوه سازی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که بسیاری از آپارتمان نشینان، با شرایط سکونت در آپارتمان سازگاری لازم را نیافته اند و اجبار در پذیریش این نوع سکونت، مغایر با فرهنگ و نگرش سنتی آنها بوده و نا آشنایی با قوانین و فرهنگ آپارتمان نشینی، محیط های آپارتمانی را به فضای تنش زا بدل کرده است. محققان این مطالعه معتقدند، رشد سریع جمعیت شهری و کمبود زمین مسکونی، چاره ای جزء توسعه عمودی شهرها در قالب مجتمع های مسکونی نمی گذارد؛ بنابراین آنچه نیاز به توجه جدی دارد آموزش چگونگی برقراری تعامل متوازن میان فرهنگ بومی و فرهنگ آپارتمان نشینی، به موازات توسعه فنی در این گونه سازهاست.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
- مهدوی و (۱۳۷۳) تحقیقی را باعنوان آپارتمان نشینی و انطباق فرهنگی، پیرامون جنبه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ساختارهای زیست محیطی کیانشهر و شهرک جمهوری اسلامی در شهر تهران انجام داده است.در این تحقیق به بررسی آپارتمان به عنوان گونه ای از مسکن مورد مطالعه قرار گرفت و به توصیف و تحلیل جنبه های گوناگون آن پرداخته است. هدف محوری این تحقیق شناخت شیوه رفتار و طرز فکر آپارتمان نشینان به منظور کمک به رفع مشکلات آپارتمان نشینی بوده است. نتایج این تحقیق نشان می داد که افرادی که از روی رضایت در این آپارتمان ها زندگی می کنند، در مقایسه با افرادی که از سر ناچاری و داشتن صرفِ سرپناه برای رهایی از مشکلات اجاره نشینی، زندگی در آپارتمان را انتخاب کرده اند، رضایتمندی و سازگاری بیشتری با سایر ساکنان در این مجتمع ها دارند.
۱-۱۱-۳ مقالات و پایان نامه های خارجی
ژان- کلود شامبوردون^[۳] و مادلن لومر^[۴] (۱۹۷۰) در تحقیق خود با عنوان ((نزدیکی مکانی و فاصله اجتماعی: مجتمع های بزرگ و ساکنانش)) انجام گرفت، هدف این تحقیق بررسی چگونگی رسیدن جمعیت اسکان یافته به مجتمع های مسکونی ماسی^[۵]بود. فرضیه تحقیق این بود که اثبات کنند اختلاط اجتماعی در مجتمع های مسکونی بزرگ، فاصله های سنتی میان گروه های اجتماعی را از بین نمی برد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که طبقات متوسط و بالا، در صدد توسعه روابط و مبادلات بر می آیند، در حالی که کارگران خود را از این روابط کنار می کشند و همبستگی اجتماعی ابراز نمی کنند. این فاصله به شکست یوتوپیایی گواهی می دهد که (( معتقد است طبقه کارگر با تماس و سرمشق قرار دادن طبقه متوسط پیشرفت می کند و مجتمع مسکونی بزرگ ابزار این سیاست متمدن سازی است)). لذا، عقیده درباره مجتمع مسکونی بزرگ ارتباط تنگاتنگی با توافق اجتماعی دارد که ساکنان برای نزدیکی مکانی گروه های متفاوت به رسمیت می شناسند. سپس این سازوکار افتراق است که دلبستگی به مجتمع مسکونی بزرگ ایجاد می کند تا جایی که خانوارها دیگر آن را ترک نمی کنند (Chambordon & Lemaire, 1970: 3-4).
چیو (۲۰۰۳-۲۰۰۲) در تحقیق خود پایداری اجتماعی در زمینه مسکن را در هنگ کنک مورد بررسی قرار داد، او در تحقیق خود پایداری اجتماعی را بر اساس سه فاکتور محدودیت اجتماعی، محدودیت زیست محیطی، و عدالت و برابری مورد ارزیابی قرار داد و به این نتیجه رسید که تنها پیش شرط اجتماعی برای توسعه پایدار توزیع عادلانه منابع و فرصت ها می باشد و اگر اینها صورت نگیرد یک محدودیت اجتماعی روی می دهد، و تنها نگرانی خود را حذف مدیریت خردمندانه محیط زیست و عدالت و برابری که هر دو از اصول پایداری اکو که توسط WCED تعریف شده است عنوان کرد (Chiu, 2003 : 223).
گودشالک (۲۰۰۴) در تحقیق خود با رویکرد کاملا” متفاوتی به دنبال شیوه ای است که عناصر مختلف پایداری اجتماعی را که ممکن است مهم و همسو و در تنازع با یکدیگر باشند را مورد بررسی قرار دهد. او تغییر در سه بعد قلمروی شهری را، که شامل برنامه ریزی منابع، توسعه، و منازعات مالکیت و با اضافه کردن قابلیت زیست بودن که جزء از پایداری می باشد می داند. این چشم انداز شیوه ای است که در آن نگرانی های در برنامه ریزی شهری ( رشد اقتصادی، محیط زیست، عدالت) که می تواند غیر همسو با ساکنانی است که در شهرها به دنبال برخوردای از زمین شهری می باشند. او به این خاطر بر روی تنازع تمرکز کرده است که او بر خلاف بسیاری، پایداری را برای همه زمان ها و همه نسل ها می داند، و این یک نقطه عطفی برای وارد شدن در بحث گسترده پایداری اجتماعی را ممکن می سازد که ممکن است در حوزه برنامه ریزی شهری خیلی مورد توجه قرار نگیرد (Godshalk, 2004: 5-13).
ساکس (۱۹۹۹) در تحقیق خود با بررسی بحث پایداری اجتماعی و توسعه به شناسایی تعدادی از عناصر تشکیل دهنده پایداری اجتماعی از جمله همگن اجتماعی، درآمد عادلانه، دسترسی به کالا و خدمات، اشتغال و… پرداخته است. ساکس با اشاره به اهمیت پایداری فرهنگی که نیاز به حفظ تعادل در برابر تغییرات تحمیلی بیرونی و با تداوم توسعه از داخل و ایجاد یک پایداری سیاسی مبتنی بر دموکراسی، حقوق انسان و کنترل سازمانی کارآمد به عنوان مثال در جنگ باید اصول احتیاط اجتناب از خطر و مدیریت بهره گیری از علم و فناوری باید مدنظر قرار گیرد. بررسی ساکس زمانی موثر است که طیف وسیعی از ملاحضات که در بحث گسترده از توسعه و به طور خاص بحث اجتماعی نقش تعیین کننده دارد به طور عمیق مورد بررسی قرار گیرد (Sachs, 1999: 25-36).
۱-۱۲ تعاریفی از کلمات کلیدی تحقیق
۱-۱۲-۱ توسعه پایدار Sustainable Development))
توسعه پایدار روندی فراگیر در جهت افزایش توانایی های انسانی- اجتماعی برای پاسخگویی به نیازهای انسانی- اجتماعی ضمن آنکه نیازها پیوسته در پرتو ارزشهای فرهنگی جامعه و بینشهای پایداری جهان پالایش یابند اینگونه توسعه نسلهای کنونی را بدون کاهش توانایی نسل های آینده در برآوردن نیازهایشان برآورده می کند ( صرافی، ۱۳۷۸ : ۴۱).
۱-۱۲-۲ پایداری اجتماعی (Social Sustainability)
پایداری اجتماعی را اینچنین تعریف می کند: «پایداری اجتماعی شهر الزاما” ارتباطی با پایداری زیست محیطی و اقتصادی شهر ندارد هر چند که گاها” این ارتباط موجود است پایداری اجتماعی با سرزندگی، وحدت و همبستگی، حس تعلق به مکان بین ساکنین شهر شناخته می شود (Knox and pinch, 2000: 388).
۱-۱۲-۳ مجتمع مسکونی (Residential Complexes)
با توجه به معانی لغوی و تعریف آپارتمان، می توان مجموعه ای از آپارتمان ها یا واحدهایی را که در یک ساختمان مسکونی قرار دارند، مجتمع مسکونی، نامید و آن را چنین تعریف کرد: ((مجتمع مسکونی مکانی است که تعدادی آپارتمان یا واحدمسکونی را در خود جای داده است؛ به گونه ای که هر یک از واحدها دارای سند ثبتی مجزا یا حقوقی است و سایر بخش های آن به طور مشترک در مالکیت و اختیار تمامی مالکان واحدهای مسکونی قرار دارد)). (اسدی و امیری، ۱۳۹۱: ۵۷).
فصل دوم
مبانی نظری تحقیق
۲- تعاریف و مبانی و چهارچوب نظری تحقیق
۲-۱ مقدمه
در این فصل به منظور فراهم آوردن پشتوانه نظری تحقیق به تشریح مفاهیم و تعاریف پایه و رویکردهای نظری مطرح در زمینه ساختار فضایی شهر خواهیم پرداخت. سپس مباحث و مبانی مربوط به پایداری اجتماعی و مجتمع های مسکونی به طور کامل تشریح می شود در پایان مدل SWOT به کار در تحقیق آورده شده و سپس نتیجه گیری از این فصل انجام می شود.
۲-۲ بیان مفاهیم و تعاریف تحقیق
۲-۲-۱ توسعه (Development)
توسعه که در لغتنامه دهخدا به معنای«فراخی یا فراخی کردن و وسعت» آمده است. مفهومی است که حداقل دو بعد طول و عرض را در بر می گیرد. این واژه ابتدا به معنی توسعه مادی و اقتصادی و در حوزه علم اقتصاد بکار رفته، و به تدریج برای دیگر جنبه های مرتبط با حیات اجتماعی، همچون انسان، فرهنگ، سیاست، هنر، عدالت اجتماعی و نظایر آن مورد استفاده قرار گرفته است. عام ترین معنای توسعه در یک جامعه، فرایند کشف قابلیت های خود و دیگر جوامع برای به دست آوردن توانایی خلق آگاهانه روابط نوین اجتماعی، در جهت رهایی هرچه بیشتر بشر از بند کور جبرهای طبیعی و اجتماعی و تحقق آزادانه اعمال اراده خویش است (اطاعت و همکاران، ۱۳۹۲: ۲۰۳).
۲-۲-۲ تعریف پایداری (sustainability)
این مفهوم ریشه در یک اصل اکولوژیکی دارد، بر اساس این اصل اگر در هر محیطی به اندازه توان طبیعی فرآوری محیط زیست، بهره برداری یا بهره وری انجام شود، اصل سرمایه (منابع اکولوژیک) به طور پایدار باقی می ماند. و استفاده ما از محیط به اندازه آن توان تولیدی، همیشه پایدار است. میزان استفاده انسان در آن محیط زیست معین، که در خور توان ها و ظرفیت های محیط است، به این خاطر که به اندازه تمام تولید است پس بازده حداکثر یا پیشینه را نیز دارد (مخدوم، ۱۳۸۷: ۵۴). در هر صورت اگر مفهوم اصلی پایداری عبارت از پایدار کردن کیفیت زندگی مردم باشد، اهداف اجتماعی و اقتصادی با سهولت بیش تری قابل شناسایی خواهند بود. اهداف اجتماعی شامل دستیابی به برابری و حفظ تنوع فرهنگی، ارتقای نقش خانواده، افزایش حس جمعی و شهروندی، دستیابی به کیفیت و بهتر کردن کیفیت زندگی است. اهداف اقتصادی مشتمل بر اهداف قبلی و هر نوع تغییر در فعالیت های اقتصادی خواهد بود که موجب ارتقاء بهبود کیفیت زندگی بشود (راز دشت، ۱۳۹۱: ۱۲۸).
۲-۲-۳ توسعه پایدار (Sustainable Development)
مفهوم پایداری، از سال ۱۹۶۰، ریشه در جنبش های زیست محیطی داشته و به ویژه در پاسخ به تاثیر جامعه مصرف و کاهش سریع منابع طبیعی و جایگزین سریعتر برای آن بوده است (Annandale et al, 2004: 597). توسعه پایدار راه تازه ای برای رسیدن به آرمان های بشر، همراه با حفظ منابع و امکانات برای آیندگان است (خدائی و پور خیری، ۱۳۹۱ : ۱۹۸). توسعه پایدار جریانی است به دنبال مسئله جهانی شدن فقر، که یکی از چالشهای جهانی در توسعه پایدار می باشد وابستگی پیچیده ای با شاخص های محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی دارد (Elliott, 2006 : 7).
۲-۲-۴ شهر پایدار (sustainability City )
شهر پایدار شهری است که دارای آن چنان اقتصادی باشد که نه تنها کم ترین اثری نامطلوب را برای محیط زیست داشته باشد، بلکه جنبه های کالبدی و فیزیکی شهر یعنی توسعه آینده بهینه شهر را مورد توجه قرار دهد و از نظر کاربری ها با هماهنگی و انسجام عمل نماید و مشارکت شهروندان را در دستور کار قرار دهد (صرافی: ۱۳۷۹: ۱۲-۱۱).
۲-۲-۵ پایداری اجتماعی (Social sustainability)
پایداری اجتماعی بدین معناست: بهبود شرایط زندگی در جوامع و ایجاد یک روندی که جوامع بتوانند به این شرایط برسند (McKenzie, 2004: 12). پایداری اجتماعی، به مفهوم توانمند کردن همه گروه ها، برای بهره مندی از نیازمندی های ضروری، شامل دستیابی به سطح معقول و منابعی از آسایش، در واقع تقسیم عادلانه فرصت ها را در زمینه سلامتی و تحصیلات مورد توجه قرار می دهد (Assefa a Frostell, 2007 : 64-65).
۲-۲-۶ سرمایه اجتماعی (Social capital)
پیر بوردیو” معتقد است، سرمایه اجتماعی عبارت است از جمع منابع بالفعل و بالقوه مرتبط با شبکه ای از روابط کم و بیش نهادینه شده از آشنایی ها و انتظارات متقابل یا به عبارت دیگر عضویت در گروه. جیمزکلمن” معتقد است، سرمایه اجتماعی بر مبنای کارکرد آن تعریف می شود. سرمایه اجتماعی ذات واحدی نیست؛ بلکه مجموعه ای از ذات های گوناگون است که دو عنصر مشترک دارند: اول، همه ی آن ها دارای نوعی از ساختارهای اجتماعی هستند و دوم، برخی کنش های خاص کنشگران- اعم از اشخاص حقوقی یا حقیقی را در داخل محدوده ی ساختار تسهیل می کند (اطاعت و همکاران، ۱۳۹۲: ۱۱۹). شیوه های پیچیده ای که بر اساس آنها بخش های جامعه مدنی، ظرفیت (اقتصادی، اجتماعی و حمایت متقابل) اقدام برای حمایت از نیازهای گروه های متفاوت را ایجاد و حفظ می کنند در مفهوم سرمایه اجتماعی جمع شده است (ایوانس و همکاران، ۱۳۹۰: ۲۳). سرمایه اجتماعی به حقوق برابر انسانها و مذاهب و فرهنگ ها و همچنین حفظ ارزش هایی که چنین شرایطی را در جوامع انسانی می پرورانند، اطلاق می شود (Goodland, 2003:1-6). سرمایه اجتماعی به عنوان فرآیندهای ویژه ای در میان مردم و سازمان هایی تعریف شده است که به طور مشارکتی و در فضایی از اعتماد با هم همکاری داشته و به دستیابی به یک منفعت اجتماعی متقابل منجر خواهد شد. به اعتقاد آنها تئوری سرمایه اجتماعی به طورمشخص در چهار مفهوم نشان داده شده است: اعتماد، تشریک مساعی، التزام (تعهد) مدنی و عمل متقابل (حاجی پور، ۱۳۸۵: ۴۲).
۲-۲-۷ مسکن (Housing)
مسکن، خردترین و کوچک ترین شکل تجسم کالبدی رابطه متقابل انسان و محیط و خصوصی ترین فضای زندگی انسان است (زیاری و همکاران، ۱۳۸۹ : ۲). مسکن در عین عامل اصلی جامعه پذیری افراد نسبت به جهان و کالایی عمده و تعیین کننده در سازمان اجتماعی فضاست که در شکل گیری هویت فردی، روابط اجتماعی و اهداف جمعی افراد نقش بسیار تعیین کننده ای دارد (Short, 2006: 199). مسکن به عنوان اصلی ترین عنصر تشکیل دهنده سکونتگاه ها، زایده مهم ترین نیازهای انسان ها، علاوه بر پدیده ای فرهنگی، جغرافیایی، اجتماعی، پدیده ای اقتصادی در هر منطقه به شمار می رود، اما امروزه مسکن به صورت کالایی مهمی درآمده که از نظر اقتصادی به عنوان کالایی اقتصادی می باشد. زیرا افزایش روز افزون جمعیت شهرها، که از یک سوء معلول مهاجرت روستاییان و نیروهای انسانی آزاد شده از بخش کشاورزی در روستاها و روی آوردن آنها به شهرها و از سوی دیگر معلول رشد طبیعی جمعیت ساکن در شهرها می باشد (پوردیهیمی، ۱۳۹۱ : ۸۵). مفهوم مسکن علاوه بر مکان فیزیکی، کل محیط مسکونی را نیز در بر می گیرد که شامل کلیه خدمات و تسهیلات ضروری مورد نیاز برای بهزیستن خانواده و طرحهای اشتغال، آموزش و بهداشت افراد است. در واقع تعریف و مفهوم عام مسکن یک واحد مسکونی نیست بلکه کل محیط مسکونی را شامل می گردد (پورمحمدی، ۱۳۸۵: ۳).
۲-۲-۸ مسکن پایدار (Housing sustainabe)
یکی از تعاریف مسکن پایدار می تواند این باشد که مسکن پایدار «مسکنی است که نیازهای ادراکی و واقعی کنونی را از طریق استفاده کارآمد از منابع برآورده نموده و در عین حال سبب ایجاد محله های جذاب، امن و به لحاظ اکولوژیکی غنی می شود» (ادواردز و تورنت، ۱۳۹۳: ۲۵). در تعریف دیگر مسکن پایدار مسکنی تعریف شده که کمترین ناسازگاری و مغایرت را با محیط طبیعی پیرامون خود و در پهنه وسیع تر با منطقه و جهان دارد (رحم بزی و همکاران، ۱۳۸۹: ۳۱). مسکن پایدار به معنی ساخت و مدیریت ساختمانهای سالم برا ساس کارایی منابع و اصول اکولوژیکی است (ادواردز و تورنت، ۱۳۹۳: ۱۷۲).
۲-۲-۹ آپارتمان (apartement)
آپارتمان بخش معینی از یک ساختمان بزرگ تر و به طور معمول چند طبقه است که شامل یک یا چند اتاق بوده و به لحاظ حقوقی دارای سند مجزا و مستقل از کل ساختمان است که از آن برای سکونت یا کسب و کار استفاده می شود (اسدی و امیری، ۱۳۹۱: ۵۷).
۲-۲-۱۰ مجتمع های مسکونی (Residential Complexes)
تجمع تعدادی آپارتمان، در یک بلوک شهری که به شکلی یکپارچه طراحی و ترکیب شده باشند؛ مجتمع های مسکونی را پدید می آورد. بسیاری از مجتمع های مسکونی دارای فضای عمومی مشترکی هستند که مورد استفاده همگانی ساکنان مجتمع قرار می گیرد و دیگران حق استفاده و حتی ورود بدان را ندارند (سعیدنیا، ۱۳۸۳: ۸۷).
۳- مبانی نظری تحقیق
۲-۳-۱ مفهوم توسعه پایدار (Sustainable Dvelopment)
توسعه مفهومی است که بعد از جنگ جهانی دوم در موضوعات علمی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، و بین المللی بکار برده می شود (Mousavi & et al, 2014: 111). از آغاز دهه ۱۹۹۰، اندیشه توسعه شهری پایدار در بین تصمیم گیران و متفکران یک موضوع ریشه ای و بسیار مهم بوده است. ریشه ای به این دلیل که مفهوم تاریخی توسعه را در بر می گیرد و در عین حال در تعیین خط مشی های بین المللی، ملی و منطقه ای حال حاضر نیز اهمیت بسیاری یافته است. پی آمدهای مربوط به علوم اجتماعی مدنی بسیار عمیق و خلاق است. قبل از اینکه پایداری شکل بگیرد علوم اجتماعی شهری همواره در پی ایجاد مرزبندی های مشخص بوده است. جامعه شناسان شهری همیشه علاقمند بوده اند که ساختارهای اجتماعی را بشناسند و طبقات مختلف جامعه را از هم جدا کنند و جنبه های مختلف نابرابری و فقر را بررسی کنند. شناسایی چنین عواملی برای تعیین نحوه سکونت، واگذاری زمین برای استفاده های مختلف، نسبت درآمدها و دسترسی به خدمات مختلف شهری به ما کمک می کند (پاگ، ۱۳۸۳: ۳۳). علت اساسی توجه روز افزون به سیاستهای توسعه پایدار، محدود بودن امکانات و نامحدود بودن نیازها و خواسته های بشر است. رشد تکنولوژی و جمعیت، نیازها و خواسته های بشری را به طور تصاعدی افزایش داده است و منابع کاهنده برای دهانهایی که هر لحظه به جهان گشوده می شوند، از آینده ای نه چندان امید بخش خبر می دهند. برآیند این شرایط، شمار روزافزون چشمهایی است که نگران فردای جهان اند. برای کاهش این نگرانی، که بسیار بجا و به مورد است، ضرورت سیاست گذاری زیربنایی برای تحقق توسعه پایدار احساس می شود. در ابتدا باید بر این موضوع تاکید داشته باشیم که عبارت «پایدار» در مفهوم توسعه پایدار باید به گونه ای نسبی مورد قضاوت قرار گیرد، به عبارت دیگر شاید هرگز نتوان توسعه پایدار را در دنیای امروزی به طور مطلق تعریف کرد. تصور یافتن جامعه ای، شهری یا محلی که به معنی واقعی آیده ال باشد، همانند تصور دیرپای یافتن آرمانشهر است. جایی که عدالت اجتماعی به معنی برقرار بوده، از نظر اقتصادی در اوج شکوفایی قرار داشته و محیط زیست در بهترین شکل خود حفظ می شود. جایی که هیچ گونه شکاف طبقاتی وجود نداشته، بیکاری یافت نمی شود، بزه وجود ندارد، هیچکس از درآمد خود ناراضی نیست، به هر آنچه که نیاز دارد بدون کوچکترین مانعی دسترسی داشته و در محیطی پاک، آرام، امن، سالم و در نهایت هماهنگی و توازن با طبیعت توان در آن زندگی کرد. حال هر جا که هستیم، با نگاهی به محیط پیرامون خودمان، می توانیم دریابیم که از چنین آرمانشهری فرسنگ ها فاصله داریم. البته این ممکن است تا حدود زیادی ناامید کننده باشد اما باید بپذیریم که با شرحی که رفت، شهر و ساختمانی پایدار به معنی مطلق آن، عملا وجود خارجی ندارد. یعنی تا زمانی که آلاینده ای وجود دارد، گونه ای (چه جانوری و چه گیاهی) در معرض انقراض است، فرهنگی در حال نابودی و زوال است، شکاف طبقاتی وجود دارد، بسیاری از مردم در تامین نیازهای اولیه خود ناکام هستند، صحبت از پایداری مطلق بیهوده است. پس شاید بهتر باشد بر مفهوم نسبی توسعه پایدار متمرکز شویم (قلعه نویی، ۱۳۹۰: ۱۲۴). نخستین گام در جهت دستیابی به توسعه ی پایدار، تهیه و تدوین راهبرد کلان برای توسعه ی پایدار با بهره گرفتن از عواملی نظیر راهبرد ملی حفاظت زیست محیطی احیاء و بهبود محیط زیست، راهبرد ملی توسعه پایدار اجتماعی و فرهنگی است (ملکی،۱۳۹۰: ۱۲۳). دستور کار ۲۰۱۰-۲۰۱۴ پژوهش بر اساس بینش و یافته های کار قبلی در حالیکه در پاسخ به یک زمینه تغییر برای توسعه است. در این زمان که بحران جهانی و همچنان سیر صعودی گرفته است. و تدابیر در زمینه اقتصاد و محیط زیست و نوع سیاست و تمهیدات دولت است که می تواند به توسعه عادلانه و پایدار منجر شود. وابستگی متقابل جهانی که در آن رشد اقتصادی و کاهش فقر استوار شده بود به یک مجرا برای نابرابری و بحران تبدیل شده است. آرمان های هزاره جدید برای ” ایجاد فقر” چالش های پیش بینی نشده مواجه شده است که بسیاری بر این یقیین اند که توسعه در هم شکسته شده و جایگزینی واقعی دست نیافتنی باقی مانده است (UNRISD, 2011:5). برای تحقق توسعه پایدار، لازم است که تغییراتی در شیوه زندگی ما به وجود آید. به نظر دکتر زاهدی، ایجاد تغییرات اساسی و زیر بنایی در شیوه زندگی جامعه، بدون مشارکت فعال و آگاهانه تک تک افراد جامعه ممکن نیست. هر یک از ما لازم است با کسب آگاهی های لازم ابتدا در مورد لزوم تغییر رفتارهای موجود مجاب شویم و سپس این نگرش را به دیگران تسری دهیم تا در نهایت تغییرات مناسبی در وضع موجود پدید آید.
از نظر دار کسیس، موضوعات توسعه پایدار شامل موارد زیر است: