حمید خالقی مقدم (۱۳۷۷) وی در رساله دکتری خود دقت پیش‌بینی سود شرکت‌های جدیدالورود به بورس اوراق بهادار تهران و عوامل موثر بر آن را برای سالهای ۱۳۷۳تا ۱۳۷۵ مورد بررسی قرارداد. از جمله عواملی که بر دقت پیش‌بینی سود شرکتها موثربوده ودرتحقیق او مورد بررسی قرارگرفته، متغیرهایی چون: اندازه شرکت، عمر شرکت، قیمت سهام و درجه اهرم مالی شرکت است. وی به این نتیجه رسید که بین تغییرات قیمت سهام و دقت پیش‌بینی سود رابطه معکوس و بین دقت پیش‌بینی سود و اندازه شرکت‌های جدیدالورود به بورس اوراق بهادار تهران رابطه مستقیم وجود دارد. (خالقی مقدم، ۱۳۷۷)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
مجتهد زاده و نظری تنها (۱۳۸۷) رابطه بین تغییرات عایدی پیش‌بینی‌شده هر سهم را با تغییرات قیمت سهام بررسی کردند. آنها تغییرات قیمت سهام را طی سه روز قبل و بعد از تاریخ اعلام تعدیل عایدی پیش‌بینی‌شده هر سهم طی ۵ سال (۸۰ ـ ۸۴) بررسی کردند. آنها متوجه واکنش قیمت به تعدیلات سود شدند. این تغییرات قیمت به گونهای بود که در راستای تعدیلات تغییر میکرد. آنها رابطه معناداری بین تغییرات عایدی پیش‌بینی‌شده هر سهم و تغییرات قیمت سهام پیدا کردند که روی بازده هم تأثیرگذار است. (مجتهد زاده، ۱۳۸۷ )
۲-۵-۱۰خطای پیش‌بینی سود:
شواهد تجربی نشان داده‌اند که سرمایه‌گذاران به اطلاعاتی نظیر پیش‌بینی سود هر سهم اتکا کرده و در قیمت‌گذاری سهام از آن استفاده می‌کنند. این پیش‌بینی، بیان‌کننده انتظارات مدیریت در مورد رویدادهای آتی است که ممکن است به وقوع بپیوندد لذا دقت این پیش‌بینی برای سرمایه‌گذاران حائز اهمیت است زیرا تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در مورد خرید، فروش رویا نگهداری سهام بر مبنای این اطلاعات است؛ بنابراین خطای پیش‌بینی سود عامل مهمی در عملکرد بازار ثانویه است. (جگ و مکنومی، ۲۰۰۳) برای بسیاری از شرکتها پیش‌بینی سود نسبت به سود تقسیمی کوتاه مدت، در پیش‌بینی قیمت بازار سهام در آینده اهمیت بیشتری دارد و نیز فرض بر این است که پرداختهای مربوط به سود تقسیمی در آینده، به سود انباشته و عوامل رشد شرکت وابسته است؛ بنابراین تصورمی شود که انتظارات سود آینده، توسط بسیاری از سرمایه‌گذاران به عنوان عامل مهمی در پیش‌بینی سود تقسیمی آینده مورد استفاده قرار می‌گیرد و سودهای تقسیمی مورد انتظار عامل مهمی در تعیین ارزش جاری سهام یا ارزش کل شرکت است. دارندگان اوراق قرضه و بستانکاران کوتاه مدت نیز به سود آینده شرکت علاقه‌مند می‌باشند. هر قدر انتظارنسبت به سود شرکت بیشتر باشد، انتظار اینکه بستانکاران بازده سالانه خود را دریافت نمایند و نیز انتظار اینکه شرکت بتواند اصل بدهی را در سررسید بازپرداخت، نماید، بیشتر خواهد شد. (هندریکسون و ون بردا، ۱۹۹۲) با توجه به موارد فوق میتوان نتیجه گرفت که سودهای پیش‌بینی شده میتواند در موارد زیر مفید واقع گردد:
-کمک به ارزیابی قدرت سودآوری واحد تجاری
- تعیین ارزش جاری سهام یا ارزش کل شرکت برآورد ریسک سرمایه‌گذاری در واحد تجاری
-برآورد ریسک وام اعطایی به واحد تجاری
مدیریت واحدهای انتفاعی، علیرغم سودمندی ارائه پیش‌بینی‌های مالی و ترغیب مقامات قانونی برخی از کشورها برای ارائه آن باز هم در انتشار عمومی برخی از پیش‌بینی‌های مشخص به دلایل زیر اکراه دارند:
-امکان دارد که انتشار پیش‌بینی‌ها، دقت بیش از اندازه و غیرقابل‌توجیه آنها را القا کند.
-پیش‌بینی‌ها معمولاً به سرعت و با گذشت زمان، ارزش خود را از دست می‌دهند و تجدیدنظر و تعدیل پی در پی آن ضرورت دارد.
- انتشار پیش‌بینی‌ها میتواند به زیان شرکت انتشاردهنده و به نفع رقبای تجاری آن باشد.
-مدیریت ممکن است خود را متعهد به تحقق پیش‌بینی‌ها بداند و برای رسیدن به این مقصود، تصمیمات کوتاه مدتی را اتخاذ کند که منفعت کلی سهامداران نباشد.
-عدم توفیق واحدهای انتفاعی در تحقق پیش‌بینی‌ها میتواند موجب نارضایتی سهامداران بشود. (شباهنگ، ۱۳۸۲)
۲-۶هزینه‌های غیرقابل‌پیش‌بینی در سود (غیرمترقبه)
مدیران و سهامداران از نظر تجزیه و تحلیل اهمیت بسزایی برای سود (زیان ) خالصی که از فعالیت جاری موسسه ایجاد گردیده و مبنایی برای مقایسه نتیجه عملیات سال قبل می باشد قائل هستند. در ارائه صورت‌های مالی، صورت سود و زیان خالص که از فعالیت عادی موسسه نتیجه گرفته‌شده و از نظر فعالیتی که موسسه در پیش دارد غیرمترقبه نبوده باشد. (نوروش، ۱۳۸۹)
دستورالعمل یا قوانین صریحی برای مشخص نمودن اقلام غیرمترقبه یا غیرقابل‌پیش‌بینی نمی‌توان وضع نمود ولی بطور کلی میتوان این اقلام را به این ترتیب تعریف کرد:
اقلامی بااهمیت و بسیار غیرمعمول است که منشأ آن رویدادهای خارج از فعالیت‌های اصلی شرکت می باشد و انتظار نمی رود که به طور منظم و مکرر واقع شود. با توجه به این تعریف هر قلم واجد شرایط که در این دسته طبقه‌بندی شود باید حائز دو شرط اساسی زیر گردد:
ماهیت غیرقابل‌پیش‌بینی و غیرعادی : رویداد یا مبادله مورد نظر باید ماهیتی غیرعادی بوده و نوعاً چنان باشد که به وضوح به فعالیت‌های معمول و روزانه واحد تجاری مربوط نبوده و یا صرفاً بطور تصادفی به آن ارتباط داشته باشد البته باید محیطی که واحد تجاری در آن مشغول فعالیت است را مد نظر داشت.
وقوع غیر مکرر : رویداد یا مبادله مورد نظر باید از نوعی باشد که تکرار آن در آینده قابل پیش‌بینی مورد انتظار نباشد البته باید محیطی را که در آن بنگاه تجاری مشغول فعالیت است را مد نظر داشت.
هدف این دو ضابطه آن است که با افشای جداگانه این اقلام امکان ارزیابی بهتر قدرت سودآوری آینده شرکت برای استفاده کنندگان صورت‌های مالی فراهم آید. با توجه به توضیحات فوق سودها یا زیان‌های ناشی از مواردی از قبیل بلایای طبیعی، مانند سیل و زلزله، مصادره دارایی‌ها در صورت بااهمیت بودن، به عنوان مثال‌هایی از اقلام هزینه‌های غیرقابل‌پیش‌بینی ذکر گردد.
توجه داشته باشید که در هر دو ضابطه، توجه به محیطی که شرکت در آن به فعالیت مشغول است مورد تاکید خاص قرار گرفته است. به سبب تفاوت‌های محیطی، آنچه برای یک واحد تجاری، غیرقابل‌پیش‌بینی تلقی گردد. ممکن است در واحد تجاری دیگری غیرقابل‌پیش‌بینی تلقی نگردد. مثلاً برای واحدهای تجاری که در کشور ژاپن واقع‌شده‌اند وقوع زلزله را نمی‌توان غیرمترقبه تلقی نمود.
به عنوان مثالی دیگر فرض کنید یک شرکت بزرگ چند بخشی مجموعه‌ای از سهام سبد سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار خود را می‌فروشد. شرکت مورد نظر مالک اوراق بهادار متنوعی است که برای اهداف سرمایه‌گذاری محسوب می شود. آیا سود و زیان حاصله، کیفیت طبقه‌بندی به در قالب غیرقابل‌پیش‌بینی را دارد؟ در پاسخ باید گفت لزوماً. (نوروش و همکاران، ۱۳۷۹).
هزینه‌های غیرمترقبه یا غیرقابل‌پیش‌بینی باید در محاسبه سود یا زیان عملیات در حالت دوام منظور شود. اعم از اینکه انعکاس این اقلام در متن صورت سود و زیان یا در یادداشت‌های توضیحی صورت گیرد این اقلام باید به عنوان اقلام غیرقابل‌پیش‌بینی (استثنایی ) قابل‌تشخیص باشد و اینگونه تصریح گردد. شرح مناسبی در مورد هر یک از این اقلام جهت درک ماهیت این اقلام ضروری است.
نمونه‌هایی از این اقلام که ممکن است در صورت بااهمیت بودن در صورت سود و زیان ثبت گردد عبارت است از :
-زیان ناشی از بلایای طبیعی
- هزینه اخراج دسته‌جمعی کارکنان شاغل در بخش‌های فعال واحد تجاری
- هزینه‌های تجدید سازمان
- به هزینه بردن دارایی‌های نامشهود خارج از فرایند استهلاک
- زیان انتقال صنایع مزاحم به خارج از محدوده شهرها، طبق مقررات جاری
- زیان فروش دارایی‌های ثابت مشهود و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت
- زیان مربوط به فروش یا توقف یک بخش از عملیات تولیدی
-زیان ناشی از حل و فصل دعاوی برله یا علیه (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۹۰).
برای رسیدن به اینکه صورت سود و زیان نشان‌دهنده نتایج فعالیت‌های اصلی و عادی شرکت تجاری باشد و فعالیت‌های غیرعادی ( غیرقابل‌پیش‌بینی ) از آن جدا گردد باید در اعلامیه سود و زیان :
الف- مبلغ صورت سود یا زیان خالص حاصل از عملیات عادی پس از کسر مالیات متعلقه نشان داده شود.
ب- سود و زیان خالص حاصل از اقلام غیرعادی (غیرقابل‌پیش‌بینی ) به مبلغ فوق اضافه یا کسر گردد.
در صورت حساب سود و زیانی که ذیلاً ارائه می‌گردد اقلام غیرمترقبه افشا گردیده است :
فروش ** ***
کسر می شود بهای تمام‌شده فروش ** ***
سود ناوی‍ژه ** ***
هزینه‌ها هزینه‌ها
هزینه‌های اداری و تشکیلاتی ** اداری و تشکیلاتی **
هزینه‌های توزیع و فروش ** هزینه‌های توزیع و فروش **
هزینه‌های مالی ** هزینه‌های مالی **
** ***
سود قبل از مالیات و اقلام غیرمترقبه **
مالیات متعلقه **
سود عملیاتی پس از کسر مالیات متعلقه **
زیان متعلقه ناشی از آتش‌سوزی
