معمولا گزینه­ های مختلف، راهکارهای گوناگونی را برای تغییر وضعیت اولیه به وضعیت ایده­آل ارائه می­ دهند. خواه این گزینه­ ها در دنیای واقعی وجود داشته و یا زاییده­ ذهن انسان باشد، باید به نیازمندی­های موجود توجه کند. اگر تعداد این گزینه­ ها اندک باشد، باید آن­ها را به صورت تک­تک بررسی کرد که آیا نیازمندی­های موجود را در نظر گرفته و یا خیر. در این مسیر سخت­ترین و غیرقابل اجراترین گزینه باید حذف شده و سپس لیست واضحی از سایر گزینه­ ها تهیه شود. اگر تعداد گزینه­ های ممکن نامحدود باشد، مجموعه ­ای از گزینه­ ها را به عنوان راه­ حل­های موجود در­نظر می­گیریم.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• 1. 1. تعیین معیارها:

   

معیارهای تصمیم ­گیری موجود برای گزینه­ ها باید بر اساس اهداف پایه­ریزی شود. لازم است که تعیین معیارها به صورت یک اندازه ­گیری عینی( حقیقی) از اهداف بوده و تعیین کند که چگونه هر گزینه می ­تواند به اهداف تعیین شده دست یابد. از آنجایی که اهداف سبب تولید معیارها می­شوند، هر هدف باید حداقل یک معیار تولید کند. گاهی ممکن است اهداف پیشرفته به واسطه چند معیار گوناگون ایجاد شده باشند. این امر می ­تواند در گروه­بندی معیارها و تشکیل دسته­ای از مجموعه­های مرتبط با هدف که دارای اجزای جدا و غیرقابل تشخیص هستند کمک کند. در این موارد، به خصوص اگر ساختار تصمیم در حال شکل­ گیری، معیارهای نسبتا زیادی را شامل شود کمک شایانی به شمار می­رود. همچنین گروه­بندی معیارها سبب راحت­تر شدن عمل بررسی معیار­ها می­ شود. این گروه­بندی نشان می­دهد که آیا مجموعه معیارهای انتخاب شده برای مشکل مورد­نظر مناسب­اند یا خیر. این روش، روشی رایج برای سازمان­دهی معیارها، زیرمعیارها و نیز زیر زیرمعیارهای موجود در درخت تصمیم ­گیری می­باشد( برانس و مارشال، ۱۹۹۴).
معیارها باید:

• سبب ایجاد تمایز میان گزینه­ ها شده و از مقایسه­ میان گزینه­ های برتر پشتیبانی کند.

• به حدی کامل بوده که همه اهداف را دربرگیرد.

• اجرایی و معنادار باشد.

• زائد نباشد.

• تعدادش کم باشد( کینی و ریفا، ۱۹۷۶).

توجه به این نکته ضروری است که برخی از محققان در نوشته­ های خود به جای واژه­ معیار از واژه صفت( ویژگی) استفاده می­ کنند. البته در برخی از منابع واژه صفت برای معیارهای قابل اندازه ­گیری توصیه می­ شود.

• انتخاب یک ابزار تصمیم ­گیری:

برای حل مسائل چندین ابزار گوناگون وجود دارد. در ادامه برخی از مهم­ترین این ابزار به اختصار توضیح داده خواهد شد. در واقع انتخاب یک ابزار مناسب کار ساده­ای نبوده و بستگی به نوع مشکل مورد بررسی و نیز هدف تصمیم­گیرنده دارد. در بیشتر موارد هرچه روش انتخاب شده ساده­تر باشد نتایج بهتری را ارائه می­دهد، البته گاهی در مشکلات پیچیده نیاز به روشی با راه­حل پیچیده نیز هست.