پژوهش های پیشین در رابطه با قلمرو ولایت فقیه در احکام شرعی با تأکید بر ...

ارسال شده در 11 آذر 1400 توسط نجفی زهرا در بدون موضوع

ولایت فقیه در کلام معصوم(علیهم السلام)
از امامان معصوم(علیهم السلام)دستورهایى رسیده است که مردم باید در زمان یا مکانى که دسترسى به معصوم ممکن نیست، به کسانى که داراى شرایط خاصى هستند، مراجعه کنند تا کارهاى آنان زمین نماند. مثلاً از امام صادق(صلى الله علیه وآله وسلم) نقل شده است: «من کان منکم قد روى حدیثنا و نظر فى حلالنا و حرامنا و عرف احکامنا فلیرضوا به حَکَما… »(کلینی،۱۳۶۵، ج۱، ۶۷}. مقصود از شخص آگاه به حلال و حرام و آشنا به احکام، همان فقیه مورد نظر ماست. طبق روایات مشابه، به هنگام دسترسى نداشتن به معصوم، «فقیه حاکم مردم است و این حاکمیت از معصوم به او رسیده است. در همین روایت آمده است: «فانّى قد جعلته علیکم حاکماً(کلینی،۱۳۶۵، ج۱، ۶۷). من او را حاکم شما قرار دادم.» روشن است امام شخص معینى را به حاکمیت نصب نکرده، بلکه به صورت عام منصوب نموده است. در همین روایت آمده است: «فاذا حکم بحکمنا فلم یقبل منه فانّما استخفّ بحکم اللّه و علینا ردّ والرّاد علینا کالرّاد على اللّه و هو على حدّ الشّرک بالله(کلینی،۱۳۶۵، ج۱، ۶۷). حاکمى که منصوب عام از طرف معصوم است، اطاعتش واجب است و اگر کسى حکم او را نپذیرد، مانند آن است که حاکمیت معصوم را نپذیرفته است.» با توجه به نصب عام فقها نظریه ی ولایت فقیه، اختصاص به زمان غیبت ندارد، بلکه در زمان حضور اگر دسترسى به امام معصوم ممکن نباشد، این نظریه نیز باید اجرا گردد. زیرا محتواى این نظریه، چیزى جز چاره جویى براى مردمى که دسترسى به امام ندارند، نیست؛ پس ریشه این نظریه را در زمان حضور معصوم نیز مى توان دید.
ولایت مطلقه ی فقیه را می‏توان با سه امر ذیل بیان نمود:
۱). فقیه عادل، متولی و مسؤول همه ی ابعاد دین در عصر غیبت امام معصوم (علیه‏السلام) است و شرعیت نظام اسلامی و اعتبار همه ی مقرّرات آن، به او بر می‏گردد و با تأیید و تنفیذ او مشروعیّت می‏یابد.
۲). اجرای همه ی احکام اجتماعی اسلام که در نظم جامعه ی اسلامی دخالت دارند، بر عهده ی فقیه جامع‏الشرایط است که یا خود او به مباشرت آنها را انجام می‏دهد و یا با تسبیب، به افراد صلاحیّت‏دار تفویض می‏کند.
۳). در هنگام اجرای دستورهای خداوند، در موارد تزاحم احکام اسلامی با یکدیگر، ولیّ فقیه برای رعایت مصلحت مردم و نظام اسلامی، اجرای برخی از احکام دینی را برای اجرای احکام دینی مهم‏تر، موقّتاً تعطیل می‏کند و اختیار او در اجرای احکام و تعطیل موقّت اجرای برخی از احکام، مطلق است و شامل همهٴ احکام گوناگون اسلام می‏باشد؛ زیرا در تمام موارد تزاحم، اهمّ بر مهمّ مقدم می‏باشد و این تشخیص علمی و تقدیم عملی، به عهده ی فقیه جامع شرایط رهبری است(مصباح یزدی، ۱۳۸۴،۲۰۵).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

وَلِکُلِّ أُمَّهٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاء رَسُولُهُمْ قُضِیَ بَیْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لاَ یُظْلَمُونَ ﴿۴۷﴾
و هر امتى را پیامبرى است پس چون پیامبرشان بیاید میانشان به عدالت داورى شود و بر آنان ستم نرود (سوره یونس آیه ۴۷)
در ذیل همین آیه از امام محمد باقر علیه السلام نقل گردید که:
تفسیر باطنی این ایه این است که بر هر قرنی از این امت رسول و پیام آوری از آل محمد صلی الله علیهم و اله وجود دارد” ( تفسیر صافی، ج۳ ، ص ۳۸۸)
«وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ» (رعد ، آیه ۷)
و برای هر قومی هادی و راهنمایی وجود دارد، و این مردم هستند که می توانند با انتخاب هادیان شایسته و برگزیده مسیر نیکو و سعادتمند خود را طی نمایند.
“اِنَّ اللّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّیَ یُغَیِّروا ما بِاَنفُسِهِم". (سوره رعد، آیه۱۱)
۱-۲- سؤال اصلی تحقیق
قلمرو ولایت فقیه در احکام شرعی با تأکید بر اجرای عدالت در جامعه دارای چه میزانی است؟
۱-۳- فرضیه ها
۱-ویژگی اصلی ولایت فقیه، فقه وعدالت است.
۲-احکام شرعی بدون ولایت فقیه غیرممکن بوده وبه هرج ومرج می انجامد.
۳-شأن ولایت فقیه هدایت جامعه به سوی اهداف دینی است.
۴-صلاحیت لازم برای افتاءدرابواب مختلف فقه ازشرایط رهبری است.
۵-ولی فقیه می توانداحکام شرعی راتعطیل نماید.
۱-۴-ضرورت تحقیق
این پژوهش ازجهت تطبیقی بودن بین قلمرو ولایت فقیه واحکام شرعی وتأکیدبراجرای عدالت کاری نو وجدیدمی باشد
۱-۵-اهداف تحقیق
الف.اهداف نظری
۱- بررسی وتبیین قلمرو ولایت فقیه.
۲-بررسی وتبیین احکام شرعی.
۳-بررسی وتبیین رابطه بین ولایت فقیه واجرای عدالت درجامعه
۴- بررسی وتبیین رابطه بین ولایت فقیه واحکام شرعی.
ب:اهداف کاربردی
قابل استفاده در مراکزعلمی،پژوهشی ،مراکزقضایی کشورمی باشد
۱-۶-پیشینه ی پژو هش
مسأله ی تحقیق در ایران تا کنون در کتابی جداگانه یا پایان نامه ای به این عنوان تألیف نگردیده است وتاکنون کسی به طورکلی ومفصل به این موضوع توجه ننموده است.ولی به صورت مختصرتوسط محققان وصاحب نظران درکتابهای تألیفی خودبه آن اشاره ای داشته اندکه می توان به