مارک الکینسون و محمد خلیلی (۲۰۰۹) نیز در تحقیق خود کاهش ضربان قلب را در نتیجه تمرینات هوازی نشان دادند. آنها دو علت برای کاهش ضربان قلب بر اثر تمرینات هوازی بیان کردند ۱- افزایش تون واگی ۲- کاهش تون سمپاتیکی. هر کدام از این عوامل میتواندکاهش ضربان قلب در زمان استراحت و زمان ریکاوری را به دنبال داشته باشد(۱۴۱).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
شواهد پژوهشی متعددی افزایش در حجم ضربهای بر اثر تمرینات استقامتی را به اثبات رساندهاند. علت این افزایش به افزایش حجم پلاسما مربوط میباشدکه می تواند در هفتههای اول تمرینات هوازی اتفاق افتد. افزایش حجم پلاسما به افزایش در بازگشت وریدی منجر میگردد و در نتیجه این افزایش حجم پایان دیاستولی و به دنبال آن حجم ضربهای افزایش مییابد. زیاد شدن حجم ضربهای, از طریق گیرندههای فشار سینوسی و آئورتی, به کم شدن ضربان قلب به هنگام استراحت و ورزش زیر بیشینه منجر می شود. بنابراین, در موقع استراحت, با اینکه اثرات سمپاتیکی بر قلب کم است (تضعیف سمپاتیکی), اما در محدوده قانون قلبی فرانک- استارلینگ, انقباضپذیری قلب بالا نگهداشته می شود, بگونهای که علیرغم تضعیف سمپاتیک قلبی, حجم ضربهای قلب همچنان بالا, اما ضربان قلب پائین نگهداشته می شود (۷۷).
۵-۴-۵- شاخص های ریوی
نتایج تحقیق حاضر نشان داد که در شاخص های ریوی (ظرفیت حیاتی اجباری، حجم بازدمی بافشار در ثانیهی اول و حداکثر تهویهی ارادی) بین دو گروه تمرینی یوگا و ایروبیک تفاوت معناداری مشاهده نشده است. همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان داد که میزان شاخص های ریوی (ظرفیت حیاتی اجباری، حجم بازدمی بافشار در ثانیهی اول و حداکثر تهویهی ارادی) در گروه یوگا به طور معناداری افزایش یافته است. این نتیجه با یافتههای تحقیقات مادان موهان و همکاران (۲۰۰۳)، چاناویروت و همکاران (۲۰۰۶)، اوستین دنیل ماچ (۲۰۰۸) و آسها یاداو و همکاران (۲۰۰۸) مبنی بر افزایش معنادار حداکثر تهویهی ریوی، همخوانی دارد(۱۳، ۴۳، ۲۷، ۱۳۴).
نتایج تحقیق حاضر با یافتههای تحقیق آسها یاداو و همکاران (۲۰۰۸) مبنی بر عدم بهبود معنادار ظرفیت حیاتی و اجباری حجم بازدمی بافشار در یک ثانیه بر اثر تمرینات یوگا همخوانی ندارد(۱۳۴). علت عدم بهبود این عوامل، دوره کوتاه تمرینات (۲ هفته) در تحقیق آنها بود.
عملکرد تنفسی به عوامل بسیاری از جمله سیستم عصبی، قدرت عضلات تنفسی، ابعاد و اندازه ششها بستگی دارد (۴۳). مادان موهان و همکاران (۲۰۰۳) نشان دادهاند که دوره کوتاه مدت تمرینات یوگا می تواند قدرت عضلات تنفسی و حجمهای ریوی را در کودکان افزایش دهد(۱۳). اوستین دنیل ماچ (۲۰۰۸) طی تحقیقی نشان داد که دوره کوتاه مدت تمرینات یوگا می تواند عملکرد ریوی را بهبود بخشد(۲۷). همچنین ویلین و همکاران [۹۱] (۲۰۰۵) نیز در تحقیق خود نشان دادند که حس تنفسی با انجام تمرینات یوگا افزایش مییابد(۱۵۹). از طرفی مداومت به انجام تمرینات آساناهای گوناگون، عضلات موجود در قفسهی سینه را به طور پیوسته به کار و منجر به ساختمان عضلانی بزرگتر و در نتیجه به افزایش ظرفیت حیاتی اجباری منجر میگردد (۲۷). همچنین انجام حرکات کششی و تعادلی یوگا می تواند منجر به افزایش قدرت و انعطاف عضلات درگیر در تنفسشود (راست شکمی، بین دندهای داخلی و خارجی، پشتی، سینهای، دیافراگم). همچنین آساناهای یوگا موجب ۱- استراحت، کشش و تعادل عضلات ۲- افزایش حرکات مفاصل ۳- بهبود وضعیت بدن ۴- فعالیت در نقاط تحت فشار ۵- بهبود تنفس ۶- آرام کردن سیستم عصبی ۷- پیشرفت همؤستازی قلبی- عروقی می شود(۴۳).
جوشی و همکاران[۹۲] (۱۹۹۲) گزارش کردند که تمرینات پرانایاما عملکرد دستگاه تهویهای را در قالب افزایش حجم بازدمی بافشار، حجم بازدمی بافشار در ثانیه اول و شدت جریان بازدمی بهبود میبخشد. در طول بعضی از تمرینهای پرانایاما بازدمهای نیرومندی انجام می شود(۱۶۰). که منجر به تقویت عضلات شکم و دیافراگم میگردد. همچنین دم و بازدمهای آهسته و عمیق و کامل در طول بعضی از تمرینات پرانایاما باعث تقویت عضلات تنفسی میگردد (۱۳).
نتایج تحقیق حاضر نشان داد که شاخص های ریوی(ظرفیت حیاتی اجباری، حجم بازدمی بافشار در ثانیهی اول و حداکثر تهویهی ارادی) در گروه تمرینات ایروبیک نسبت به گروه کنترل تغییر معناداری نشان نداده است. این یافته ها با یافتههای تحقیقات داگوبرتو و همکاران (۲۰۰۶) و باربارا اسمیت و همکاران (۲۰۰۱) همخوانی دارد(۳۰، ۱۰۰). در حالی که با یافتههای مارک الکینسون و محمد خلیلی (۲۰۰۹) همخوانی ندارد(۱۴۱). نمونههای تحقیق مذکور کودکان با ناتوانی ذهنی تشکیل دادند که میانگین سنی آنها ۱۲ سال بود. تمرینات در این تحقیق ۵ روز در هفته به مدت ۸ هفته انجام شده بود. یکی از دلایل عدم همخوانی تحقیق حاضر با تحقیق مذکور تفاوت در شرایط سنی و موقعیت اجتماعی و طول و مدت تمرینات باشد. به نظر میرسد که یکی از عواملی که منجر به عملکرد ضعیف ریوی می شود کاهش در عملکرد عضله شکمی باشد. در نتیجه یکی از مکانیسمهای بهبود در عملکرد ریوی، می تواند بهبودی قدرت عضلات شکمی باشد (۱۴۱).
۵-۴-۶- انعطافپذیری
نتایج تحقیق حاضر نشان دادکه در انعطافپذیری(خیزتنه و بشین و برس) بین دو گروه تمرینی یوگا و ایروبیک تفاوت معناداری مشاهده نشده است. همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان داد که میزان انعطافپذیری(خیزتنه و بشین و برس) در گروه یوگا به طور معناداری افزایش یافته است. این نتیجه با یافتههای تحقیقات انجام شده توسط ترن و همکاران (۲۰۰۱)، گالنتینو و همکاران [۹۳] (۲۰۰۴)، شامسرسینگ (۲۰۰۶) و دلانی والز (۲۰۰۷) همخوانی دارد(۲۶، ۱۴، ۱۵، ۲۵). چانجیرا کیدون[۹۴] (۲۰۰۶) نیز در تحقیق خود به این نتیجه رسیده است که تمرینات منظم یوگا باعث افزایش انعطاف پذیری بشین وبرس و خیز تنه میگردد(۱۶۱).
همراه با افزایش سن، عضلات بدن تنبل و سفت و سخت شده و تا حدودی توانایی واکنش و پاسخگویی و انعطافپذیری خود را از دست می دهند. از طرفی کوچکترین حرکتی که توأم با تمرکز و تنفس باشد، عضلات نخاعی که بدن را در یک راستا نگاه میدارند، تحریک می کنند. در نتیجه از طریق تمرینات منظم و شکل گیری صحیح بالاتنه, مفاصل ران کاملا نرم و انعطافپذیر میشوند (۳۶، ۱۱). همچنین ترکیبات زائد به علت مصرف مواد شیمیایی و مصرف بیش از حد چایی و فشارهای عاطفی، در بدن انباشته می شود. چون بدن در فرآیندهای طبیعی قادر به دفع این مواد نمی باشد، برای حفظ سلامتی اعضای حساس این مواد در مفاصل انباشته و باعث التهاب و عدم تحرک آنها میگردد. تمرینات یوگا به دلیل بهبود جریان خون، دفع این ترکیبات سمی را تسهیل و تسریع می کند, اثر درد را کاهش میدهد و فشاری را که به طور طبیعی روی آنهاست را تخفیف میدهد و تحرک و نیروی آن ها را افزایش میبخشد (۶). افزایش در دامنه حرکتی ناشی از تمرینات آسانای یوگا میباشد. این تمرینات از نوع کشش ایستا است که یکی از روشهای رایج برای افزایش انعطافپذیری میباشد. به علاوه در حرکات کششی درجه حرارت عضله افزایش مییابد، در نتیجه تمرینات یوگا باعث بهبودی در انعطاف پذیری بدن میگردد.
تمرینات کششی طولانی مدت از دو طریق باعث افزایش دامنه حرکتی مفاصل و عضلات میگردند. ۱) از طریق افزایش طول بافت عضله و ۲) افزایش طول بافت پیوندی. افزایش در طول بافت پیوندی به علت تمایل زیاد به تغییر پذیری در طول آنها میباشد و افزایش طول عضله نیز از طریق افزایش سارکومرها به انتهای فیبرهای عضله انجام میگیرد (۲۶). در این خصوص نتیجهای که با یافته تحقیق حاضر همخوانی نداشته باشد، یافت نشد.
نتایج تحقیق حاضر نشان دادکه در میزان انعطافپذیری(خیزتنه و بشین و برس) گروه ایروبیک، نسبت به گروه کنترل تغییر معناداری حاصل نشده است. نتیجه این تحقیق با تحقیق کاراکان (۲۰۱۰) مبنی بر افزایش انعطافپذیری در نتیجه تمرینهای هوازی همخوانی ندارد(۱۳۷). که احتمالا ناشی از تفاوت در سن آزمودنیها و طول دوره تمرینی و شدت تمرینات میباشد. در تحقیق مذکور اثر یک دوره ۲۴ هفتهای تمرینات هوازی بر روی ۶۵ نفر از زنان یائسه با میانگین سنی ۳۸/۳±۱۳/۵۰ بررسی شد. تمرینات در این تحقیق با شدت ۸۵-۷۵% ضربان قلب ذخیره انجام گردید (۱۳۷). بنابراین به نظر میرسدکه اگر تمرینات هوازی در دوره های طولانیتر و با شدت بالاتری انجام شود، می تواند انعطافپذیری افراد را بهبود بخشد.
۵-۴-۷- قدرت دست
نتایج تحقیق حاضر نشان دادکه فشارخون دیاستولی در گروه یوگا و ایروبیک کاهش معناداری نشان داده است و همچنین بین این دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشده است.
یافتههای تحقیق حاضر نشان داد که میزان قدرت دست در گروه یوگا و ایروبیک به طور معناداری افزایش یافته است و همچنین بین این دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشده است. نتایج این تحقیق با یافتههای تحقیق دش و تلز (۲۰۰۱)، مادانموهان و همکاران (۲۰۰۳) و شامسرسینگ (۲۰۰۶) مبنی بر افزایش قدرت دست پس از تمرینات یوگا همخوانی دارد(۱۲، ۱۳، ۱۵).
بسیاری از حالتهای یوگا از قبیل: باکاسان[۹۵]، بوجانگاسان[۹۶] و شالابهاسان[۹۷]، مستلزم نگه داشتن انقباض ایزومتریک عضلات دست، شانه و قفسه سینه میباشد. در نتیجه بهبود در قدرت این عضلات می تواند منجر به افزایش قدرت عضلات دست گردد (۱۳). همچنین افزایش در قدرت عضلا ت ناشی از تمرینات یوگا میتواندبه علت نگه داشتن انقباضهای ایستا در آساناهای یوگا باشد. راگو راج و همکاران[۹۸] (۱۹۹۷) در تحقیقی گزارش کردند که تمرینات پرانایاما منجر به افزایش معنی داری بر قدرت عضلات هر دو دست میگردد. آنها علت افزایش قدرت دست را به عوامل شناختی و هیجانی نسبت دادهاند(۱۶۲).
نتایج تحقیقات دلانی والز (۲۰۰۷) و مادان موهان و همکاران (۲۰۰۸) نشان میدهد که تغییر معناداری در قدرت دست پس از تمرینات یوگا مشاهده نشده است(۲۵، ۱۳۳). در این تحقیقات علت عدم اثر گذاری تمرینات یوگا بر روی قدرت دست را کوتاه بودن طول مدت تمرینات یوگا ذکر کرده اند(۴ هفته در مقابل ۸ هفته تحقیق حاضر). همچنین تحقیق دلانی والز (۲۰۰۷) بر روی افرادی انجام شده بود که از نظر جسمانی فعال بودند ولی تحقیق اخیر بر روی افراد غیر فعال انجام گرفت(۲۵). نظر به غیر فعال بودن نمونههای تحقیق حاضر، چنین استنباط می شود که تمرینات یوگا در افرادی مبتدی بیشتر باعث افزایش قدرت دست میگردد.
گری نوبرگرد و همکاران (۱۹۹۷)، در بیان علت افزایش قدرت هر دو دست چپ و راست بر اثر تمرینات هوازی در افراد مبتلا به بیماری روماتوئید آرتریت، چنین اظهار داشتند که افزایش در ذخایر انرژی و کاهش سطوح خستگی می تواند منجر به چنین عملکردی گردد(۱۵۱).
۵-۵- نتیجه گیری
بر اساس نتایج تحقیق حاضر بنظر میرسد شرکت در تمرینات ایروبیک به منظور تغییر در ترکیب بدنی و کاهش وزن، شرکت در تمرینات یوگا به منظور بهبود انعطافپذیری، توان بیهوازی و عملکردهای ریوی مؤثرتر باشد.
۵-۶- پیشنهادهای تحقیقی
مقایسه اثر تمرینات ایروبیک با شدتهای متفاوت بر ترکیب بدنی افراد چاق.
بررسی اثر تمرینات یوگا بر عملکرد ریوی افرادی با مشکلات تنفسی.
بررسی اثر تمرینات یوگا و ایروبیک بر فشارخون افرادی با پر فشارخونی.
انجام تحقیقی مشابه بر روی مردان و زنان ردههای سنی گوناگون.
۵-۷- پیشنهادهای کاربردی
برای تقویت انعطاف پذیری و کاهش درصد چربی میتوان از تمرینات یوگا استفاده کرد.
برای افزایش شاخص های ریوی میتوان از تمرینات یوگا استفاده کرد.
برای کاهش وزن و کاهش درصد چربی میتوان از تمرینات ایروبیک استفاده کرد.
پیوستها
پیوست ۱
رضایتنامه
بسمه تعالی
رضایتنامه
اینجانب…………………
رضایت کامل دارم که در کلاس تمرینات ایروبیک / یوگا که در سالن ورزشی واقع در شهرستان میبد به مدت ۸ هفته، هفتهای سه جلسه و هر جلسه یک ساعت برگزار می شود، شرکت نمایم و تعهد مینمایم کلیه مقررات این کلاس را رعایت و انجام دهم.
امضا
پیوستها
پیوست ۲
مشخصات فردی نمونهها
بسمه تعالی
دوست عزیز
پرسشنامهای که در اختیار دارید اطلاعاتی در خصوص وضعیت سلامتی و روحی شما میباشد خواهشمندم در صورت امکان به سوالات با نهایت دقت و صحت پاسخ داده و ما را در انجام این پروژه که تحقیقی در مورد تأثیر تمرینات یوگا بر برخی عوامل فیزیولوژیکی و ترکیب بدنی است, در ضمن اطلاعات این پرسشنامه محرمانه باقی خواهد ماند.
نام و نام خانوادگی: ………………………………….