دانش، نباید به عنوان بازنمایی مشاهده کننده از جهان هستی در ذهن خودش، درک شود، بلکه باید به عنوان یک ساختار مفهومی که در جهان تجربی یادگیرنده ی دانا ماندگار است، ادراک شود.
افراد دانا تنها می توانند آن چه را که خودشان ساخته اند، بشناسند.
عناصر اصلی و ارتباطات خارج آن که شامل یک ساختار مفهومی فردی غیر قابل انتقال، از یک زبان کاربر به یک زبان دیگر است؛ می بایست از تجربیات فردی مجزا شود.
ساختار واقعیت ذهنی فرد فراتر از انتقال بازنمایی علمی مشاهده ی کننده ی مستقل، از جهان هستی است که باید مورد توجه آموزشگران علوم قرار گیرد (عسگری و همکاران، ۱۳۹۰، ص ۸۳، نقل از سیگل[۴۶]، ۲۰۰۴).
اصول و مؤلفه های ساختن گرایی در طراحی چندرسانه ای ها:
مهمترین پیش فرض معرفتشناسانه سازنده گرایی آن است که معنا، تابعی از چگونگی ساختن آن بر اساس تجربه های فردی است. سازنده گرایان معتقدند که دانش در درون فرد و توسط او ساخته میشود و از منابع خارجی دریافت نمیشود. سازنده گرایان افراطی مانند فون گلیسرزفلد[۴۷] معتقدند که هیچ واقعیت عینی مستقل از فعالیت ذهنی انسان وجود ندارد. جهان فردی به وسیلهی ذهن خلق میشود، بنابراین هیچ جهانی واقعیتر از دیگری نیست. ساختن معنا بر تطابق آن با جهان خارج از ذهن مبتنی نیست، بلکه به درک فرد از آن بستگی دارد. تمام سازنده گرایان معتقدند که ذهن موقعیتی ابزاری و اساسی برای تفسیر رویدادها، اشیاء و دیدگاههای جهان خارج از ذهن دارد و این تفسیرها، مبنای دانش فرد را که شخصی و منحصر به فرد است، تشکیل میدهند (فردانش، ۱۳۸۷، ص ۶۱).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
آموزش به کمک رایانه از نظرگاه سازنده گرایی، در سالهای اخیر، مورد توجه واقع شده است. اساس آموزش عبارت از ایجاد فرصتهای باز برای فراگیران در تولید و ساخت دانش است، به طوری که فراگیران بتوانند در یک محیط فردی و گروهی به آفرینش اندیشههای جدید بپردازند. در رویکرد سازنده گرایی، رایانه به عنوان ابزار گردآوری و سازماندهی اطلاعات استفاده شده، آنچه را فراگیران آموختهاند، به نمایش میگذارد. در این بخش، یادگیرنده در حکم جستجوگر فعال، اطلاعات خود را از طریق فرایند گردآوری اطلاعات جدید، اصلاح و روزآمد میکند. اساس آموزش به کمک رایانه در دیدگاه ساختن گرایی شامل مراحل شکلگیری حافظه در سه بعد رمزگذاری، نگهداری و بازیابی است. در مرحله رمزگذاری به اصولی مانند معناداری، تکرار و سازمان دادن اطلاعات توجه شده و در مرحله نگهداری و بازیابی به اصولی مانند تداخل پیش گستر و پس گستر توجه شده است. در هر بخش برنامه، یاد یارهای لازم ارائه شده و تکرار، معناداری و سازمان دادن اطلاعات رعایت میشود (شیخ زاده و مهر محمدی، ۱۳۸۳، ص ۳۳).
استفاده از سازنده گرایی در طراحی آموزشی دارای مزایای خاصی مانند، بیشتر معنی دار کردن نتایج یادگیری، توانایی حل مسئله مستقل تر و انعطاف پذیری بیشتر در طراحی و فعالیت های آموزشی می باشد. به منظور توسعه سازنده عمل گرا نیاز به جلب لینک ها برای تئوری سازنده وجود دارد. بسیاری از مشکلات به این واقعیت است که سازنده یک نظریه یادگیری است که به نظریه طراحی آموزشی نسبت داده شده است بنابراین، طراحان آموزشی باید تلاش برای ترجمه سازنده در طراحی آموزشی از طریق یک رویکرد عملگرایانه استفاده کنند؛ که با تمرکز بر اصول در حد متوسط - و نه از راه افراطی - سازنده باعث می شود استفاده از ابزار فن آوری های نوظهور، درمحیط های یادگیری تجربی، معنی دار و مقرون به صرفه در تسهیل توسعه بیشتر واقع شود (کاراگیورگی و سایمئو[۴۸]، ۲۰۰۵، ص ۱۸).
تکنولوژی هایی که در فرایند یادگیری و بر اساس رویکرد سازنده گرایی به کار گرفته می شوند باید دارای ویژگی هایی باشد چنانکه سیمونز (۱۹۹۳) ویژگی های زیر را برای چند رسانه ای های مبتنی بر رویکرد سازنده گرایی لازم می داند از جمله:
فعال بودن- تراکمی بودن-یک پارچه بودن- متفکرانه بودن و هدف مداری، گانون و گلای (۲۰۰۱) نیز شش عنصر برای یادگیری ساختن گرایانه پیشنهاد کرده اند که پنج عنصر آن مشابه عناصر یاد شده و عنصر ششم آن «گروهی بودن» است. مؤلفه ی گروهی بودن به این نکته اشاره دارد که به اشتراک گذاردن معنا و تبدیل آن از معنای فردی به معنای مشترک، در سایه ی فرایند ساخت اجتماعی دانش و در قالب گروه های کوچک انجام می شود (رضوی، ۱۳۹۰، ص ۳۰۸).
جاناسن نیز هشت ویژگی را برای محیطهای یادگیری سازنده گرا پیشنهاد میکند:
۱- محیطهای یادگیری سازنده گرا بازنماییهای چندگانه از واقعیت را فراهم میکنند.
۲- بازنماییهای چندگانه از ساده سازی زیاد اجتناب کرده و پیچیدگی دنیای واقعی را نشان میدهد.
۳- محیطهای یادگیری ساختن گرا یا سازنده گرا بر ساختن دانش به جای تولید مجدد آن تاکید دارند.
۴- محیطهای یادگیری ساختن گرا بر تکالیف اصیل در بستر معنادار تاکید دارند.
۵- محیطهای یادگیری ساختن گرا، محیطهای یادگیری از قبیل موقعیتهای دنیای واقعی یا یادگیری مبتنی بر مورد را به جای توالی از پیش تعیین شده آموزش فراهم میکند.
۶- محیطهای یادگیری ساختن گرا تأمل فکورانه در تجربه را تشویق میکند.
۷- محیطهای یادگیری ساختن گرا، ساخت دانش را بر اساس موقعیت انجام میدهند.
۸- محیطهای یادگیری ساختن گرا از ساخت جمعی دانش از طریق مذاکره اجتماعی میان یادگیرندگان و نه رقابت حمایت میکنند (فردانش، ۱۳۸۰، ص ۱۱۶).
با این توضیحات به منظور رعایت دیدگاه های نظریهپردازان ساختن گرا در طراحی چند رسانه ای های آموزشی، رعایت چند نکته الزامی است:
الف) موضوعات ارائه شده در چند رسانه ای باید به شکل مسئله باشد نه سؤال، یعنی باید به گونه ای باشد که دانش آموز برای رسیدن به نتیجه و جواب درست مجبور به گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل گردد.
ب) فضای یادگیری چند رسانه ای جذاب و گیرا باشد.
ج) در ارائه مسائل و نکات مورد تدریس ابتدا مسائل کلی و دشوار ارائه گردد سپس با راهنمایی دانش آموز قدم به قدم او را تا یافتن مهارت کامل راهنمایی نماید.
د) ویژگیهای یادگیرنده مدنظر قرار گیرد؛ و مطالب ارائه شده متناسب با ویژگیهای روان شناختی آنان باشد.
ه) قبل از ارائه مطالب نسبت به ارائه پیش سازمان دهنده های لازم اقدام گردد.
جدول ۱-۲: مؤلفه های ساختن گرایانه و ارتباط آن با طراحی پروژه های چند رسانه ای (رضوی، ۱۳۹۰، ص ۳۱۰). | ||
مؤلفه یادگیری ساختن گرایانه | تعریف | ارتباط با طراحی پروژه های چند رسانه ای |
فعال | دانش آموزان اطلاعات را به گونه ای معنادار پردازش می کنند. | پروژه های چند رسانه ای به دانش آموزان اجازه می دهند که از طریق تعیین محتوای آموزشی و ایجاد اجزای چند رسانه ای، یادگیرندگانی فعال باشند. |
تراکمی | یادگیری بر اساس دانش پیشین یادگیرنده صورت می گیرد. | پروژه های چند رسانه ای به دانش آموزان اجازه می دهند که به اشکال گوناگون دانش جدید و دانش آموخته شده ی قبلی را با یکدیگر مرتبط سازند. |
یکپارچه | یادگیرندگان دانش جدید خود را با دقت فراوان یاد گرفته، با شرح و بسط مطلب جدید، بر آن مسلط می شوند. | پروژه های چند رسانه ای محیط های را فراهم می آورند که دانش آموزان می توانند برای عرضه ی دانش به شیوه های جدید، برنامه های پیچیده ای را بیافرینند. |