در بخش‌های هوایی درخت اعضاء تشکیل دهنده آن با تراکم بالا، میانگین‌های کوتاه و شاخ‌برگ متراکم دیده می‌شوند که نور به آسانی نمی‌تواند بداخل درخت نفوذ کند مگر اینکه با اعمال مدیریتی و هرس خوب کانال‌های هدایت نور به طرف تنه و داخل درخت ایجاد شود.
تاج اکثر درختان زیتون دست نخورده به شکل تقریبا کروی تا گسترده است که شاخه های اطراف تاج افتاده و آویزان به نظر می رسند.برگ ها در گونه های مختلف زیتون دائمی هستند که یک دوره زندگی تقریبا سه ساله دارند. برگ ها به طور متقابل روی شاخه ها قرار دارند که یکی از مهم ترین ویژگی های گیاهان خانواده زیتون می باشد. رنگ برگ ها در سطح رویی سبز درخشان و در سطح زیرین از کرک های انبوه و ظریف آجری یا نقره ای رنگ پوشیده شده شده است. در زیتون، شاخه هایی که در طی فصل بهار و حتی در فصل پاییز سال قبل رشد و نمو یافته اند، گل ها و میوه ها را به وجود می آورند. گل ها بدون پایک و براکته، کوچک و زود خزان و هرمافرودیت بوده و از چهار کاسبرگ پیوسته، چهار گلبرگ پیوسته، دو پرچم و دو برچه تشکیل شده اند. یک درخت زیتون بالغ در حدود ۵۰۰۰۰۰ گل در سال on تولید می­ کند (سیفی، ۲۰۰۸ ). جوانه­های جانبی در هر گره شاخه یکساله استعداد تولید یک گل­آذین را دارند (سیاری، ۱۳۸۲). گل آذین ها در محور هر برگ به وجود می آیند. معمولاً جوانه گل آذین زیتون در فصل رویشی جاری تشکیل می شود و در فصل بعدی شروع به نمو ظاهری می کند (فرگوسن و همکاران، ۱۹۹۴). گل­آذین­ها خوشه­ای هستند و هر خوشه از خوشه­چه­هایی تشکیل یافته و دارای ۸ تا ۲۵ گل است. رنگ گل­ها سفید صدفی و دارای ۴ گلبرگ، ۴ کاسبرگ، ۲ پرچم و مادگی ۲ خانه­ای است. گل­ها بر دو نوع­اند: گل­های کامل که دارای اندام­های نر و ماده هستند و گل­های ناقص که فقط اندام نر دارند (مسچی و همکاران، ۱۳۸۱). نسبت گل های کامل به نر بسته به گل آذین، رقم و سال فرق می کند (فرگوسن و همکاران ۱۹۹۴).
میوه در زیتون شفت با میان بر (مزوکارپ) گوشتی و سرشار از روغن، تخم مرغی یا بیضی شکل و پوست میوه ( اپی کارپ ) کاملاً بسته و چسبیده به میان بر یا شفت است. تا رسیدن میوه، برون بر از رنگ سبز ملایم به رنگ بنفش مایل به قرمز و نهایتاً به رنگ سیاه در می آید که پس از جدا شدن از درخت، کاملاً چروکیده می شود. درون بر ( اندو کارپ ) از یک بذر دوکی شکل نسبتاً سخت تشکیل شده است و اکثراً دارای یک دانه یا هسته آلبومنی می باشد که دارای طعم تلخ است. معمولاً زیتون در خاک های کم عمق کاشته می شود و ریشه ها در اعماق ۸۰ تا ۱۲۰ سانتیمتری خاک محدود می شوند. حتی در خاک های عمیق تر نیز ریشه ها تمایل دارند در همین عمق باقی بمانند. معمولاً ۷۰ درصد ریشه های زیتون حداکثر تا عمق ۶۰ سانتی متری دیده می شوند.(صادقی، ۱۳۸۹) با وجود گل­های فراوان در زیتون تنها درصد کمی (۱ تا ۲ درصد) به میوه تبدیل می­شوند (کوواز وهمکاران، ۲۰۰۱ ). عوامل تأثیر­گذار بر درصد تشکیل میوه زیتون شامل نسبت گل­های نر به کامل، شرایط آب و هوایی طی زمان تشکیل میوه و میزان سازگاری ارقام می­باشد گلدهی در شرایط بارندگی، دمای بالا و بادهای خشک منجربه اختلال در فرایند تشکیل میوه می­ شود. بیشتر ارقام زیتون در حالت خودگشنی هم تولید میوه می­ کنند ولی محصول آنها در شرایط دگرگرده افشانی بهتر است. وزش بادهای گرم و خشک طی فصل گلدهی و زمان پدیدار شدن میوه­ ها مضرند. مقدار زیاد گرده برای تولید مناسب میوه ضروری است زیرا گل­ها به کمک باد گرده افشانی می­شوند (لاوی، ۱۹۷۸، فورناچاری و همکاران، ۲۰۰۰، اورلاندی و همکاران، ۲۰۱۰). منحنی رشد میوه سیگموئید مضاعف است (سیاری، ۱۳۸۲). میر­منصوری (۱۳۶۶) معتقد است که ریزش میوه ها در زیتون طی سه مرحله صورت می گیرد عادت سال­آوری درختان موجب می­ شود که بعضی سال­ها محصول زیاد از میوه­های کوچک و در بعضی دیگر محصول کم از میوه­های بزرگ داشته باشیم. علت این پدیده را رقابت میان میوه­ ها برای ذخایر غذایی محدود درخت عنوان کرده ­اند (ژورین و سدلی، ۲۰۰۷). سیستم ریشه‌ای زیتون کم‌عمق است و در خاکهای عمیق نیز بیش از ۱۵۰ سانتی‌متر در زمین فرو نمی‌رود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

زیتون اغلب از قلمه پرورش می یابد ، بنابراین سیستم ریشه ای آن مانند درختان رشد یافته از نهال بذری از محور مرکزی توسعه نمی یابد.رشد ریشه پاسخی به تامین آب در سیستم های دیم می باشد، به طوری که در زمستان و بهار که میزان آب خاک بیشترین مقدار است، حداکثر رشد را دارد و در طی دوره های خشک در تابستان و پاییز غیر فعال است ( کانور و همکاران،۲۰۰۵ )
دانستن چرخه زندگی درخت زیتون از اهمیت زیادی برخوردار است که دلیل آن تنظیم برنامه ­های مهم، شامل آبیاری، مبارزه آفات و بیماری­ها، هرس و تغذیه می­باشد (فورناچاری و همکاران، ۲۰۰۰). بطور خلاصه چرخه زندگی درخت زیتون در منطقه طارم در طی یک سال زراعی به شرح جدول (۲-۱) می­باشد.
ارقام داخلی و خارجی زیتون از نظر شکل تاج درخت از تنوع زیادی برخوردارند. تعدادی از ارقام زیتون دارای عادت رشد افتاده یا مجنون^[۲] می­باشند. برخی از ارقام دارای عادت رشد پراکنده یا گسترده^[۳] هستند. رقم زرد یکی از ارقامی است که در این گروه طبقه بندی می­ شود. قطر سایه انداز این رقم در ۱۰ سالگی در حدود ۶ متر می­رسد (طاهری، ۱۳۸۸). برخی از ارقام زیتون عادت رشد ایستاده^[۴] دارند. از این دسته می­توان به ارقام کنسروالیا اشاره نمود که چتری ایستاده دارند. قطر سایه انداز رقم کنسروالیا با توجه به رشد ایستاده آن کمتر از رقم زرد بوده و در سن ۱۰ سالگی حدود ۲/۵ متر می­رسد. رشد و نمو ریشه درخت نیز از رشد و نمو و شکل تاج درخت تبعیت می­ کند. در ارقام با عادت رشد ایستاده، ریشه نیز عادت رشد چتر را داشته و در اعماق خاک نفوذ می­ کند، در مقابل ارقام با عادت رشد گسترده دارای سیستم ریشه­دهی گسترده می­باشند (تامبسی و همکاران، ۲۰۰۷). شکل (۲-۱) دو نوع عادت رشدی درخت زیتون را نشان می­دهد.
جدول ۲-۱: مراحل رشد رویشی و زایشی درخت زیتون بارور درمنطقه طارم در یکسال (طاهری، ۱۳۸۸)