منبع: شکویی، ۱۳۹۱: ۳۸۱، عابدین درکوش، ۱۳۸۷: ۸۸، پاپلی یزدی و ابراهیمی، ۱۳۹۰: ۱۹۲، رحمانی به نقل از بری، ۱۳۹۲: ۱۳- ۱۲، ریچاردسون و دیگران، ۱۳۷۳: ۶۱- ۶۰، صرافی، ۱۳۸۳: ۴۰، پاپلی­یزدی و رجبی سناجردی، ۱۳۸۲: ۲۰۷- ۲۰۳ و ۲۱۹، محمدزاده تیتکانلو، ۱۳۸۸: ۵۷، رزاقی، ۱۳۸۹: ۵۰
جدول ۲-۳ نظریات و دیدگاه­‌های مدافع نقش توسعه‌ای شهرهای متوسط

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

منبع: Hackenberg, 1980: 391، زبردست، ۱۳۸۳: ۲۷ و ۳۸، زبردست به نقل از محمدزاده تیتکانلو، ۱۳۸۱: ۸۸ و ۹۷، امکچی به نقل از کانزمن، ۱۳۶۴: ۶، محمدزاده تیتکانلو، ۱۳۸۱: ۸۸، کیوانلو، ۱۳۹۲: ۶۵
۲-۲-۱-۱- نظریه سیستم‌ها
برایان بری، جغرافیدان معروف امریکایی، شاید برای اولین بار نظریه سیستم­ها را در مطالعات شهری استفاده می­ کند. مفهوم سیستم شهری مبنی بر وجود مجموعه ­ای از مراکز شهری- ناحیه­ای است. در این نگرش، هر شهرک و هر شهر دارای منطقه نفوذی است که با هم کل زمین­های منطقه نفوذ را در بر می­گیرد. کارکردهای اقتصادی میان این نواحی بر اساس ملاک­های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی توزیع شده است. پاره­ای از کارکردها در همه جا وجود دارد و حتی در پایین­ترین نظام سلسله­مراتب مرکزی نیز یافت می­ شود. پاره­ای دیگر تنها به مکان­های ویژه اختصاص یافته و چه بسا که فقط در بزرگترین شهر ناحیه، آن هم با هدف خاص به وجود آمده باشد. هر شهر و هر شهرک و منطقه­ آن­ها به طور مستقیم و غیرمستقیم، از جهت کالاها و خدماتی که تولید می­ کنند و یا تولید آن در محل امکان­ پذیر نیست به دیگری وابسته است و سیستم مورد بحث ما، به وسیله شبکه­ ای از راه ­ها، جریان کالا، خدمات، عقاید، سرمایه­ها و نیروی کار، قابلیت نظام­پذیری و کلیت یافتن را داراست (پاپلی­یزدی و رجبی سناجردی، ۱۳۸۲: ۲۱۶).
۲-۲-۱-۱-۱- شهر به مثابه سیستم
یک شهر می ­تواند به عنوان یک سیستم در نظر گرفته شود. زیرا در آن، کارکردهای مختلف کاربری زمین از طریق حمل و نقل و دیگر جریان­های ارتباطی با هم در ارتباط و روابط درونی قرار می­گیرند. همان­گونه که برایان مک لافین در اولین مقاله­هایش در زمینه نگرش سیستم­ها به برنامه­ ریزی اشاره می­ کند؛ اجزاء سیستم ]شهری[ شامل کاربری­ها و مکان­هایی است که از طریق شبکه ­های ارتباطی با هم در ارتباط قرار دارند (تایلور، ۱۳۹۳: ۷۶). سیستم­های شهری، سیستم­های باز محسوب می­شوند؛ یعنی با محیط­های بیرون از محدوده­ خود ارتباط دائم دارند. سیستم شهری بر اساس یک مفهوم سنتی، مجموعه ­ای از شهرها در یک ناحیه یا یک کشور و ویژگی­های آن است و در مفهوم گسترده آن، بر مبنای کانون­های شهری که تمرکز فضایی مردم و انواع فعالیت­های داخل ناحیه یا کشور را در بر می­گیرند، قرار دارد. همچنین، سیستم­های شهری، سیستم­های پویایی است که در طول زمان تغییر می­یابد. اساس شکل­یابی سیستم­های شهری از شرایط تولید ناحیه­ای نیرو می­گیرد و با توجه به ویژگی­های نواحی، بین سیستم­های شهری تفاوت­ها و ناهمگونی­هایی به وجود می ­آید که از شرایط متفاوت طبیعی، تاریخی و اقتصادی حاصل می­ شود (شکویی، ۱۳۹۱: ۳۵۶- ۳۵۵ و ۳۳۲). ظهور نگرش سیستم­ها به برنامه­ ریزی می ­تواند به مثابه یک واکنش منطقی به کاستی­های موجود در نگرش فیزیکی به برنامه­ ریزی درک شود (تایلور، ۱۳۹۳: ۷۹). اصولاً سیستم­های جغرافیایی، تمایل به تعادل­بخشی، حفاظت الگوها، انطباق یا خودسازماندهی و از همه مهم­تر ساخت­های سلسله­مراتبی دارد. در یک سیستم فضای جغرافیایی، هر خرده سیستم (زیرسیستم فرعی) کارکرد ویژه­ای دارد (شکویی، ۱۳۶۴: ۱۴۷- ۱۴۶).
هنگامی­که شهر را به عنوان سیستمی با اجزاء وابسته مشاهده می­کنیم که مدام عناصر آن با یکدیگر ارتباط برقرار می­ کنند، توانایی مدیریت شهر با درک بیشتر روابط علی و معلولی موجود در جهان بهبود خواهد یافت (Glomsakar, 2012: 27).
جدول۲-۴ ویژگی‌های اصلی رویکرد سیستمی در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای