: بازده مورد انتظار سهم i
روش سوم- استفاده از الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و بازده های غیرعادی
اهمیت الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای برای حسابداران این است که آن می توان ابزار یا وسیله ای ارائه کند تا آنها بازده اوراق بهادار در آینده را تعیین کنند (بازده ای که باید باشد). مشاهده قیمت روزانه بورس نیویورک می تواند نشان دهنده بازده واقعی اوراق بهادار مورد نظر باشد. کم کردن این بازده از آنچه بدست خواهد آمد نشان دهنده «بازده غیرعادی» خواهد بود، یعنی تفاوت بین بازده یک دسته از اوراق بهادار و بازده حاصل از کاربرد الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای. بازده غیرعادی را که به روش جبری نشان می دهند به صورت زیر خواهد بود:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
مجموع این بازدهی ها در طول زمان (بازده غیرعادی انباشته) بیانگر ارزش اطلاعاتی است که می توان با بهره گرفتن از آن به بازدهی بیش از متوسط بازار دست یافت.
دو پژوهشگر استرالیایی به نام های «ری بیل و فیل برون» از این روش استفاده کردند. آنها در مقاله خود این پرسش را مطرح کردند که آیا می توان با بهره گرفتن از عدد متعلق به سود هر سهم سالانه به بازده غیرعادی دست یافت؟ آزمون آنها بسیار ساده بود. آنها چنین فرض کردند که از قبل می داند سود هر سهم سال بعد چقدر خواهد شد. اگر سود هر سهم آینده افزایش می یافت آنها در آن سهام سرمایه گذاری می کردند، اگر سود هر سهم در سال بعد کاهش می یافت آنها سهام مربوطه را به صورت استقراضی می فروختند.
سپس آنها برای محاسبه بازده غیرعادی از معادله ارائه شده استفاده کردند و اگر امکان داشت سود هر سهم آینده را از پیش تعیین کرد، آنها می توانستند با بهره گرفتن از این فرمول به سود غیرعادی دست یابند. (نوروزبیگی، ۱۳۸۶، ص ۷۴)
برای محاسبه بازده غیرعادی که از مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای بدست آمده به شرح زیر است:
: بازده غیرعادی سهم i در زمان t است.
: بازده واقعی سهم i در زمان t است.
: بازده مورد انتظار سهم i در زمان t است.
هر یکی از متغیرهای بازده غیرعادی که از مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای بدست آمده به شرح زیر است:
: قیمت سهام در پایان دوره مالی
: قیمت سهام در ابتدای دوره مالی
: سود سهام بدست آمده دوره قبل
و به صورت مقابل محاسبه می گردد:
: بازده مورد انتظار سهم i در زمان t است.
: بازده بدون ریسک است.
: ریسک سیستماتیک سهم i است.
: بازدهی بازار
: صرف ریسک است.
۲-۱۳- تعریف ریسک
اولین بار هری مارکویتز (Markowtiz, 1952) براساس تعاریف کمی ارائه شده شاخص عددی برای ریسک معرفی کرد. وی ریسک را انحراف معیار چند دوره ای یک متغیر کرد. به عنوان مثال ریسک نرخ ارز در خلال سال های ۱۳۸۱-۱۳۷۱ عبارت است از انحراف معیار نرخ ارز در این سالها. سایر شاخص ها نیز به همین ترکیب محاسبه می شوند، از جمله ریسک نرخ بازدهی سهام، ریسک تغییرات قیمت و ریسک نرخ سود.
راعی، سعیدی (۱۳۸۹، صص ۴۷-۴۵) به تبیین ریسک پرداختند و براساس تحقیقات پژوهشگران مختلف عنوان می کنند که در فرهنگ وبستر، ریسک را «در معرض خطر دادن» تعریف کرده است. فرهنگ لغات سرمایه گذاری (Hildreth, 1998) نیز ریسک را میزان بالقوه سرمایه گذاری که قابل محاسبه است می داند.
گیلیپ ریسک را این چنین معرفی می کند: هر پدیده ای که بتوان نتیجه حاصل از آنچه سرمایه گذار انتظار دارد را منحرف سازد، ریسک نامیده می شود. (Gilb, 2002)
دیدگاه دیگری در خصوص تعریف ریسک وجود دارد که تنها به جنبه منفی نوسانات توجه دارد.
در جامعه امروزی تقریباً تمام افراد به نحوی با این مفهوم آشنایی دارند و اذعان می کنند که کلیه شئونات زندگی با ریسک مواجه است. ریسک در زبان عرف عبارت است از خطری که به علت عدم اطمینان در مورد وقوع حادثه ای در آینده پیش می آید و هر قدر این عدم اطمینان بیشتر باشد، اصطلاحاً گفته می شود که ریسک زیادتر است. (راعی و همکاران، ۱۳۸۳، ص ۴۵)
فرهنگ و بستر ریسک را «در معرض خطر قرار گرفتن» تعریف کرده است. فرهنگ لغات سرمایه گذاری هیلدرت[۱۱] نیز ریسک را زیان بالقوه سرمایه گذاری که قابل محاسبه است، می داند. (همان منبع، ص ۴۶)
گالیتز[۱۲] ریسک را هرگونه نوسان در هرگونه عایدی می داند. تعریف مذکور این مطلب را روشن می کند که تغییرات احتمالی آینده برای یک شاخص خاص چه مثبت و چه منفی، ما را با ریسک مواجه می سازد. بنابراین امکان دارد که تغییرات ما را منتفع یا متضرر سازد. (همان منبع، ص ۴۷)
دیدگاه دیگری در خصوص تعریف ریسک وجود دارد که تنها به جنبه منفی نوسانات توجه دارد.
هیوب، ریسک را احتمال کاهش درآمد یا از دست دادن سرمایه تعریف می کند. (موندن، هیوب و سانگلارد، ۱۹۹۶، ص ۱۱۴)[۱۳]
بنابراین برای تعریف ریسک می توان دو دیدگاه را ارائه کرد:
دیدگاه اول: ریسک به عنوان هرگونه نوسانات احتمالی از بازدهی اقتصادی در آینده.
دیدگاه دوم: ریسک به عنوان نوسانات احتمالی منفی بازدهی اقتصادی در آینده (ریسک نامطلوب)
تعاریف متعددی از مفهوم ریسک در سرمایه گذاری به عمل آمده است. در یک تعریف کلی می توان چنین بیان داشت که «نوسان پذیری بازده سرمایه گذاری را ریسک سرمایه گذاری می نامند». به عبارت دیگر هر قدر بازده یک قلم سرمایه گذاری بیشتر تغییر کند سرمایه گذاری مزبور ریسک بیشتری دارد. معیاری که جهت اندازه گیری تغییرات نرخ بازده از آن استفاده می شود، انحراف معیار نام دارد و به شرح زیر محاسبه می شود:
: انحراف معیار (شاخص ریسک سرمایه گذاری)
: بازده دارایی در حالت i ام
: متوسط نرخ بازده دارایی
: احتمال پیشامد حالت i ام
۲-۱۴- مدیریت ریسک
مدیریت ریسک به منظور محافظت در برابر پیامدهای نامطلوب ناشی از تحمل ریسک و همچنین اطمینان یافتن از دستیابی به فواید پذیرش ریسک مطرح می شود. این امر مستلزم آن است که ریسک را شناسایی و برای مدیریت آن تصمیمات هوشیارانه اتخاذ می نماییم به بیانی دقیق تر می توان گفت مدیریت ریسک فرایندی است که در آن مدیران به شناسایی اندازه گیری، تصمیم گیری و نظارت بر انواع ریسک مطرح برای بنگاه پردازند. (رادپور و عبده تبریزی، ۱۳۸۸، صص ۲۱-۲۰)