چکیده
مولانا نجیب کاشانی سخنپردازی شیرین کلام است. او با اشعار زیبای خود شیفتگان شعر شیرین پارسی را در بوستان هزار آوای خوداز عطر کلامش سرمست میکند. او که از شاعران قرن یازدهم هجری است، از جمله کسانی است که به پیچ و خمهای سبک هندی یا اصفهانی آشنایی داشته و اشعاری نغز و دلفریب را سروده است.
برای بهرهگرفتن بیشتر از اشعار او شناخت شعر و ویژگیهای ادبی آن بسیار مهم می کند. این پایاننامه به بررسی ابعاد ادبی و تفسیر اشعار این شاعر گرانقدر پرداخته و غزلیات او را در سه حوزه ادبی، زبانی و فکری مورد تفسیر و تحلیل قرار داده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
کلمات کلیدی:
مقدمه
دیار شاعرپرور و ادب آفرین کاشان از دیرباز مهد شاعران و سخنگران نامآوری بوده است که نام آنان از مرز این شهر باستان تا سرزمینهای دور دست گذشته و در آسمان ادب و هنر ایران زمین چونان خورشیدی فروزان به پرتو افشانی پرداختهاند، دیار تاریخی کاشان علاوه بر محتشم که ناب سرودههایش ادر احتشام به آثار دعبلها و حسّانها پهلو میزند و «کلیم» طورِ شعر که کلامش صائبترین کلام است و کسان دیگر، شاعر نازک اندیش و تصویرگرای دیگری به نام مولانا نورالدّین محمّد کاشانی مشهور به نورا و متخلّص به نجیب دارد که نجابت گل واژهها و غزلهای مانا و جاودانهاش بر صاحبان ذوق پوشیده نیست او غزلسرایی است که غزالان غزل را با ذوقی دلنشین رام وشعرشناسان راستین را با کلامی موزون ونغمههایی آتشین شیفته و دلباخته خود ساخته است. در میان سخنان سخنپردازان ۱۲ـ۱۱ مولانا نجیب کاشانی شاعری والامقام و سخنپردازی شیرین کلام است.
به جهت آنکه علاقه شخصی به این شاعر وجود داشت، این موضوع را به عنوان رساله خود برگزیدم. این رساله که در …………….. فصل تنظیم شده است، شامل این مجموعههاست:
در پایان بر خود لازم میدانم از عزیزانی که در به اثر رسیدن این رساله با اینجانب همکاری کردهاند تشکر و قدردانی نمایم. از جناب
http://www.google.com/imgres?imgurl=http://sama.nkhschool.ir/showimage_std_blog.php%3Ft%3D2922&imgrefurl=http://sama.nkhschool.ir/index.php%3Faction%3Dstudents%26do%3D3%26ID%3D670521035&h=659&w=440&sz=83&tbnid=ycjoTvV22RQM5M:&tbnh=275&tbnw=183&prev=/images%3Fq%3D%25D8%25A2%25D8%25B1%25D9%2585%2B%25D8%25AF%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25B4%25DA%25AF%25D8%25A7%25D9%2587%2B%25D8%25A2%25D8%25B2%25D8%25A7%25D8%25AF&zoom=1&q=%D8%A2%D8%B1%D9%85+%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF&hl=fa&usg=__OKkUhOFepJefyskboDDHSiws05g=&sa=X&ei=JLfDTPDXFoeTswbk1eG4CA&ved=0CAYQ9QEwAA
فصل اول
کلیات
۱ـ۱ـ تعریف مسئله
نورالدین محمد ملخص به نجیب غزلسرای قرن یازدهم هجری است که در شهر کاشان متولد شده و به دلیل اشتغال پدرش در اصفهان به پیشه بزازی به آنجا رفته و بیشتر دوران زندگی را در آنجا سپری کردند روحیه نجیب با کار پارچه بافی سازگار نبود از این رو به عربی میپردازد.
بیشتر حجم دیوان شاعر را غزلیات تشکیل میدهد و ظرافت طبع و باریک اندیشی وی را نشانگر پیروی وی از سبک هندی است درونمایهی غزلیات وی عموماً موضوع عشق بوده و صورخیال و ارائههای بدیعی جلوه خارجی به سرودههای او بخشیده است. در پژوهش حاضر سعی بر معرفی مضامین و درونمایههای غزلیات نجیب بوده و در پی آن زیباییهای کلام شاعر بررسی میشود. اوزان عروضی سبک شاعر از دیگر مقولههای مورد پژوهشی است.
۱ـ۲ـ پرسشهای اصلی تحقیق
۱ـ۳ـ پرسشهای ویژه
۱ـ۴ـ پیشینه تحقیق
۱ـ۵ـ اهداف تحقیق
۱ـ۵ـ۱ـ هدف اصلی
۱ـ۵ـ۲ـ هدف ویژه
۱ـ۵ـ۳ـ هدف کاربردی
۱ـ۶ـ فرضیهها
ـ مضون و درونمایه بیشتر غزلهای نجیب عاشقانه و او بسیاری از غزلهای اجتماعی و اخلاقی است.
ـ نجیب در به کارگیری لغات و اصطلاحات سعب و مشکل و تعضیلات لفظی و معنایی نسبت به بسیاری از شاعران سبک هنری متعادلتر و میانهروتر است.
ـ در شعر نجیب صناعی چون اسعوب معادله، تشبیه و تمثیلهای بدیع، تازه و ظریف زیاد به چشم میخورد.
۱ـ۷ـ ضرورت و جنبه نوآوری تحقیق
با توجه به بررسیهای به عمل آمده تنها کلیات نجیب در دو نوبت توسط اساتید و محققان تصحیح شده و به چاپ رسیده است.
بررسی مضمون و محتوا و شرح دشواریهای و معرفی زیباییهای کلام شاعر تاکنون مورد تحقیق قرار نگرفته و از این جهت کاری جدید بوده و در مورد تامل است.
۱ـ۸ـ اصلیترین نتایج تحقیق
۱ـ۹ـ روش تحقیق
فصل دوم
زندگینامه
۲ـ۱ـ زندگینامه
نورا یا نورالدّین محمّد متخلّص به نجیب در قرن یازدهم هجری در شهر کاشان متولّد گردید و چون پدرش در اصفهان پیشه پارچهبافی و بزّازی داشته نورا که از او با نام نجیب یاد میکنیم، به اصفهان میرود و با پدر همکاری می کند، لیکن از آنجا که نجیب طبعی حساس و روحی بلند و آزاده داشته کمکم به تحصیل علم میپردازد و ظریفاندیش او را به شعر و شاعری میکشاند و با استعداد ذاتی یکی از شعرا و نکتهپردازان عالیقدر قرن یازده و دوازه هجری به شمار میرود. چون روح شاعر با کار پارچهبافی ناسازگاری داشته سرانجام به شاعری میپردازد و دوران آزادگی را شروع میکند. هم چنان که خود میگوید:
صدبار مار مور شد و مور گشت مار | من هم چو کِرم پیله پی شعربافیام |
نجیب در ضمن فراگرفتن دانش به اشعار شاعران قبل از خود و زمان خود توجّه داشته و در جایجای اشعار تأثیرات او به خوبی مشهود است (کرمی[۱]، ۱۳۷۳: ۷ و ۸).
در تذکره نصرآبادی آمده است: «نورای نجیب ولد خواجه محمدحسین کاشانی، پدرش داخل بزازخانه است. مردم کدخدایی است در اصفهان به آن مشغول بود گرچه حضرت نورا در حدائت سن و ابتدای نشو و نماست اما عندلیب طبعش بلند پرواز و با طوطیان هم آواز است. دو سال قبل ازاین به اصفهان آمده در خان مشهور به خان کاشیان به امر بزّازی مشغول بود امّا شوخی طبعش نمیگذاشت که در آن امر پابرجا بماند چون گلدسته، عزیزان از دستش نمیگذاشتند. شعرش این است (نصرآبادی[۲]، )
نشناسدم چو رشته گوهر کشیده کس |