- اگر کنجِ در ورودی بنشینی، بدهکاری به خانه می آید
- اگرشب کسی زیر درخت بخوابد، شیطانی می شود.
- با آتش بازی نکن، شب خودت را خیس میکنی.
- اگر دراز به دراز به پشت بخوابی، میگویند: «بُت شب گلویت را میگیرد و فشار میدهد و نفست در نمیآید».
- خانوادهای که بچهدار نمیشوند برای اینکه اجاقشان کور نماند، یک برکه درست میکردند و به نشانۀ این که اجاقشان کور نیست، چهار اطراف سقفش را از داخل پارچۀ رنگین آویزان میکردند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
- اگر چای را نصفه بخوری، عاشق میشوی.
۵-۲-۴-۲۱مُرده
وقتی کسی میمیرد، دیگران در آن روز که دفن شده، لباس نمیشویند و حمام نمیروند. معتقدند که از مرده سؤال می کنند که چه کسی بعد از تو می آید؟ و او میگوید: «همان که حمام زده یا لباس شسته است».
- اگر کسی به طرف قبرستان دست دراز کند، باید آنرا بگزد وگرنه عمرش کوتاه می شود و شگون ندارد.
- شب به قبرستان نمیروند، میگویند مرده تو را به سمت خود میکشد.
- زن نباید به قبرستان برود، چون مرده او را برهنه میبیند. به همین دلیل زنان اصلاً به قبرستان نمیروند.
- اگر سنگ قبر برای مرده بگذارند، میگویند مرده صدای اذان را نمیشنود یا روحش راحت نمیتواند از قبر بیرون بیاید. به همین دلیل سنگ قبر را به صورت ایستاده بالای سر مرده قرار می دهند.
- هرگاه کسی مُرد، زنان جلوی در خانه میایستند، هنگامی که مردان جسد را برای تشییع و تدفین به قبرستان میبرند، دستانشان را میشویند و به صورت میکشند و میگویند مُرده نا امید شود و نگاه به پشت سرش نکند.
- هرگاه به مراسم ختم کسی میروند، هنگام برگشتن مستقیم به منزل خود میآیند و به خانه دیگری نمیروند. در بین راه نیز چند برگ سبز از درختی کنده و با خود میآورند. روی سر فرزندان و داخل منزل میپاشند. این برگها باید در دست راست باشد. این کار را نشانۀ بقای عمر فرزندان و دور شدن مرگ و میر از اهالی منزل میدانند.
۵-۲-۴-۲۲ مهمان
- اگر یک لنگه کفش یا دمپایی جلو و لنگۀ دیگرش عقب باشد، میگویند مهمان می آید.
- اگر بچهای جارو را برداشت و شروع به جارو زدن کرد، مهمان می آید.
- اگر دستۀ هاون را داخل هاون بگذاری، مهمانی که قصد رفتن ندارد، زود از آن خانه میرود.
- اگر قند داخل چای بیفتد، مهمان می آید.
- اگر روی اولین فنجان چای، تفاله بیاید مهمان می آید.
- اگر مرغی پرهایش را در آفتاب پهن کند، مهمان می آید.
- اگر سنجاقک (پَلْپَلَک)، از بیرون به داخل اتاق بیاید مهمان می آید.
- اگر سوسک داخل اتاق بیاید، مهمان می آید.
- وقتی پشهای خسته است، چون نمیتواند حرکت کند و جابه جا شود، میگویند مهمان خستهای از در می آید.
- برای رفتن مهمان از خانه، داخل کفش او نمک میریزند.
۵-۲-۴-۲۳ نوزاد
نوزاد را که در گهواره میخوابانند، باید یک هفته روی دست راست و یک هفته روی دست چپ بخوابانند و به عبارتی دست به دست کنند.
بچهای که پیچ سر دارد، اگر پیچ راست باشد خوب است. میگویند: «رزق و روزی میآورد» ولی اگر پیچ چپ باشد یا جفت باشد، بد است و نحوست دارد و باید پیچها را داغ کنند (روش داغ کردن در قسمت طبابت آمده است).
نوزادانی که همزمان به دنیا میآمدند، اگر یکی از آنها مریض میشد و پشتش زخم در آورد، میگفتند: «با هم همزا افتادهاند». پنهانی لباسی را از نوزاد سالم میآوردند، میسوزاندند و به زخم نوزاد بیمار میزدند یا مقداری از آب دهان نوزاد سالم را میآوردند و به بدن نوزاد بیمار میزدند، میگفتند: «بچه زود سالم می شود و زخم از بین میرود».
اگر بچهای که در چلّه است، لباسش در آفتاب پهن باشد و باران بیاید و به لباسش بزند، میگویند باران بند می آید.
اگر قطرۀ باران در دهان نوزاد بیفتد، میگویند کر و لال می شود.
اگر کودکی که هنوز سخن نمیگوید به آینه نگاه کند، میگویند لال می شود.
کتک زدن کودک، در حکم ضربه زدن به قرآن است، زیرا کودک قادر به دفاع از خود نیست لذا بر این باورند کتک زدنش گناه است.
۳-۱-۲۲ برخی وسایل قدیمی مورد استفادۀ مردم
۱- خُمَهَ (خَُمره)[۶۷]:خمرههای بزرگی که جهت نگهداری اقلامی مانند: خرما، برنج، شکر، نمک و….استفاده میکردند. گاهی وقتها خُمَه را در زمین دفن میکرده اند تا هم ماندگاری اقلام بیشتر شود و هم سالمتر بماند.
۲- تولَکْ[۶۸]: جهت جمعآوری و نگهداری خرما استفاده میشد که از شاخ و برگ درخت خرما بافته میشده است.
۳- دُسنَهِ مَیَه[۶۹]:خمرۀ کوچکی که در آن مَیَه نگهداری میشده و هم اکنون نیز استفاده می شود.
۴- چِخْرِک[۷۰]: وسیلهای برای اندودن بام خانهها و بالا کشیدن آب از داخل برکه.
۵- فِرَسْت[۷۱]:چوبی که جهت ساختن سقف خانهها استفاده میشده است.
۶- کُرْگَ[۷۲]: چیزی شبیه کُرسی که در زمستان برای گرم کردن خانه استفاده میشده است. برای درست کردن آن زمین راکنده، کمی آن را گود کرده و با آجر و گِل به صورت دایره میچیدهاند. سپس آن را گِل اندود کرده و درون آن آتش درست میکرده اند.
۷- آس(آسک)[۷۳]: آسیاب دستی.
۸- جاغَنْ[۷۴](هاون): معمولاً سنگی بوده و هنوز هم در بعضی خانهها موجود است.
۹- کارخونَه: وسیلهای که بالشتکی روی آن قرار میگیرد و برای بافتن غوس جهت آماده کردن شلوار زنانه استفاده می شود که بیشتر جنبه سرگرمی دارد.
۱۰- شِمشَه[۷۵]، شاغول، تراز،کِنِر، مَنتول،تُوَر تیشَه، گاری(فرغون)، لگن، مالَه، کمچَه: همه وسایلی هستند که در ساختمان سازی استفاده میشده و بعضی از آنها هم اکنون نیز کاربرد دارد.
۱۱- مَشک: از پوست گوسفند درست میشده است و هم برای نگهداری آب و هم تبدیل ماست به دوغ استفاده میشده است.
۱۲- دَلی[۷۶]: وسیلهای برای کشیدن آب از برکه(آب انبار) که جنس آن ازپلاستیک بوده است.
۱۴- فی[۷۷]: کوزهای سفالی و بزرگ بوده که برای خنک نگهداشتن آب استفاده میشدهاست.
۱۵- هیخ[۷۸]: مشکی پوستی برای درست کردن دوغ.
۱۶- خوُرَه[۷۹]:جهت نگهداری و حمل مصالح ساختمانی مثل گچ و خاک در قدیم استفاده میشده است.
۱۷- باربند: از طناب و موی بُز درست میشده است. هیزم را داخل آن میگذاشتهاند و روی خَر حمل میکرده اند.