اجزای آمادگی حرکتی

اجزای آمادگی عمومی

برخلاف نظریه کلارک، بعضی از متخصصان از جمله بارو و مک گی آمادگی حرکتی را وجه محدودتری از آمادگی جسمانی می‌دانند و معتقدند که آمادگی جسمانی وسیع‌تر و گسترده‌تر از آمادگی حرکتی بوده و آمادگی حرکتی تنها با اجرای حرکات و فعالیت‌های عضلانی ارتباط دارد.
موسسه ایفرد با توجه به دو هدف کلی آمادگی جسمانی عمومی یعنی هدف تندرستی و هدف مهارتی، آمادگی جسمانی عمومی را به دو طبقه آمادگی جسمانی و آمادگی حرکتی تقسیم کرده است. بر این اساس آمادگی جسمانی با تندرستی و بهداشت مرتبط بوده و آمادگی حرکتی با مهارت و اجرای حرکات ورزشی ارتباط دارد. در آمادگی وابسته به تندرستی و بهداشت به توسعه کیفیت های مورد نیاز برای اجرای خوب عملکرد و همچنین حفظ شیوه زندگی سالم توجه می‌شود. عوامل تشکیل دهنده آمادگی جسمانی شامل قدرت عضلانی، استقامت عضلانی، استقامت قلبی– تنفسی، انعطاف پذیری و ترکیب بدن هستند. در آمادگی وابسته به مهارت و اجراهای حرکتی به توسعه کیفیت ها برای اجرای مطلوب ورزش ها و دیگر فعایت‌های جسمانی توجه می‌شود. عوامل تشکیل دهنده آمادگی حرکتی عبارتند از: سرعت، چابکی، نیرو، توان، تعادل و هماهنگی.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

هرچند که عوامل تشکیل دهنده آمادگی جسمانی و حرکتی را تفکیک کرده و به طور جداگانه مورد مطالعه قرار می‌دهیم اما این عوامل با هم همپوشانی داشته و مکمل همدیگر هستند. برای مثال عوامل استقامت قلبی – تنفسی، قدرت و استقامت عضلانی، انعطاف پذیری و ترکیبات بدنی برای زندگی سالم ضروری هستند، اما در عین حال در عملکرد مهارت های حرکتی نیز مهم هستند.
اجزای تشکیل دهنده آمادگی جسمانی عمومی :
الف-آمادگی جسمانی :
آمادگی جسمانی ظرفیت افراد در مواجهه با نیازهای متنوع جسمانی و فیزیولوژی است که با انجام دادن فعالیت بدنی ایجاد می شود، بدون آنکه فرد به سبب حالت خستگی مفرط تنزل کند. در چنین حالتی (خستگی) فرد نمی تواند فعالیت ها را با دقت و موفقیت انجام دهد.
مؤلفه های آمادگی جسمانی عبارتند از:
قدرت، نیروی اعمال شده از طریق گروه عضلانی در طول انقباض عضله بیشینه منفرد.
استقامت، ظرفیت حفظ حرکت یا تلاش در دوره ای از زمان، استقامت موضعی عضله، توانایی عضلات برای تکرار حرکات بدون خستگی مفرط است، در حالی که استقامت قلبی عروقی توانایی سیستم قلبی عروقی در حمل اکسیژن به عضلات در طول تمرین مداوم می باشد.
سرعت، میزان بیشینه ای که فرد قادر به حرکت بدن خود می باشد. از لحاظ جسمانی سرعت، مسافت طی شده در واحد زمان (ثانیه) است و در عملکرد جسمانی به سرعت اعمال هماهنگی مفصل و حرکات کل بدن اطلاق می شود.
انعطاف پذیری، دامنه ممکن حرکت در مفصل که تحت تأثیر نوع مفصل و عضله مربوط به آن قرار می گیرد.
ترکیب بدن، مفهومی که درصد نسبی عضله، چربی و استخوان را توصیف می کند. ترکیب بدن ابزار مناسبی برای ارزیابی وضعیت آمادگی شخص محسوب می شود.
در ادامه به توضیح دو مورد از مؤلفه ها پرداخته می شود .
انعطاف پذیری
توانایی حرکت آزادانه، بدون محدودیت و بدون درد در سرتاسر دامنه حرکتی یک مفصل یا گروهی از مفاصل را انعطاف پذیری^[۵] می نامند. به عبارت دیگر، آمادگی یا قابلیت کشیده شدن عضلات برای تأمین حداکثر دامنه حرکتی برای مفصل یا مفاصل مربوطه را انعطاف پذیری می گویند. هرچند انعطاف پذیری به توانایی کشش بافت های نرم، رباط ها و عضلات بستگی دارد، اما عواملی نظیر حجم یا توده عضله، برخوردهای استخوانی، نوع مفصل و پوست، میزان انعطاف پذیری را تحت تأثیر قرار می دهند. انعطاف پذیری به دو صورت ایستا و پویا تقسیم می شود. انعطاف پذیری ایستا^[۶]، میزان دامنه حرکتی یک مفصل به صورت غیرفعال بوده و انعطاف پذیری پویا^[۷] به میزان دامنه حرکتی اطلاق می شود که یک مفصل به وسیله یک انقباض انجام می دهد. علاوه بر این، انعطاف پذیری به دو صورت مطلق و نسبی اندازه گیری می شود که در روش مطلق بدون در نظر گرفتن هرگونه متغیر (به ویژه طول اندام ها) میزان دامنه حرکتی تعیین می شود اما در روش نسبی، میزان انعطاف یک ناحیه بر اساس طول اندام ها اندازه گیری می شود.
انعطاف پذیری بازیکنان فوتبال در مقایسه با ورزشکاران دیگر، هنوز جای بحث بسیار دارد. بررسی انعطاف پذیری لگن، کمر و همسترینگ نتایجی بین ۲۵ تا ۳۵ سانتی متر را نشان می دهد. چیزی که از این طریق نشان داده شد، این است که تدوین برنامه محافظ و بازدارنده از آسیب که تمرینات انعطاف پذیری را نیز در بر گیرد، میزان مصدومیت فوتبالیست ها را کاهش می دهد.
ترکیبات بدن
ترکیب بدنی ^[۸]عبارت است از چگونگی ساختار بدن از نظر عضله، استخوان، چربی و مواد تشکیل دهنده دیگر. با توجه به مقوله سلامتی و تندرستی و به طور کلی بر اساس شاخص آمادگی جسمانی، اصطلاح ترکیب بدنی به طور ویژه بر درصد چربی بدن دلالت دارد. کاربردی ترین تجزیه و تحلیل در مورد ترکیب بدن بر پایه تقسیم وزن کل بدن به دو بخش چربی و بدون چربی است. بخشی از کل وزن بدن که از بافت چربی تشکیل شده است، درصد چربی نامیده می شود و میزان چاقی و اضافه وزن بدن نیز با توجه به همین شاخص ارزیابی می شود. بخش دیگر شامل عضلات، استخوان ها، بافت همبند، مواد معدنی و… است که بافت بدون چربی نامیده می شود.
روش های اندازه گیری ترکیبات بدن شامل وزن کشی زیر آب، اندازه گیری ضخامت چربی زیرپوستی با بهره گرفتن از کالیپر^[۹](در نواحی مختلف بدن مانند پشت بازو، ساق پا، زاویه تحتانی کتف، بالای تاج خاصره، زیر سینه و شکم) اندازه گیری محیط اندام ها، روش پتاسیم ۴۰ و تعیین شاخص توده بدن ^[۱۰](BMI) نسبت وزن به کیلوگرم بر مجذور (قد به متر) هستند. از بین روش های مختلف اندازه گیری ترکیبات بدن، با توجه به امکانات و تجهیزات مورد نیاز و هزینه اندازه گیری، روش های سنجش ضخامت چربی زیرپوستی و تعیین BMI بیشتر مورد استفاده واقع می شوند.
ب-آمادگی حرکتی :
مؤلفه های آمادگی حرکتی
آمادگی حرکتی، توانایی شخص در انجام دادن موفق یک فعالیت یا اجرای خاص است. اگرچه همپوشی در مؤلفه های اصلی آمادگی جسمانی و حرکتی دیده می شود، مؤلفه های ویژه ای نیز وجود دارند که شخص را برای انجام دادن مهارت با موفقیت قادر می سازند و به طور مستقیم با آمادگی های حرکتی مرتبط اند و عبارتند از:
چابکی، توانایی جسمانی که شخص را قادر به تغییر سریع وضعیت بدن و هدایت به شیوه ای دقیق می کند.
تعادل، توانایی حفظ مرکز ثقل بدن روی سطح اتکا و آگاهی از وضعیت بدن در فضاست و وابسته به هماهنگی بین گوش درونی، مغز، اسکلت و عضله و بینایی می باشد. تعادل ایستا، توانایی نگهداری تعادل در یک وضعیت ساکن و تعادل پویا و توانایی حفظ تعادل تحت وضعیت متغیر حرکت بدن، شکل و جهت است.
هماهنگی، توانایی انجام دادن روان و دقیق تکالیف حرکتی که اغلب شامل استفاده از حواس و ردیفی از انقباضات عضلانی به هم وابسته می شود که تحت تأثیر دامنه مفاصل و عضو مربوط و وضعیت بدن قرار می گیرد.
توان، ترکیب قدرت و سرعت که قبلا به عنوان مؤلفه آمادگی جسمانی توصیف شد.
زمان واکنش، فاصله زمانی بین ارائه یک محرک و آغاز پاسخ عضلانی به آن.
در ادامه به توضیح سه مؤلفه سرعت ، چابکی و تعادل می پردازیم .
سرعت
سرعت عبارت است از آمادگی یا قابلیت فرد برای حرکت دادن تمام یا بخشی از بدن در فضا در کوتاه ترین زمان ممکن . در علم فیزیک و مکانیک، سرعت را معادل مسافت پیموده شده در واحد زمان می دانند. با توجه به تعریف بالا، سرعت می تواند برای کل بدن یا اندام خاص در نظر گرفته شود که بر این اساس، سرعت می تواند عمومی یا موضعی باشد. سرعت با درصد تارهای تند انقباض ارتباط مستقیمی دارد. سرعت از دو بخش سرعت حرکت و سرعت عکس العمل یا زمان واکنش^[۱۱] تشکیل شده است. سرعت عکس العمل یا زمان واکنش به فاصله زمانی بین ارائه یا شروع محرک تا شروع پاسخ اطلاق می شود. سرعت عکس العمل مستقل از سرعت حرکت است و این دو عامل الزاماً در یک فرد جمع نمی شوند.
چابکی