هرچقدر میزان استفاده از رسانه بیشتر میشود نگرشها پذیرش گرا خواهد بود به عبارت دیگر مخاطب به سمت و سوی خط مشیها و سیاستهای دروازبانان خبری و ابزارهای ارتباطی بیشتر سوق پیدا میکنند و در نتیجه تغییرات شناختی، عاطفی و رفتاری در آنها بیشتر خواهد شد. و هرچقدر میزان استفاده از رسانه کمتر، نگرش به دین انتقادگرا بوده است. زیرا چنین افرادی به نوعی خود را کمتر تحت تاثیر رسانه قرار میدهند و استفاده آنها از رسانه، استفاده مصرفی و فقط جهت رفع نیاز اطلاعاتی می باشد.
در جوامع دینی رسانه های دینی میتوانند عامل بروز انواع جهتگیری دینی به شمار آیند. در این میان شیوع گونههایی از جهتگیری دینی، حاصل گزینشهایی است که رسانه دینی بهجا یا نابهجا با هدف تقویت رفتارها و عقاید دینی انجام میدهد. در این شرایط، رسانه خود حتی به عنوان منبعی برای تعریف دین بهشمار میآید.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فرضیه سوم پژوهش به بررسی ارتباط بین میزان سرمایه اجتماعی و جهتگیریهای دینی در بین دانشجویان پرداخته است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین این دو متغیر رابطه معناداری به لحاظ آماری وجود دارد. همچنین تحلیل نتایج نشان داد که بین میزان سرمایه اجتماعی و جهتگیریهای سکولاریستی و مصلحتاندیشانه رابطه معکوس و با جهتگیریهای بنیادگرایانه، درونی، بیرونی، اینجهانی، معرفتاندیشانه و تجربتاندیشانه رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. به عبارتی هرچه میزان سرمایه اجتماعی افراد بیشتر شود گرایش افراد به جهتگیریهای دینی سکولاریستی و مصلحتاندیشانه کمتر میشود. نتایج بدست آمده با نتایج تحقیقات انجام شده توسط ربانی(۱۳۸۸)، افشانی(۱۳۸)، ضرغامی(۱۳۷۹) و گنجی(۱۳۸۳) همسو است. همچنین نتایج بدست آمده، تأییدی بر نظریه بوردیو پیرامون ارتباط متقابل بین سرمایه اجتماعی و دین است.
کاندلند مبنای سرمایه اجتماعی را دین تلقی نموده، آنرا به عنوان یک نیروی وحدتبخش از طریق ایجاد شبکه های اجتماعی و خانوادگی، ارتباطات با سایر همنوعان، صداقت و اعمال هنجارهای همبستگی میداند، میتوان گفت که افرادیکه به لحاظ دینداری در سطح بالایی قرار دارند، به همان نسبت با دیگران ارتباط بیشتری برقرار میکنند و این ارتباط باعث ایجاد حس اعتماد و نوع دوستی و بالا رفتن روحیه مشارکت و در نتیجه حفظ و تداوم سرمایه اجتماعی میشود.
با توجه به یافته های پژوهش حاضر در مورد ارتباط متقابل بین میزان سرمایه اجتماعی و جهتگیریهای دینی باید گفت که: هرگونه از جهتگیری دینی که رگه های بارزی از فردگرایی را در خود نهفته داشته باشد، سبب کاهش سرمایه اجتماعی میگردد و تضعیف سرمایه اجتماعی نیز به معنای ضعف اعتماد بین افراد است، هرچند که به لحاظ فردی بشدت دیندار باشند؛ اما سرمایه اجتماعی است که نتیجه اعتماد به افراد را پیشبینی میکند. ضعف اعتماد به سازمانها و نهادهای اجتماعی و تضعیف انسجام در جامعه از بارزترین پیامدهای از بین رفتن حضور اجتماعی دین خواهد بود.
نتایج بدست آمده از فرضیه چهارم پژوهش نشانگر آن است که بین نوع گروه مرجع ( درون گروهی و برون گروهی) و جهتگیریهای دینی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. نتایج بدست آمده با پژوهش صورت گرفته توسط ربانی(۱۳۸۸) همسو است. همچنین نظریه شیبوتانی نیز در مورد تأثیرگذاری گروه های مرجع بر روی افراد بیانگر تأیید آن است. به عبارتی، طبق این نظریه میتوان بیان داشت که شخص توجه دارد که تا چه حد رفتارش مورد تأیید یا توبیخ افراد و گروه های خاصی که در واقع نقش یک مرجع هدایت کننده رفتار را دارند، قرار خواهد گرفت، و از طرفی، گروه مرجع یک چهارچوب ارزشیابی را به وجود میآورد که براساس آن اعضای سیستم اجتماعی یا گروه، خود و دیگران را ارزیابی مینمایند.
فرضیه پنجم به بررسی تأثیر استفاده از رسانه بر گروه مرجع و سپس بر جهتگیری دینی دانشجویان پرداخته است. فرضیه مورد نظر تأیید نشد. نتایج بدست آمده از این فرضیه با نظریه برجستهسازی ناهمسو است. ادعای اصلی نظریه برجستهسازی این بود که رسانه های جمعی از طریق برجسته کردن برخی از گروه های مرجع باعث تغییر در نگرش افراد میشوند. یکی از دلایل عدم تأیید این فرضیه، میزان مصرف رسانهای پایین در بین پاسخگویان است. همانطور که قبلاً نیز اشاره شد، میزان مصرف رسانهای اکثریت پاسخگویان متوسط پایین بود.
فرضیه ششم تحقیق براساس داده های بدست آمده مورد تأیید قرار نمیگیرد. این فرضیه خلاف نظریه شیبوتانی است. به اعتقاد شیبوتانی، تنوع در دیدگاه ها و رویکردها ناشی از تقاوت کانالهای ارتباطی است و با تغییر شبکه ارتباطی، دیدگاه ها و نگرشهای افراد نیز تغییر میکنند.
فرضیه هفتم تحقیق مبنی بر تأثیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی بر جهتگیری های دینی دانشجویان از طریق گروه مرجع مورد تأیید قرار میگیرد. به عبارتی میتوان گفت که پایگاه اقتصادی - اجتماعی افراد با تعیین و انتخاب گروه های مرجع، نوع جهتگیریهای دینی دانشجویان را تعیین میکنند.