شیوه مورد استفاده در این پژوهش توصیفی، اسنادی و تحلیلی( عقلانی) است.
ذ - شیوه تحلیل داده ها
پس از مطالعه و بررسی داده ها با بهره گرفتن از اصول کلی حقوقی و استدلال منطقی نسبت به استخراج نتایج پژوهش اقدام می شود. شیوه تحلیل داده ها، کیفی از نوع مقوله ای است.
ر – پلان تحقیق
این پایان نامه به دو بخش تقسیم می‌گردد و هر بخش شامل دو فصل می‌باشد. در بخش اول با عنوان « جایگاه نهاد حضانت در نظام حقوقی ایران »، نهاد حضانت به‌طور کلی مطالعه می‌گردد. فصل اول آن، تحت عنوان « مفهوم و ماهیت حضانت » شامل دو گفتار می‌باشد و فصل دوم نیز با عنوان « عناصر حضانت و شرایط آن از منظر صاحب حق » دارای دو گفتار است و به موضوع نگهداری، تربیت و رضاع ( شیر دادن ) و شروطی که مسؤول حضانت باید واجد آن باشد می‌پردازد.
بخش دوم نیز با عنوان « دارندگان و مدت زمان حضانت و هزینه‌ها و ضمانت اجراهای آن » شامل دو فصل می‌باشد. فصل اول به شناسایی صاحبان حق حضانت و تعیین پایان دوره حضانت می‌پردازد و در فصل دوم نیز هزینه‌های دوران حضانت و ضمانت اجراهای پیش‌بینی شده درمورد این نهاد حقوقی بررسی می‌گردد.
بخش اول
جایگاه نهاد حضانت در نظام حقوقی ایران
حقوق خانواده هنگامی صیانت می‌شود که هم حقوق زن و مرد و هم حقوق کودکان رعایت گردد. برای حمایت حقوقی از کودک مقنن باید در فرایند قانون‌گذاری به این قشر آسیب‌پذیر جامعه توجه ویژه‌ای نماید. این ضرورت احساس می‌شد که قانون‌گذار درصورت بروز شرایط نابهنجار برای طفل در درون خانواده با هدف بهبود وضعیت او و برای جلوگیری از پایمال شدن حقوق کودک و ظلم به او به‌ خصوص در هنگام بروز اختلافات خانوادگی و جدایی ابوین از یکدیگر و یا فوت والدین، چاره اندیشی کند و درمواردی که کودک با وضعیت‌های مخاطره‌آمیز مواجه است به یاری او بشتابد؛ بنابراین سعی نمود در قوانین گوناگون ازجمله « قانون مدنی »، « قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۵۳»، « قانون اعطاء حضانت فرزندان صغیر یا محجور به مادران آن‌ ها مصوب ۶/۵/۱۳۶۴ » و « قانون مربوط به حق حضانت مصوب ۲۲/۴/۱۳۶۵ » به این هدف نایل شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

باتوجه به این‌که برخی از مواد قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۵۳، توسط شورای نگهبان خلاف شرع تشخیص داده شد، دادگاه‌ها با نقص و کمبود قانون مواجه بودند و رویه‌های مختلفی در دادگاه‌ها حاکم بود و بدین ترتیب لازم دانسته شد تا قانون جدیدی به تصویب برسد؛ بنابراین در ۱ اسفند ۱۳۹۱ قانون حمایت از خانواده را تصویب نمود و با تصویب این قانون، قوانین مصوب ۱۳۶۴ و مصوب ۱۳۶۵ نسخ گردید. در ماده ۵۸ قانون مصوب سال۱۳۹۱ قوانین منسوخه توسط این قانون نام برده شده‌اند ولی سخنی از نسخ قانون مصوب ۱۳۵۳ نیامده است؛ بنابراین درخصوص این مورد که آیا با تصویب قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱، قانون حمایت از خانواده ۱۳۵۳ نسخ گردیده یا هنوز به قوت خود باقی است می‌توان دو نظر را مطرح نمود.
بنابر یک نظر می‌توان گفت هرچند که قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ به نسخ قانون حمایت از خانواده سال ۱۳۵۳ اشاره نکرده است اما به‌دلیل این‌که قانون‌گذار مجدداً به تصویب قانونی با همین نام پرداخته می‌توان چنین استنباط نمود که از قانون قبلی چشم‌پوشی کرده و بنابراین می‌توان قائل به نسخ ضمنی قانون حمایت از خانواده ۱۳۵۳ شد.
نظر دیگری که به ذهن می‌رسد این است که با توجه به این‌که قوانین منسوخه توسط قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ صراحتاً نام برده شده‌اند ولی سخنی از نسخ قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۵۳ نیامده بتوان گفت آن دسته از مواد قانون حمایت از خانواده سال ۱۳۵۳ که خلاف شرع دانسته نشده‌اند هنوز به قوت خود باقی هستند. همچنین باتوجه به این‌که قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ به بسیاری از مسائل نپرداخته است، با نسخ قانون حمایت از خانواده ۱۳۵۳ با خلأ قانونی مواجه می‌شویم و باتوجه به این‌که عنصر اساسی در قانون مصوب ۱۳۹۱، مصلحت فرزندان است می‌توان چنین اظهار نظر نمود که نسخ قانون حمایت از خانواده ۱۳۵۳ به مصلحت طفل نمی‌باشد. بنا بر این نظر، مصلحت طفل اقتضا دارد درخصوص موضوعاتی که در قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ پیش‌بینی نشده است همچنان قانون حمایت از خانواده ۱۳۵۳ به‌قوت خود باقی بوده و درنتیجه باید قائل به عدم نسخ قانون سال ۱۳۵۳ توسط قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ باشیم.
در هر دو بخش این پایان نامه به بیان دیدگاه هر دو قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۵۳ و مصوب سال ۱۳۹۱ می‌پردازیم.
بخش اول به دو فصل تقسیم می‌گردد. در فصل اول به بیان کلیاتی شامل مفهوم و ماهیت حضانت بسنده ‌می‌شود. در فصل دوم نیز عناصر حضانت و شرایطی که لازم است مسئول حضانت واجد آن‌ ها باشد از نقطه نظر فقه، حقوق و قانون حمایت از خانواده بررسی می‌گردد.
فصل اول : مفهوم و ماهیت حضانت
برای ورود به بحث حضانت، لازم است در ابتدا اطلاع مختصری از این نهاد حقوقی کسب کنیم؛ بنابراین در این فصل ابتدا مفهوم حضانت بررسی شده و معنای اصطلاحی آن از نقطه نظر فقها، حقوق‌دانان و قانون حمایت از خانواده بیان می‌گردد. سپس با عنایت به دیدگاه‌های ارائه شده به مطالعه ماهیت این نهاد حقوقی می‌پردازیم.
گفتار اول : مفهوم حضانت
در این گفتار ابتدا معنای لغوی و سپس معنای اصلاحی حضانت مطالعه می‌گردد.
الف - معنی لغوی حضانت
واژه حضانت از حضن ( به کسر حاء و سکون ضاد و نون ) گرفته شده است و اسم آن است^[۱] . حضن در لغت به ‌معنای کرانه چیزی، کنار چیزی، فروتر از زیر بغل^[۲]، زیر بغل تا برآمدگی لگن ( الحضن مادون الابط الی الکشح )^[۳]، جنب^[۴] و پهلو^[۵]، سینه و دو بازو و آن‌چه مابین سینه و بازو است و همچنین به معنای آغوش نیز می‌باشد و فعل حضن ( به فتح حاء و ضاد و نون ) به معنی حفظ کردن و صیانت است^[۶]. حضانت ( به فتح و کسر حاء و فتح نون ) در لغت تربیت کودک و اداره کردن امور مربوط به او است^[۷] و همچنین به‌معنای در زیر بال گرفتن، در بر داشتن، در دامن خود پروراندن^[۸]، درآغوش کشیدن طفل و حفاظت و نگهداری از او^[۹]، پرورش دادن و پرستاری ازکودک و دایگی و مادری کردن برای طفل است^[۱۰].
لغت حضانت مصدر حاضن و حاضنه است^[۱۱] که این دو به زن و مردی گفته می شود که امر تربیت و سرپرستی و نگهداری کودک را برعهده دارند^[۱۲]. وجه تسمیه حضانت به این دلیل است که مسئول تربیت و نگهداری، کودک را به پهلویش می‌چسباند^[۱۳].
ب - معنی اصطلاحی حضانت
فقها و حقوق‌دانان به مسئله حضانت توجه نموده‌ و از آن تعاریفی ارائه داده‌اند اما قانون حمایت از خانواده در خصوص مفهوم حضانت صراحتاً سخنی نگفته ولی از مواد آن می‌توان به دیدگاه آن دست یافت. در این گفتار به بیان دیدگاه فقها، حقوق‌دانان و قانون حمایت از خانواده درخصوص اصطلاح حضانت می‌پردازیم.
۱ - دیدگاه فقها
نگاهداری و تربیت طفل را در اصطلاح فقه حضانت گویند^[۱۴]. حضانت، ولایت و سلطنت بر تربیت کودک است^[۱۵]. به عبارت دیگر ولایت بر کودک و مجنون است برای تربیت او و آنچه به مصلحت او است^[۱۶] از قبیل نگهداری کودک، گذاردن او در گهواره^[۱۷]و سرمه کشیدن و روغن مالیدن^[۱۸]و تمیز کردن و شستن لباس‌های او و مانند آن‌که با کار زنان تناسب بیشتری تا مردان دارد و زنان برای تصدی حضانت اطفال لیاقت بیشتری دارند^[۱۹]. البته صاحب جواهر حضانت را ولایت و سلطنت بر تربیت طفل می‌داند نه مجنون^[۲۰].
حضانت، ارتباطی به ولایت بر ازدواج و اموال کودک ندارد^[۲۱] بلکه بر عهده گرفتن کارهای کودک و تربیت او است^[۲۲]و همچنین حضانت شامل رضاع ( شیر دادن ) نمی‌شود^[۲۳].
همچنین در تعریف حضانت گفته شده :« حضانت، شرعاً، تربیت فرزند به دست کسی است‌ که حق حضانت از آن او است و یا به تربیت و نگهداری کسی مانند کودک خرسال و بزرگسال دیوانه‌ای که به خاطر درک ضعیف، به تنهایی نمی‌تواند امورش را اداره کند حضانت گفته می‌شود، به این صورت که امور مربوط به آن‌ ها را اداره کرده و طعام و لباس و خواب و نظافت و شستشوی آنان و لباسشان و مانند آن را در سن معین عهده‌دار شود »^[۲۴].
۲ - دیدگاه حقوق‌دانان
حقوق‌دانان هرکدام تعریفی از حضانت ارائه داده‌اند :
- حضانت در اصطلاحات مدنی پرورش اطفال است به‌وسیله ابوین و اقارب او. پرورش هم از لحاظ مادی است و هم معنوی و اخلاقی^[۲۵].
- حِضانت عبارت است از نگهداری مادی و معنوی طفل و یا دیوانه، توسط کسانی‌که قانون مقرر داشته ‌است^[۲۶].
- حضانت یعنی نگهداری و محافظت برای ادامه حیات و رشد و نمو فیزیکی و روحی طفل و جلوگیری و پیشگیری از ابتلاء به بیماری، دادن خوراک، پوشاندن لباس، پاکیزه و تمیز نگه‌داشتن طفل با شستشو، استراحت دادن به‌موقع او، بازی دادن، با گرما و سرما وی را تطبیق دادن، آن‌طوری که سن او اقتضاء دارد رضایت او را تأمین کردن و در هر سنی که طفل باشد نیازمند نوعی حضانت است^[۲۷].
- حضانت عبارت از گستردن چتر حمایت مادی و معنوی بر سر طفل است. که تأمین وی در امر تغذیه و پوشاک و محافظت و مراقبت وی از آسیب‌های جسمی و روانی و تلاش در امر تعلیم و تربیت او می‌باشد^[۲۸].
- حضانت عبارت از اقتداری است که قانون به‌منظور نگاهداری و تربیت اطفال به پدر و مادر آنان اعطا کرده‌است. در این اقتدار، حق و تکلیف به ‌هم آمیخته ‌است و حقوق پدر و مادر وسیله اجرای تکالیف آنان است^[۲۹].
- حضانت نگاه‌داشتن طفل، مواظبت و مراقبت او و تنظیم روابط او با خارج است، با رعایت حق ملاقات که برای خویشان نزدیک طفل شناخته شده ‌است^[۳۰].
۳ - دیدگاه قانون حمایت از خانواده
نه قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۵۳ و نه قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ تعریف خاصی از حضانت نیاورده‌اند اما باتوجه به مواد این دو قانون، می‌توان گفت که حضانت را به معنای تربیت و نگاهداری می‌دانند.
به‌موجب ماده ۱۲ قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۵۳ دادگاه ترتیب نگاهداری اطفال را باتوجه به وضع اخلاقی و مالی طرفین و مصلحت طفل مشخص می‌کند؛ بنابراین باتوجه به عبارات « وضع اخلاقی » و « مصلحت طفل » می‌توان این‌گونه اظهار نظر کرد که مسؤول حضانت وظیفه دارد هم از لحاظ مادی و هم به‌لحاظ معنوی، به‌صورت شایسته از طفل نگاهداری کند و شیوه تربیتی درستی را اتخاذ نماید و تمامی این موارد جزو تکالیفی است که حضانت بردوش شخص می‌گذارد.
قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ نیز در ماده ۴۱ که به بحث ضمانت اجرای حقوقی حضانت می‌پردازد درکنار « حضانت »، به عبارات « نگهداری » و « سایر امور مربوط به طفل » اشاره نموده‌ و همچنین در این ماده و مواد دیگر به مصلحت طفل توجه نموده است. تبصره ماده ۵۰ نیز که مقررات کیفری را بیان نموده در کنار واژه نگهداری و مراقبت از کلمه « تربیت » نیز استفاده کرده ‌است؛ بنابراین از تمام این مواد چنین برمی‌آید که این قانون نیز به نگهداری و تربیت صحیح طفل اهمیت داده و آن را برعهده مسؤول حضانت قرار داده است.
گفتار دوم : ماهیت حضانت
همان‌گونه که در ادامه، بحث خواهد شد برخی از فقها و حقوق‌دانان، حضانت را حق ابوین و برخی تکلیفی بر دوش آنان می‌دانند. پیش از بررسی دیدگاه‌های گوناگون در این زمینه، ابتدا تعریفی مختصر از حق و تکلیف ارائه می‌شود.
الف- تعریف حق و تکلیف
۱ - تعریف حق
بنابر نظر فقها واژه حق به‌معنای ثبوت، ضد باطل و موجود ثابت^[۳۱] است و اصل حق از مطابقت و برابری می‌باشد^[۳۲]. در فرهنگ لغت معین نیز حق به‌معنای راست، درست، یقین، عدل و داد، نصیب و بهره، ملک و مال آمده ‌است^[۳۳].
از نقطه نظر حقوقی درباره مبنا و جوهر حق می‌توان گفت :« سلطه و اختیاری است که حقوق هر کشور به‌منظور حفظ منافع اشخاص به آن‌ ها می‌دهد »^[۳۴]. به ‌این ترتیب می‌توان حق را این‌گونه تعریف کرد : « توانایی است که حقوق هر کشور به اشخاص می‌دهد تا از مالی به‌طور مستقیم استفاده کنند یا انتقال مال و انجام دادن کاری را از دیگری بخواهند »^[۳۵] و به‌تعبیر دیگر، حق عبارت است از توانایی که شخص بر چیزی یا بر کسی داشته باشد^[۳۶].
۲ - تعریف تکلیف
تکلیف در معنای لغوی به معنای کاری سخت و شاق را به‌عهده کسی گذاشتن است و همچنین به معنای وظیفه‌ای است که باید انجام شود^[۳۷]. در معنای اصطلاحی نیز به معنای اوامر و نواهی قانونی آمده ‌است^[۳۸].
دربرابر هر حق تکلیفی مقرّر شده است. ۱- گاهی این تکلیف ناظر به اجرای موضوع حق است و شخص باید کاری را که صاحب حق می‌خواهد انجام دهد. دراین صورت، هرگاه کاری که باید انجام شود مربوط به امور مالی باشد، او را « مدیون » یا متعهد یا ملتزم می‌نامند و وظیفه اشخاص در امور غیرمالی، حتی اگر ناظر به انجام دادن کاری باشد، « تکلیف » نامیده می‌شود؛ مانند تکلیف مربوط به حضانت و حسن معاشرت و تمکین. درواقع، این‌گونه تکالیف الزامی است دربرابر حکم قانون‌گذار نه برابر حق دیگری. ۲- درپاره ای موارد، تکلیفی که دربرابر حق ایجاد شده در احترام به آن و خودداری از تجاوز به حق خلاصه می‌شود. حق و تکلیف نمی‌تواند باهم جمع شود با وجود این، گاه موقعیت شخص آمیزه‌ای از حق و تکلیف است؛ حق از آن جهت که می‌توان مطالبه کرد و تکلیف، از آن رو که قابل واگذاردن و اسقاط نیست؛ مانند حضانت که حق و تکلیف پدر و مادر است^[۳۹].
ب - دیدگاه‌های ارائه شده درباره ماهیت حضانت

همان گونه که انتظار می رفت ،چارچوب ها و مدل امنیتی مورد مطالعه در ارزیابی با سه معیار” کارایی فرآیندی در صنعت نفت و گاز"،"کارایی سرویس ها و سیستم های موجود در صنعت نفت و گاز"و"کارایی محیطی” نتوانستند رتبه های خوبی بدست آورند. بنابر این رتبه روش پیشنهادی برای بکارگیری امن اینترنت اشیا در این صنعت دور از انتظار نبود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در ارزیابی امنیت مدل پیشنهادی در سه معیار باقی مانده ” امنیت فنی و سیستمی” ،"امنیت داده ها و اطلاعات"و"امنیت فیزیکی و محیطی” در مقایسه با مدل های امنیت توانست از سایر مدل های امنیت اینترنت اشیا پیش بگیرد دلیل این امر ساختار این مدل در قسمت پیاده سازی و اجرا امنیت بود با تنوع و گستردگی اقدامات سبب می شد تا از سایر مدل ها بهتر عمل کند.
۴-۴ارزیابی به وسیله پرسش نامه
پس از انجام مطالعه موردی و ارزیابی مقایسه در پایان به ارزیابی با بهره گرفتن از پرسش نامه و نظرخواهی از خبرگان می پردازیم.
۱-۴-۴روش پژوهش و جمع آوری داده ها
منظور از روش پژوهش در اینجا، رویکردی است که از طریق آن داده های موردنیاز جمع آوری گردیده،آنالیز و تجزیه و تحلیل بر روی آن داده ها انجام شده و نتایج حاصله در قالب مشخصی نمایش داده میشوند.همانگونه که پیشتر اشاره شد گردآوری داده ها به منظور تأیید و اثبات صحت مدل پیشنهادی در این پژوهش از طریق پرسشنامه انجام میگیرد. جامعه ی آماری مورد پرسش شامل طیفی از متخصصین حوزه مهندسی فناوری اطلاعات، مهندسی کامپیوتر، مهندسی صنایع و مهندسی نفت میباشند که به تعداد، تحصیلات و تخصص آنها درادامه اشاره خواهد شد.
گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه مستلزم آن است که پرسشنامه موردنظر به درستی و با درنظر گرفتن اصول علمی خاصی تهیه شده باشد تا بتواند اطلاعات درستی را به شیوهی صحیح و معتبر گردآوری نموده وجهت تجزیه و تحلیل در اختیار پژوهشگر قرار دهد. در بخش بعدی شرایط اعتبار و قابلیت اعتماد پرسشنامه بررسی خواهد شد. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده نیز روش های گوناگونی وجود دارد که ازمیان آنها در این پژوهش روش آلفای کرونباخ را انتخاب نموده ایم. پرسشنامه ی طراحی شده برای جمع آوری داده های خبرگان در این پژوهش، یک پرسشنامه دو بخشی )ارزیابی کلی چارچوب پیشنهادی، ارزیابی بخش هاو ارتباطات آنها و بررسی ویژگیهای هر یک از بخش های چارچوب پیشنهادی( است که بر اساس مقیاس لیکرت ۷ گزینه ای تهیه شده است. ضمنا برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Excel استفاده خواهیم نمود.
۲-۴-۴روایی ^[۷۷] و پایایی^[۷۸] پرسشنامه
مفهوم اعتبار )روایی( به این سوال پاسخ می دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می سنجد. بودن آگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری نمی توان به دقت داده های حاصل از آن اطمینان داشت. ابزاراندازه گیری ممکن است برای اندازه گیری یک خصیصه ویژه دارای اعتبار باشد، در حالی که برای سنجش همان خصیصه بر روی جامعه دیگر از هیچ گونه اعتباری برخوردار نباشد.
قابلیت اعتماد که واژه هایی مانند پایایی، ثبات و اعتبار نیز برای آن به کار برده می شود، یکی از ویژگیهای ابزار اندازه گیری )پرسشنامه یا مصاحبه یا سایر آزمون های علوم اجتماعی( است. مفهوم یاد شده با این امرسر وکار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می دهد. از جمله تعریف هایی که برای قابلیت اعتماد ارائه شده است می توان به تعریف ارائه شده توسط ایبل و فریسبی درسال ۱۹۸۹ اشاره کرد که بیان میکند: همبستگی میان یک مجموعه از نمرات و مجموعه دیگری از نمرات دریک آزمون معادل که به صورت مستقل بر یک گروه آزمودنی به دست آمده است.
با توجه به این امر معمولا دامنه ضریب قابلیت از صفر )عدم ارتباط( تا ۱+ )ارتباط کامل( است. ضریب قابلیت اعتماد نشانگر آن است که تا چه اندازه ابزار اندازه گیری ویژگی های با ثبات آزمودنی و یا ویژگی های متغیر و موقتی وی را می سنجد.
لازم به ذکر است که قابلیت اعتماد در یک آزمون می تواند از موقعیتی به موقعیت دیگر و از گروهی به گروه دیگر متفاوت باشد. برای محاسبه ضریب قابلیت اعتماد ابزار اندازه گیری شیوه های مختلفی به کار برده می شود. از آن جمله می توان به اجرای دوباره)روش بازآزمایی( ، روش موازی، روش تصنیف)دو نیمه کردن(،روش کودر ریچاردسون و سایر اشاره کرد.
۳-۴-۴روش آلفای کرونباخ
یکی دیگر از روش های محاسبه قابلیت اعتماد استفاده از فرمول کرونباخ است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه ها یا آزمونهایی که خصیصه های مختلف را اندازه گیری میکند بکار میرود. در این گونه ابزارها، پاسخ هر سوال میتواند مقادیر عددی مختلف را اختیار کند.ضریب آلفای کرونباخ توسط کرونباخ ابداع شده و یکی ازمتداولترین روش های اندازه گیری اعتمادپذیری ویا پایائی پرسشنامه هاست. همانگونه که پیشتر اشاره شد، منظور از اعتبار یا پایایی پرسشنامه این است که اگر صفت های مورد سنجش با همان وسیله و تحت شرایط مشابه و در زمان های مختلف مجددا اندازه گیری شوند، نتایج تقریبا یکسان حاصله شود]۴[
ضریب آلفای کرونباخ، برای سنجش میزان تک بعدی بودن نگرشها، عقاید و مواردی از این دست بکار می رود. در واقع می خواهیم ببینیم تا چه حد برداشت پاسخگویان از سوالات یکسان بوده است. اساس این ضریب بر پایه مقیاسهاست. مقیاس عبارتند از دسته ای از اعداد که بر روی یک پیوستار به افراد، اشیا یا رفتارها درجهت به کمیت کشاندن کیفیت ها اختصاص داده میشود. رایج ترین مقیاس که در تحقیقات اجتماعی بکارمی رود مقیاس لیکرت است. در مقیاس لیکرت اساس کار بر فرض هم وزن بودن گویه ها استوار است. بدین ترتیب به هر گویه نمراتی )مثلا از ۱ تا ۵ برای مقیاس لیکرت ۵ گویه ای( داده می شود که مجموع نمراتی که هر فرد از گویه ها می گیرد نمایانگر گرایش او خواهد بود )البته در این پژوهش از مقیاس ۷ گویه ای استفاده شده(.
آلفای کرونباخ بطورکلی با بهره گرفتن از یکی روابط زیرمحاسبه می شود.
در این رابطه k تعداد سوالات، واریانس سوال iام ، واریانس مجموع کلی سوالات ،C میانگن کواریانس سوالات ،V واریانس میانگین سوالات می باشند.
با بهره گرفتن از تعریف آلفای کرونباخ می توان نتیجه گرفت:

• • هرقدرهمبستگی مثبت بین سوالات بیشتر شود، میزان آلفای کرونباخ بیشتر خواهد شدو بالعکس

• • هر قدر واریانس میانگین سوالات بیشتر شود آلفای کرونباخ کاهش پیدا خواهد کرد

• • افزایش تعداد سوالات تاثیرمثبت و یا منفی )بسته به نوع همبستگی بین سوالات( بار میزان آلفای کرونباخ خواهد گذاشت

• • افزایش حجم نمونه باعث کاهش واریانس میانگین سوالات در نتیجه باعث افزایش آلفای کرونباخ خواهد شد.

• • بدیهی است هرقدر شاخص آلفای کرونباخ به ۱نزدیکتر باشد، همبستگی درونی بین سوالات بیشتر و درنتیجه پرسشها همگن تر خواهند بود. کرونباخ ضریب پایایی % ۴۵ را کم، % ۷۵ را متوسط و قابل قبول، وضریب % ۹۵ را زیاد پیشنهاد کرده اند )مقدار صفر این ضریب نشان دهنده عدم قابلیت اعتماد و ۱+ نشان دهنده قابلیت اعتماد کامل میباشد(. بدیهی است درصورت پایین بودن مقدارآلفا، بایستی بررسی شود که با حذف کدام پرسشها مقدارآن را میتوان افزایش داد.

ضریب قابلیت اعتماد یک آزمون تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که عبارتست از :
طول آزمون: علی الاصول آزمون های طولانی تر از قابلیت اعتماد بالاتری در مقایسه با آزمونهایکوتاه برخوردارند. برای مثال ضریب قابلیت اعتماد یک آزمون ۱۰۰ سوالی می تواند بیشتر از یک آزمون۵۰ سوالی باشد
سؤال های مشابه از نظر محتوا و با سطح دشواری متوسط، قابلیت اعتماد آزمون را افزایش می دهد.
ماهیت متغیر اندازه گیری شده نیز ضریب قابلیت اعتماد را تحت تاثیر قرار می دهد.
لازم به ذکر است که ضریب قابلیت اعتماد در تفسیر نتایج مهم بوده و شرط اساسی در انتخاب یک ابزار اندازه گیری است]۴[
۴-۴-۴آنالیز و تجزیه و تحلیل داده ها
در این قسمت با بهره گرفتن از نرم افزار قدرتمند تجزیه و تحلیل آماری SPSS،داده های گردآوری شده توسط پرسشنامه، که در واقع بیانگر نظرات خبرگان در خصوص مدل پیشنهادی مورد بحث ماست، تجزیه و تحلیل شده و نتایج حاصله به صورت جداول و نمودارهایی ارائه خواهند شد. روش های آماری به کار رفته شامل آمارتوصیفی )میانگین، انحراف معیار، ضریب پراکندگی، جداول فراوانی(ضریب تعدیل کندال )برای تعیین میزان هماهنگی افراد بر روی شاخصهای مورد سؤال(، آلفای کرونباخ )جهت تعیین پایایی و اعتبار پرسشنامه( وضریب همبستگی اسپیرمن )برای تعیین روایی همگرا بین بخشهای مختلف پرسشنامه( میباشد.
پرسشنامه ی تهیه شده )پیوست( شامل ۶۸ پرسش میباشد که پس از تکمیل توسط گروهی ۲۷ نفره ازخبرگان، نتایج حاصله در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است.

بنابر این سازمان ملل متحد از ابتدای تشکیل سعی کرد تا معیارها و ظوابط حقوق بشر بین المللی اصیل را وضع کند.اگرچه منشور ملل متحد به پیشبرد حقوق بشر اشاره دارد، اما تعهد سیاسی واقعی نسبت به این آرمان صرفا با تصویب و انتشار « اعلامیه جهانی حقوق بشر بروز پیدا کرد. مجمع عمومی سازمان ملل، اعلامیه جهانی حقوق بشر را در ۱۰دسامبر ۱۹۴۸، به تصویب رساند.^[۳۷]
موضوعاتی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده است علی الاصول‏ در تضاد با نظام وستفالیایی هابزی می‏باشد.در آن نظام دولتها دارای‏ حاکمیت مساوی تصور می‏شوند،در حالی که اعلامیه جهانی حقوق بشر موضوعات موجود میان حکومتها و شهروندان آنها را مد نظر دارد و نه‏ رابطه میان دولتها را.بر اساس ماده ۱ اعلامیه همه موجودات بشر مساوی و آزاد آفریده شده‏اند. در اینجا مراد تنها شهروندان یک دولت خاص‏ نیست و همه شهروندان در همه کشورها مد نظر قرار گرفته‏اند.این‏ اعلامیه بیان و تفسیر ارزشهای جهانی است و درصدد نیست که از طریق سیاسی یا دیپلماتیک مصالحه‏ای میان دولتها ایجاد نماید.^[۳۸]
بند دوم – مفهوم حقوق بشر
اصطلاح حقوق بشر، نسبتا جدید است و فقط پس از جنگ جهانی دوم وتاسیس سازمان ملل متحد در سال ۱۹۴۵وارد محاورات روزمره شده است. این عبارت جایگزین اصطلاح «حقوق طبیعی »^[۳۹]و«حقوق انسان^[۴۰] گردیده که قدمتی بیشتر دارند.
منظور از حقوق بشر چیست؟ مشکلی که در تعریف حقوق بشر وجود دارد ناشی از مفهوم و ماهیت «حقوق » است که مناقشات فراوانی در میان فلاسفه حقوق برانگیخته است. بطور کلی در مورد ماهیت حقوق دو نظریه وجود دارد: نظریه ای که بر اراده یا انتخاب تاکید می ورزد و نظریه ای که بر نفع یا مصلحت تکیه می کند. در نظریه اول که مدافع اصلی معاصر آن «هارت » می باشد، فرد دانسته شده است. مطابق این نظریه حق عبارت است از قدرتی که قانون به افراد داده است تا کاری را انجام داده یا آن را ترک کنند. بنابراین فرد می تواند حق مورد نظر را اسقاط کند یا آن را اجرا نماید. براین نظریه انتقاداتی وارد است از جمله این که بعضی از حقوق فردی مثل حیات قابل اسقاط یا واگذاری نیست. آیا فرد می تواند حق زندگی کردن را از خود سلب کند و یا اختیار زندگی خود را به دست دیگران بسپارد؟ آیا تکلیف به رعایت حق حیات دیگران با رضایت دارنده حق، ساقط می شود؟ کسی نمی تواند دیگری را حتی با رضایت او، به قتل برساند یا مورد شکنجه قرار دهد. از سوی دیگر در این نظریه میان حق تمتع و حق استیفاء تفکیکی دیده نمی شود. برخی از حقوق چنان است که دارنده آن قدرت استیفاء ندارد مثل کودکان، که مطالبه حقوق آنان، تکلیفی است به عهده ولی یا سرپرست آنان و خود کودکان فاقد اهلیت استیفاء هستند. و باز امروز سخن از حقوق حیوانات، درختان، سواحل دریا و غیره می رود که در مسائل مربوط به حیات وحش، اکولوژی و محیط زیست رواج یافته است. حیوانات، دریاها، کوهها و جنگلها چه قدرت و اراده ای می توانند داشته باشند؟ در زمینه حقوق بشر هم امروزه از دسته ای از حقوق موسوم به «نسل چهارم » و حقوق نسلهای آینده سخن می رود که با این نظر قابل توجیه نیست. ^[۴۱]
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
در نظریه دوم که ابتدا در آثار «بنتام »^[۴۲] بیان شده و امروزه دانشمندانی چون «لیونز» ،«مک کورمیک » ، «راز» ، «کمپبل » و دیگران از آن حمایت می کنند، هدف حقوق نه حمایت از قدرت و اراده فرد، بلکه حفظ برخی منافع و مصالح متعلق به او تلقی می شود. به عبارتی، حقوق منافعی است که قواعد تنظیم کننده روابط، برای اشخاص تضمین کرده است. مثلا «الف » زمانی دارای حق است که از اجرای یک تکلیف ملازم با آن، منتفع می گردد و یا «الف » زمانی می تواند حقی داشته باشد که حمایت یا پیشبرد نفع متعلق به او مورد شناسایی قرار گیرد و در مقابل، تعهدات و تکالیفی برای سایرین وضع گردد.^[۴۳] این نظریه فاقد برخی انتقادات مربوط به نظریه اول است ولی اشکالی که در آن به نظر می رسد این است که منافع ناشی از حق است و نه عین آن.
آموزه های اخلاقی حقوق بشر معطوف به تشخیص پیش شرط های پایه ای است که هر انسانی برای حداقل زیست به آن نیاز دارد.حقوق بشر هم معطوف به پیش شرط های منفی و هم پیش شرط های مثبت کمینه ای است،که لازمه یک زندگی خوب است؛مانند حقوق منع شکنجه و حق برخورداری از سلامت.توجیه ملاحظات اخلاقی همیشه مقدم بر ملاحظات ملی است.^[۴۴]
حقوق جمع حق است و آن اختیاری است که قانون برای فرد شناخته که بتواند عملی را انجام و یا آن را ترک نماید.^[۴۵]
برای تنظیم روابط مردم و حفظ نظم در اجتماع، حقوق موضوعه، برای هر فرد امتیازاتی در برابر دیگران می شناسد و توانائی خاصی به او اعطا می کند که حق می نامند و جمع آن حقوق است و حقوق فردی نیز گفته می شود.^[۴۶]
حقوق بشر آن دسته از حقوقی است که انسان به دلیل انسان بودن و فارغ از اوضاع و احوال متغیر اجتماعی یا میزان قابلیت و صلاحیت فردی او، از آن برخوردار است. در این پاسخ فرض بر این نهاده شده که یک سلسله هنجارها، اصول و حقوقی وجود دارد که جنبه جهان شمول دارد و برای تمام افراد انسانی در جوامع مختلف قابل اعمال است چرا که همه افراد به جهت انسان بودن دارای حقوقی هستند که هیچ جامعه یا دولتی نمی تواند آنها را انکار کند. به همین دلیل در تعریف حقوق بشر گفته اند: «حقوق بشر به معنای امتیازاتی کلی است که هر فرد انسانی طبعا دارای آن است.» این امتیازات در صورت تحقق ، معیار واقعی مشروعیت و ملاک محدودیت اقتدار دولت در قبال افراد است.^[۴۷]
در تعریفی دیگر حقوق بشر تضمین های اخلاقی پایه ای انگاشته می شوند که مردم در همه کشورها و فرهنگ ها، به صرف انسان بودنشان باید از آنها برخوردار باشند. اینکه این تضمین ها ” حقوق “خوانده شده اند بدان معناست که همه افراد، جویای آن تعلق می گیرند. دارای اولویت بالایی هستند و اجابت آنها اجباری است و نه اختیاری، اغلب حقوق بشر را جهانشمول می انگارند، به این معنا که همه افراد از آن برخوردارند.و باید برخوردار باشند. این حقوق مستقل دانسته می شوند، به این معنا که فارغ از اینکه توسط نظام قانونی و رسمی یک کشور به رسمیت شناخته شوند یا به اجرا درآیند و یا نه وجود دارند.^[۴۸]
به رغم آنکه واژه« حقوق بشر»بصورت گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد،اما تعریف آن دشوار می نماید.به بیان کلی حقوق بشر حقوقی بنیادین وانتقال ناپذیر است که برای حیات نوع بشر اساسی تلقی می شود.با وجود این،در مورد اینکه محتوای این حقوق چیست،اتفاق نظر وجود ندارد.اغلب به آسانی می توان دریافت که منظور از حقوق بشر دستیابی به مفهوم ومحتوای آن، یعنی حمایت فرد در مقابل سوء استفاده از اقتدار دولت است تا اینکه صرفا تعریف آن مطمح نظر باشد.از این رو ،تعریفی از حقوق بشر،که مورد پذیرش عمومی باشد،ارائه نشده واین امر خود مشکلی بر سر راه تنظیم بین المللی آن محسوب می شود.حقوق بشر بیش از هر موضوع دیگر تمایز بین جهانشمولی و نسبیت گرایی فرهنگی را به تصویر می کشد. جهانشمولی وضعیت مورد تاکید کنفرانس جهانی ژوئن۱۹۹۳ سازمان ملل درباره حقوق بشر (کنفرانس وین)را منعکس می نماید. نظریه نسبیت گرایی مبین آن است که حقوق بشر در یک کشور با کشوری دیگر که بر اساس ارزشها ، سنت های مذهبی و فرهنگی دیگری شکل گرفته متفاوت می نماید.^[۴۹]
امروزه با تحول در مفهوم حقوق بشر این حقوق به عنوان “میراث مشترک جهانی “شناخته شده است و حتی آن را” حقوق بین الملل کرامت انسانی ” نامیده اند. در ساختار حقوق بین الملل حمایت از حقوق بشر و تدوین و اجرای این حقوق به دولت ها سپرده شده است و با توجه به برخورد حاکمیت دولت ها با حقوق بشر روند حرکت در این زمینه روندی کند، گزینشی ویک جانبه گرایانه بوده و متاسفانه این دغدغه مهم به عنوان ابزاری برای رسیدن به مطامع سیاسی قدرتهای بزرگ قرار گرفته است. تردیدی نیست که نفس حقوق بشر مقدم بر قانون است و می بایست از طریق اجرای قانون حمایت شود. اما از آنجا که دولتهای حاکم از یک سو واضع قواعد و مقررات بین المللی حقوق بشر و از سوی دیگر تابع قوانین آن شناخته می شوند و باید روند اجرای مقررات آن را به اراده خود تعیین کنند، شاهد تفسیرهای گوناگون وناسازگار در مفاهیم حمایت از حقوق بشر و حاکمیت دولتها در مقوله حقوق بین الملل هستیم. بدیهی است زبان حقوق بشر علی الاصول تا زمانی که در یک چارچوب الزام آور تدوین وبه تصویب نرسیده باشد زبانی اخلاقی است وفاقد ضمانت اجرای حقوقی محسوب می گردد، ولی باید قبول نمود که در حال حاضر ودر عرصه کنونی حقوق بین الملل حقوق بشر مفهومی قانونی است که تضمین کننده استقلال و آزادی فردی فارغ از نژاد و فرهنگ و آیین است. ^[۵۰]
بند سوم – منابع بین المللی حقوق بشر
الف) مقررات ومصوبات مجامع بین المللی همانند سازمان ملل متحد درباره حقوق بشر
ب) حقوق عرفی وموازین مسلم حقوق بین الملل عمومی
ج) اصول کلی علم حقوق
د) تصمیمات ورویه های مجامع قانونی حقوق بشری
ه) تصمیمات ورویه های قضایی محاکم بین المللی ودیوان های خاص قضایی
و) دکترین ها وآموزه های دانشمندان علم حقوق
بندچهارم - اسناد حقوق بشری معاصر
.یکی از اصول نهادینه شده حقوق بین الملل آن است که یک دولت می تواند حکمیت خود را از طریق ورود به یک معاهده محدود نماید و بنابراین یک موضوع را به قلمرو بین المللی تامین دهد. یعنی تحت موضوعاتی را تحت حاکمیت حقوق بین الملل قرار دهد.
برای مثال چنانچه دولتی موافقت نامه ای با دولت دیگر منعقد نماید که بر ان توافق کند که با اتباعشان به طور انسانی برخورد نماید و به آنها بندهای مشخصی از حقوق بشر را الهام نماید در آن صورت آن افرادی تا حدی که به آن موافقت نامه بین المللی شده آمده از حمایت آن معاهده برخوردار است. مثلا در بین این دو دولت هیچ یک نمی تواند بگوید که رفتارش با اتباع خودش صرفا در حیطه صلاحیت داخلی خودش می باشد.
رای مشورتی دیوان دائمی دادگستری بین المللی در قضیه آراء مربوط به تابعیت به این نکته اشاره می کند. این اصل بسیار مهم بوده است در توسعه حقوق بین الملل حقوق بشر و در بین المللی شدن تبعیدی حقوق بشر.
از ابتدای پیدایش سازمان ملل متحد در ۱۹۴۵، جامعه بین المللی گامهای مهم بیشماری در جهت ایجاد دنیایی با تمامی حقوق بشر برای همگان برداشته است. اسناد بین المللی حقوق بشر در حدی است که بعضی از اندیشمندان این فن همانند پروفسور روپوئی پری ماری) معتقدند که امروزه این مقوله با تورم هنجارها مواجه شده، وجود بیش از ۷۰ سند بین المللی اعم از اعلامیه ، قطعنامه، معاهده (کنوانسیون ، میثاق ، قرارداد در سطح جهانی ومنطقه ای )وجود دارد که از مهمترین میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
۱-۴-اعلامیه جهانی حقوق بشر
یکی از قطعنامه های اولیه که توسط مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد، «اعلامیه جهانی حقوق بشر » بود که در ۱۰د سامبر۱۹۴۸ طی قطعنامه A(III) (217) از۵۶ دولت عضو سازمان ملل متحد اعلامیه حقوق بشر با ۴۸ رای مثبت و ۸ رای ممتنع و بدون رای منفی، به تصویب رسید. مفاد اعلامیه مذکور مشتمل بر حقوق سیاسی، مدنی، اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی است. ^[۵۱]
اعلامیه جهانی حقوق بشر در واقع قطعنامه است که حاوی اصول و مبانی بوده و عموما نیز به نام «اعلامیه اصول» و یا به اختصار به «اعلامیه» معروف گردیده است.هدف این قطعنامه بیشتر تایید قواعد موجود است تا وضع قواعد جدید.این قطعنامه همچنین قصد تبدیل رویه های عرفی را به قواعد قراردادی ندارند،بلکه هدفشان تنها روشن کردن و تببین محتوای قواعد عرفی و قراردادی است. ^[۵۲] بنابراین این اعلامیه به عنوان یک قطعنامه،فاقد نظام اجرایی است و از نظرحقوقی الزام آور نیست و تنها می تواند معیارهای متداول برای برخورداری تمام انسانها و همه دول را معین کند. مفاد اعلامیه به طور ضمنی از سوی کلیه دول عضو پذیرفته شده است و بیشتر دول تازه استقلال به استقلال رسیده در حین تدوین قانون اساسی خود آن را برنامه کار خود قرار داده اند.^[۵۳]
حقوقی که اعلامیه جهانی از آن سخن گفته به دو مقوله تقسیم شده است.بر اثر تحولات اخیر جهان، مقوله سومی نیز به این دو مقوله افزوده شده است.
سه مقوله ای که نظام بین المللی حقوق بشر بدانها پرداخته است عبارتند:۱- حقوق مدنی و سیاسی ؛
۲- حقوق اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی؛ ۳- حقوق همبستگی.
حقوق مدنی و سیاسی حقوقی است متعلق به فرد انسان که در قبال دولت قابل استناد است. از این رو دولت باید از ورود به قلمرو آن خودداری بورزد. حقوق اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی ،حقوقی است که تحقق آنها منوط به مداخله دولت شده است. اما بر خلاف این دو مقوله، تحقق حقوق همبستگی، به سبب آنکه با حیات اجتماعی مرتبط است، مستلزم کارو کوشش همه جانبه افراد ،دولتها و سایر واحدهای سیاسیو خصوصی است. حق داشتن محیط زیست سالم، استفاده از آب و هوای پاک و زیستن در صلح و همچنین حق توسعه از جمله این حقوق است.^[۵۴]
در اعلامیه جهانی حقوق بشر یک تعداد مفاهیم اخلاقی کلی گنجانیده شده است.اعلامیه مذبور شامل ۳۰ماده می شود.دو ماده اول اصول اساسی ناظر بر همه حقوق بشر را بیان می کند. مواد ۳ تا ۲۱به بیان حقوق مدنی و سیاسی می پردازد؛ مواد ۲۲ تا ۲۷ اختصاص به اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی دارد. ۳ ماده آخر نیز مبانی حفظ حقوق بشر را برای برخورداری همگان از آنها را نشان می دهد.
تاثیر اعلامیه بر همه سازمانهای بین المللی،از دلایل جهانشمولی آن است.تاثیر اعلامیه بر ترتیبات منطقه ای، در تایید جهانشمولی آن قابل توجه است. سازمان وحدت آفریقا در ماده «۲» میثاق آدیس آبابا (سال ۱۹۶۳ م)، شورای اروپا در کنوانسیون حمایت از حقوق بشر و آزادی های اساسی رم(۱۹۵۰)، نیز اعضا را به رعایت اعلامیه جهانی حقوق بشر فرا خوانده، موافقتنامه آمریکایی حقوق بشر (۱۹۶۹م)و سازمان امنیت و همکاری اروپا در اعلامیه هلسینکی(۱۹۷۵م)، اعلامیه حقوق بشر بر میثاق های عربی حقوق بشر(۱۹۸۶) و همچنین بر اعلامیه اسلامی حقوق بشر قاهره (۱۹۹۰م) نیز تاثیر داشته است.^[۵۵]
اما از انتقادات وارده بر اعلامیه جهانی حقوق بشر این است که مشارکت جهان سوم در تهیه و تدوین آن اندک بوده است.برخی دیگر معتقدند، دکترین حقوق بشر ملحوظ در اعلامیه جهانی حقوق بشر در جوامعی با سنت فرهنگی غیر بومی یا جوامعی که تابع ایدوئولوژی سوسیالیستی هستند، سنخیت ندارند.^[۵۶]
۲-۴-میثاق های بین المللی
از آنجایی که اعلامیه جهانی حقوق بشر فاقد نظام اجرایی بود و همچنین به مسئله شکایت و داد خواهی در آن توجهی نشده بود، از همان ابتدای تدوین اعلامیه ،مجمع عمومی سازمان ملل متحد از شورای اقتصادی ،اجتماعی خواست تا کمیسیون تابعه این شورا (کمیسیون حقوق بشر )مسئله تنظیم پیش نویس طرحی را در خصوص معیارهای اجرای در اولویت کار خود قرار دهد.به این ترتیب کار تهیه پیش نویس و میثاق های بین المللی در زمینه حقوق بشر،آغاز گردید تا حقوق مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر بصورت قانونی و لازم الاجرا درآید. ^[۵۷]
حقوق و آزادی های مندرج در اعلامیه جهانی با دقت و تفضیل بیشتری در دو میثاق بین المللی به طور مجزا بیان شدند: میثاق ۱۹۶۶درباره حقوق مدنی و سیاسی که در مارس ۱۹۷۶به مورد اجرا درآمدو میثاق ۱۹۶۶در باره حقوق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی که در ژانویه ۱۹۷۶ لازم الاجرا شد. به موجب میثاق حقوق مدنی و سیاسی طرف های متعاهد ملتزم شده اند که حقوق شناخته شده در میثاق را درباره کلیه افراد مقیم قلمرو و تابع صلاحیت خود محترم شمرده و تضمین کنند، حال آنکه در میثاق مربوط به حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از طرف ها می خواهد تا با بهره گرفتن از حداکثر منابع موجوددر جهت تحقق کامل حقوق شناخته شده در میثاق به طور تدریجی گام بردارند.^[۵۸]
یکی از حقوق مهمی که در میثاق نسبت به اعلام جهانی حقوق بشر اضافه شده است تکلیف دولت های مبنی بر عدم انکار حقوق اقلیت های نژادی مذهبی یا زبانی.
تفاوت اولیه میان دو میثاق این است که دولت های عضو میثاق حقوق مدنی و سیاسی، مکلفند بلافاصله پس از تصویب میثاق، تعهدات موضوع آن را به مرحله اجرا درآورند، در حالی که میثاق حقوق اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی حقوقی را شناسایی نموده که می تواند به صورت تدریجی تحقق یابد.^[۵۹]
مجمع عمومی ملل متحد در ۱۵ دسامبر ۱۹۸۹ یک پروتکل اختیاری دیگر به عنوان ضمیمه میثاق حقوق مدنی وسیاسی در مورد لغو مجازات اعدام به تصویب رسانید.پروتکل اختیاری در خصوص آییین دادخواهی فردی نیز در ۱۹۹۱ به مرحله لازم الاجرا درآمد. این پروتکل مهمترین قراردادی است که افراد که در سطح بین المللی، افراد بشر را صاحب دعوی مستقیم در برابر دولتها شناخته است.
تدوین یک پروتکل اختیاری برای میثاق حقوق اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی از سال ۱۹۰در دستورکارکمیته حقوق اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگیقرار گرفت، اما در ۴ آوریل ۲۰۰۸ متن پیش نویس پروتکل این میثاق نهایی و جهت بررسی به شورای حقوق بشرارجاع شد. هدف از تهیه پروتکل ایجاد یک نظام شکایت فردی در موارد نقض حقوق حمایت شده در میثاق بود.^[۶۰]
بند پنجم – سایر اسناد حقوق بشری
علاوه بر بیانیه ها، اعلامیه هایی با اهمیت کمتری وجود دارد که این اعلامیه ها اصول و یا راهبرد (رهنمود) نامیده می شوند. از آنجا که نتایج مطلوب و تاثیرگذار این بیانیه ها، اظهار نامه ها و رهنمودها مورد توجه مجمع عمومی سازمان ملل متحد است. در عمل دولتها به صورت گزینشی وهوشیارانه با بررسی های دقیق وگوناگون در الحاق به این قواعد با احتیاط کامل برخورد می نمایند ودر بسیاری موارد وبر اساس حقوق بین الملل حق شرطهایی برای خود در موقع تصویب اعلام ومقرر می دارند .تعدادی از این قواعد به همه بشریت وبرخی دیگر برای گروه های خاص اجتماعی (کودکان، زنان ،اقلیتهاو……) تسری دارند. برخی از این مقررات که شامل هر دو گروه می باشند به قرار زیر می باشند:
۱- کنوانسیون مربوط به حقوق کودکان سال ١٩۵٩

شاید بر خواننده­ی اهل، غریب آید که «ابن تیمیه» با آن همه باورهای ویژه خود دو نوشته­ی دارای سخن در باب معجزه کرامات از خود به جای گذاشته است. یکی «المعجزه و کرامات الاولیاء» و دیگری «الفرقان بین اولیاء الرحمن و اولیاء الشیطان»، که در نوع خود جالب است. وی برخی مطالب درباره کرامات و نیز اولیا را جداگانه در چند فصل بررسیده است به مثل: کرامات انبیا و غیر ایشان، احکام خوارق، ارزش معرفتی کرامات و انواع کرامات را که نزدیک به ۴۰ صفحه به سخن نشسته است^[۴] و نیز در کتاب دیگرش نگاه گروه‌های مردم نسبت به خوارق، جستارهایی درباره ولیّ، تمایز کرامت و دیگر کارها از احوال شیطانی را در حدود ۷۵ صفحه به نگارش در آورده است^[۵]. اما هرگز به مبانی و یا مبانی قرآنی آن نظر نداشته است. این‌ها در عربی بود.
اما در زبان فارسی به‌گونه مستقیم، حتی کمتر از این هم به بررسی تحلیلی خوارق پرداخته نشده است. البته تذکره‌نویسی به وفور یافت می‌شود، از خانقاه نشینان در بزرگ‌پنداشت پیران‌شان تا نویسندگان معاصر در مورد عارفان راستین؛ و این رشته سری دراز دارد. «حدیث کرامت^[۶]» نام کتابی است که جناب دکتر استعلامی در آن به نقد و بررسی و شفاف‌سازی برخی چالش‌ها در مورد نگاشته هایی چون «تذکره الاولیاء^[۷]»، «اسرار التوحید^[۸]» و جز این دو، نشسته و در نوع خود ستودنی است. به تازگی کتابی به نام «سبع هشتم»^[۹] نوشته دو تن از پژوهندگان جوان حوزه عرفان و ادبیات، به طبقه بندی موضوعی کرامات آن هم تا قرن هفت هجری قمری پرداخته اند. کوشش‌شان را باید ارج نهاد. «ولایت تکوینی و تشریعی از دیدگاه علم و فلسفه^[۱۰]» کتابی است که به گونه‌ای پراکنده به جستارهایی در باب خوارق عادات از نگاه دین بررسیده است. مقاله‌ای علمی نیز که صفحاتی به شماره انگشتان دست دارد با قلم یکی از پژوهش‌گران حوزه و دانشگاه سامان یافته «پژوهشی در ولایت تکوینی انسان از دیدگاه قرآن^[۱۱]» است جهت و رویکرد این نگاشته تاب تحسین دارد اما نه جامع است و نه هر سخنی را به اندازه لازم گشوده و به سامان رسانده است. اما نگاره‌ای با نام «فوق طبیعت^[۱۲]» نام‌گذاری شده کارهای شگفت آدمیان را از دیدگاه علم و قرآن به کنکاش نشسته و دریافت‌های مرموز و ادراکات فراحسی، غیب­بینی، اندیشه­خوانی، پیش‌آگاهی، دورجنبانی، الهام و رؤیای صادقه را بررسی نموده است. نگارنده با اینکه این مجموعه را بهترین تلاش در موضوع‌نگاشت پیش رو می داند اما بر این است که نگارنده­ی فاضل این کتاب، نه راه را، به گونه­ کامل، درست رفته و نه راه رفته را صحیح پیموده است و با یک پرسش بنیادین به پیشگاه وحی زانو نزده است.
کوتاه سخن این که هیچ­کدام نه به انگیزه پی‌جویی مبانی قرآنی کرامات اولیا دست به قلم برده و نه در جست‌و‌جوی حل مشکل کرامت گرایی عوام و خواص بوده اند. از این رو نویسنده بی­هیچ منبع مستقیمی که ساختاری برای نگاشته خویش از آن الهام گیرد، با وسواس فراوان، خود قالبی چیده تا یک نوآوری‌ای کرده باشد و راهی را برای پژوهش های دقیق پسینش هموار نموده باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اما پژوهه حاضر - از آن‌جا که نویسنده، رشته تحصیلی‌ای هم‌فکر با موضوع کرامات اولیا داشته، هماره این مسئله را به عنوان یک دغدغه دنبال نموده - با در نظر گرفتن مشکلات جامعه اسلامی در حوزه عرفان، در حد توان دانش خویش از بی‌کران قرآن جام گرفته و بدان پرداخته است.

قلمرو و دامنه‌ی پژوهش

دامنه­ تحقیق پیش‌رو، پرداختن به هستی و چیستی اموری است که کرامات اولیای خدا را پایه‌ریزی می‌کند.
با مطالعه پیشینه‌ تحقیق بدین سخن می‌رسیم که نگاشته‌های پیشین، بررسی به چه بخشی از کرامات همت گماشته‌اند و چه بهره‌ای را مغفول نهاده‌اند؛ و در این عرصه مسائلی است که هر کدام، مبنایی فرامی‌خواند و باید که آبشخور مبانی مسائل علوم انسانی در هر شریعتی، ارکان بنیادی آن منهاج باشد و در اسلام عزیز، قرآن است و سنت رسول گرامی(صلی الله علیه و آله)و ائمه(علیهم السلام)، سرچشمه­ی همه معارف اصیل است. این نگاشته به حوزه انسان‌شناسی تعلق دارد.
کرامت واژه­ای است که در حوزه ­های گوناگون علوم انسانی بدان پرداخته می‌شود و در همه عرصه‌ها به‌گونه­ مثبت به واژه و معنای آن می‌نگرند اما سخن در این جستار، ایضاح و بررسی کرامات در منبع وحیانی با نگاه عرفانی است. نگارنده اگر می‌خواست که نامی دیگر اما شایسته­ این جستار بر نوشته­ی خویش نهد آن را «عرفان در دامان قرآن» عنوان می­داد. این پژوهش به بررسی و ایضاح مفاهیم کلیدی جستار و گسست از همگن‌های آنها و نیز پرداختن به نظرگاه­های اندیشمندان حوزه ­های گوناگون علوم انسانی است. آنگاه به بی‌کران قرآن راه یافته تا پاره‌ای از یافته‌های قرآنی در مفهوم این مسئله را ارائه کند. آن‌چه اصلی‌ترین بهره­ی قرآنی و پیشانی این تحقیق علمی است تبیین علل قرآنی ـ و نه توصیف دلایل ـ کرامات اولیا است که دغدغه­ی نخستین این جانب بوده است؛ و در پایان نیز جستاری در گونه­شناسی موضوعی قرآن کریم انجام گرفته است. البته راقم سطور بر این باور است که هر سه گفتار اخیر می ­تواند با حجمی چند برابر، از دریای قرآن برگیرد و به ساحل اندیشه­ی بشری نشیند. در این پژوهش، بزرگ‌ترین مشکل و بیشترین نبود را از نیستی منبع مستقیم و پیشینه‌ای در این موضوع، دیده‌ام حتی یک نوشته به نام مبانی کرامات اولیا، چه رسد به مبانی قرآنی آن یا اصل اندیشه‌ای موضوع. از این رو، بنیاد اندیشه­ی این موضوع، ساختار بحث و چینش عناوین، همه از خود نویسنده است و به راستی این، دلیلی است که نویسه­ی حاضر آغازی باشد فریادگونه در این تفکر اما همراه با لغزش­ها.

روش پژوهش حاضر

داده ­های نوشته حاضر به شیوه­ کتابخانه‌ای، و در زمینه ­های پیدایش اندیشه­ای موضوع، اندکی میدانی، گرآوری شده، و پرورش آن به­گونه­ تبیینی و نه توصیفی، به دست آمده است.
به نگاه عالمان روش‌شناس، آنچه سهم عمده و ویژه­ای در به بار نشستن یک پژوهش دارد، توجه به آیین نگارش و پژوهش است و متدولوژی، رشته­ای بسیار مهم در میان همه مراکز علمی و در میان انبوه نویسندگان، اعم از مؤلف و مصنف است و این­گونه نیست که هر کس که او نوشته‌ای فراهم آورد پژوهشی علمی انجام داده و تولید اندیشه‌ای کرده باشد.
اما سیاهه­ی پیش‌چشم خواننده، پس از اتمام چندین کتاب وزین در حوزه آیین پژوهش، آغاز شده و ثمره‌اش این است که:
در انتخاب موضوع، مسئله­محور و نیز دغدغه­محور بوده است. در بخش جمع داده ­ها، از دو روش کتا‌ب‌خانه‌ای و اندکی هم آن­گونه که یاد شد از شیوه­ میدانی بهره برده و در مرحله تدوین، به ساختاری در خور یک پژوهش علمی دست زده و قدم به قدم، و مو به مو، هم­سو با نگاشته‌های حوزه روش‌شناسی نگارش پیش رفته است.
نگارنده کوشیده است در شیوه نگارش تا آن‌جا که شدنی است واژه‌ها و نیز رسم‌الخط پارسی را به‌کار گیرد جز آن‌که به‌کار بستن آن برداشتی نادرست به دنبال آورد و آن واژه، اصطلاح خاصی در یک دانش باشد.
و در بخش اصلی اندیشه‌ی این رساله، مطلوبی را که در انبوه نوشته‌ها رعایت نمی‌شود، به دقت از ابتدا تا انتهای این رساله پایانی پی‌گیری شده تا به کژراهه نرفته و در پی آن راه علمی خواننده‌ای را نبندد و آن مطلوب این است که نویسنده باید مشخص کند که به دنبال چیست؟ آیا می خواهد مطلبی را توصیف کند و جزئیات و دلایل موضوع را به تحریر در آورد؟ یا به دنبال تبیین است و می‌خواهد علل وجودی مسئله را بیان نماید؛ و به عبارت دقیق، مقاله او در جهت توصیف دلایل مسئله­ پژوهش است یا به انگیزه­ تبیین علل آن- که میان این دو هدف فاصله­ی زیادی است - ویا هر دو را مورد نظر دارد.
چنان‌که گذشت پژوهش پیش رو، نوشته‌ای است که به انگیزه­ تبیین علل نگاشته شده و نه توصیف دلایل، اما بر متخصصان این فن پوشیده نیست که در برخی مطالب مانند مفاهیم کلی و بیان برخی سخنان در لابه‌لای نظریه‌ای ناگزیر از به‌کار بردن بخش توصیفی است که البته روش معمول نیز همین است که در شیوه تبیینی، از توصیف بعضی دلایل گریزی نیست؛ لذا تلفیقی از تبیین علل و توصیف دلایل را عجین نموده است.
در برگردان واژه ­ها و عبارت­های وحی نیز نظر به اینکه نگاشته­ی پیش رو، کاری قرآنی ـ عرفانی است و بخش فزاینده‌ای از یافته‌هایش به آیات قرآن زیبایی یافته، نگارنده بر خود لازم دانست که در برگردان واژه‌ها و جملات وحیانی وسواس به خرج دهد بنابراین پژوهنده­ی این سطور پس از جست‌وجو و پرس‌وجویی علمی از کتاب‌شناسان قرآنی بدین ره­آورد رسیده که از برگردان استاد مسعود انصاری بهره جوید تا نزدیک‌ترین معنا را به‌کار بسته باشد. هر جا که آیه‌ای را به‌گونه­ کامل برگردانده تمام متن ترجمه­ی مترجم و آنجا که گزیده­ی آیه را برگردانده است نیز باز از ترجمه­ی این استاد باریک­بین استفاده نموده است. در این گزینش افزون بر واکاوی و مقابله­ی برگردان استاد انصاری با ترجمه‌های پرآوازه­ی به ویژه ترجمه­ی استاد محمدمهدی فولادوند، در پی‌نوشتی که کتاب‌شناس دقیق جناب استاد بهاءالدین خرمشاهی بر ترجمه­ی استاد انصاری نگاشته‌اند، این ترجمه را دارای دقت بیشتری دانسته‌اند. قابل توجه این‌که جناب استاد خرمشاهی هر دویِ این دو برگردان از دو استاد را یعنی ترجمه استاد فولادوند و استاد انصاری را خود ویراست نموده اند. دلیل سوم بهره جستن نویسنده­ی این سطور از ترجمه­ی یاد شده نوتر بودن برگردان ایشان است^[۱۳]. در گفتار نخست بخش پایانیِ نوشته، که به طور کامل، بررسی مستقیم گونه‌های خارق عادت در آیات قران است نیز گر چه یکسره برگردان مستقیم آیه نیست اما وام‌گیری از ترجمه­ی یاد شده را به همراه دارد.
بخش یکم:
بررسی‌های مفهومی و دیدگاه‌ها
در مورد کرامات اولیا
گفتار نخست: درباره‌ی کرامت
گفتار دوم: درباره‌ی ولیّ
گفتار سوم: دیدگاه‌های درباره‌ی کرامات اولیا

گفتار نخست: درباره‌ی کرامت

۱٫واژه‌شناسی کرامت

لفظ «کَرامت» که جمع آن «کرامات» و از ریشه «کرم» (بر وزن فَرَس) است در حوزه‌های مختلف علوم انسانی معانی گوناگونی را به خود اختصاص می‌دهد. اما واژه‌ای که معادل «miracle^[14]» در زبان انگلیسی است و در ترکیب «miracles of the saints^[15]» به معنای «کرامات اولیا» است، در حوزه تصوف و عرفان قرار می‌گیرد.
جوهری در صحاح^[۱۶] و فیروزآبادی در القاموس المحیط^[۱۷] می گوید: «کَرَم» ضدّ لئآمت است پس «کریم» بمعنى سخىّ است چنان‌که در دو کتاب یاد شده و نیز در اقرب الموارد^[۱۸] آمده است.
پارسی‌زبانان هم کرامت را بزرگی ورزیدن، جوان‌مرد گردیدن، بزرگی، بزرگواری، جوان‌مردی، بخشندگی، دهش و خارق عادتی که به دست «ولیّ» [خدا] انجام یابد گرفته‌اند، در مقابل معجزه که از پیامبر صادر می‌گردد.^[۱۹]

۲٫ اصطلاح‌شناسی کرامت و امور خارق عادت

مقصود از اصطلاح‌شناسی کرامت در این‌جا، در فضای تصوف و عرفان اسلامی است و نه اخلاق، چرا که در تساوی­هایی^[۲۰] که برای افراد نوع انسان در قران کریم یادکرد شده است دو کرامت ذاتی و اکتسابی را می‌توان اشاره نمود.^[۲۱] اما در حوزه عرفان، امر خارق عادتی را که به دست ولیّ خدا انجام می­یابد کرامت گویند^[۲۲]. در جایی کرامت را از ولایت تکوینی که از تجلیات بُعد چهارم انسان می‌دانند برمی‌گیرند^[۲۳]. برخی، آن را از نیروی نهفته در درون انسان^[۲۴] و شماری نیز آن را نتیجه­ نیروی نهفته و مرموزی در درون انسان می‌دانند که سرچشمه یک رشته کارهای شگفت‌انگیز و خارق عادتی گردد. عده­ای نیز کرامت‌ را به عنوان عملی فرازمانی، فرامکانی و فرازبانی معرفی و دارای اهمیت بسیار می­دانند.^[۲۵] بحث ما در این‌جا به صالحان ـ و نه طالحان ـ اعم از پارسایان و صوفیان و پاک‌دلان برمی‌گردد؛ و کار مرتاضان و ساحران را خارج می‌کند. آنچه هماره انبیا و اولیا در آشکار نمودن معجزات و کرامات، از آن، چهره ترس به خود گرفته‌اند این بوده که مبادا مردم این امر را با سحر و امثالش خلط نموده و نپذیرند. بر این پایه، امیرالمؤمنین، علی(علیه السلام) در تفسیر ترس حضرت موسی(علیه السلام) در زمان اژدها شدن عصا، آن را، ترس از نپذیرفتن مردم معنا فرموده‌اند.^[۲۶]
اما امور خارق عادت یا خوارق عادات(مفرد آن: خارق عادت) که معنای فراگیر و اعم از کرامت دارند، پدیده‌هایی‌اند که با جریان عادی امور و اشیا و عملکرد معهود قوانین طبیعی منطبق نیستند^[۲۷]. قوانینی که از نظر دانش امروز، جبری، علّی، کمی و مادی‌اند و بی‌استثنا و تخطی ناپدیر و خرق‌ناشدنی انگاشته می‌شوند^[۲۸]. نمونه برجسته آن معجزات انبیا و کرامات اولیا و مقدسان و نمونه دیگر استعداد شگرفی است که بعضی کسان دارند و با همت بستن، شیئی را از فاصله دور جابه‌جا می‌کنند یا میله‌ای را می‌خمانند یا اندیشه‌خوانی می‌کنند، دورآگاهی دارند یا بدون دخالت عادی حواس از اموری اطلاع دارند یا خبری می­ دهند که بدون دخالت حواس نمی توان از آن امور اطلاع داشت. دعاها و شفایابی‌های معجزه‌آسا هم از امور خارق عادت است. نیز نماز یا دعای باران که روایت مستجاب شدن آن در فرهنگ اسلامی به تواتر بازگو شده است. هم‌چنین است بر آتش و آب رفتن و نسوختن و غرق نشدن^[۲۹]. افراد عادی هم در زندگی خود بارها با حدس صائب و به دل برات‌شدن یک روی‌داد پیش از رخ‌دادن آن برخورده‌اند و برمی‌خورند. رؤیای صادقه یعنی خوابی که درست درمی‌آید برای بسیاری کسان رخ داده و هم‌چنان نیز رخ می‌دهد.^[۳۰]
به هر روی با این سخنان روشن شد که امر خارق عادت کاری است فراگیر که کرامت، موردی از آن است و هر خارق عادتی را نمی­ توان کرامت دانست. کرامت، پدیده‌ای است که از ناصالح روا نیست و حتی در حوزه واژه‌شناسی نیز ناگزیر از حسن فعلی در عمل و حسن فاعلی در ایمانیم. سید میر شریف در «کتاب التعریفات» خود، کرامت را این‌گونه تعریف نموده که: کرامت، آشکار شدن کار خارق عادت از سوی شخصی است که مدعی نبوت نیست، پس آن خارق عادتی که همراه با ایمان و عمل صالح نباشد استدراج است و آنچه از این گونه امور به همراه ادعای پیامبری است را معجزه گویند.^[۳۱]

۳٫ نگاهی به گونه‌های امور خارق عادت و کرامت

کرامت از انواع خارق عادت است. خارق عادت چیزی است که خلاف سنت و نظم طبیعت صورت گیرد. خوارق به شش گونه تقسیم می شوند. این امور یا از مؤمن صادر می‌شود یا از کافر.
الف. اگر از مومن سر زند و به کمال عرفان مقرون نباشد به آن معونت می‌گویند.
ب. و چنان‌چه به کمال عرفان مقرون و با ادعای پیامبری همراه باشد معجزه نام دارد.
ج. اما اگر با دعوی نبوت همراه نباشد یا از شخص نبیّ پیش از ادعای نبوت سر زده است از آن به ارهاص تعبیر می‌شود.
د. و یا از جز نبی ظاهر می‌شود که در این صورت کرامت است.
ه‍. اما آنچه که از کافر به ظهور می‌رسد اگر موافق ادعای او باشد استدراج.
و. و اگر مخالف ادعای او باشد اهانت نامیده می‌شود.^[۳۲]
از میان مشایخ پسینی، شیخ احمد جام در«انیس التائبین»، کرامت را بر پنج گونه: کرامات فضلی،
کرامات کسبی، کرامات غرور، کرامات مکافات و کرامات حقیقی تقسیم کرده است. کرامات غرور را مایه خسران و گمراهی می‌شمرد اما چهار نوع دیگر را می‌ستاید^[۳۳].

۴٫ جدایی کرامت از «معجزه» و «إرهاص»

این مطلب، سخنی است که بیشتر تصوف‌نویسان و عرفان‌نگاران پیشین و پسین بی‌اشاره، از آن نگذشته‌اند و به گسست آن دو، انگشت نشانه گرفته‌اند.
کلاباذی در کتاب پر سود خود، «التعرف» باب بلندی را به کرامات اولیا اختصاص داده، کرامات را داخل در معجزات می‌داند و آن را تاییدی برای پیامبر و اظهار دعوت ایشان و الزام بر حجت و تصدیق بر مدعای نبیّ شناخته است.^[۳۴] قشیری صوفی تصوف‌نویس سده پنجم نیز گفتارهایی چند در فرق میان کرامت و معجزه ارائه می‌کند.وی بر این است که همه یا بیشتر شرایط معجزات، در کرامات نیز یافت می‌شود. او همه یا بیشتر شرایط معجزات به جز همین شرط یادشده، در کرامات یافت می‌شود^[۳۵]. هجویری هم‌دوره و هم­کیش قشیری نیز با لحنی خاص، به این مسئله پرداخته است.^[۳۶] سرّاج، دیگر عرفان‌نویس عارف، بخش دوازدهم کتاب «اللمع» را در باب کرامت با حکایت و سخنان لطیف و نغزی، تفاوت اولیا و انبیا و معجزه و کرامت را به نوشته آورده است.^[۳۷]
اما کوتاه­سخن اینکه، دست‌آورد جست‌وجو در جداسازی کرامت از معجزه «Miracle of a prophet^[38]» در متون عرفانی یادشده را می­توان در ۱۳ سخن، به چینش درآورد:
یکم. ادعای نبوت و تحدی در اعجاز و نبود آن ادعا در کرامت.
دوم. معجزات به انبیا اختصاص دارند و کرامات مختص به اولیا.^[۳۹]
سوم. سرّ معجزه، آشکار بودن آن است اما کرامت باید که پنهان باشد.
چهارم. ره‌آورد معجزه برای مردم است و کرامت، سودش تنها برای دارنده­ی کرامت است.
پنجم. معجزه‌گر، یقین به معجزه بودن کارش دارد اما ولی، نمی داند که کارش کرامت است یا استدراج.^[۴۰]
ششم. صاحب معجزه مجاز است که در دایره­ی شرع تصرف می‌کند و در نفی و اثبات آن سخن می‌کند و انجام می‌دهد چرا که حکم و فرمان خداوند در دست اوست اما دارنده­ی کرامت در جریان این کار، به جز تسلیم و قبول احکام، چیزی ندارد چون که به هیچ‌وجه، کرامت او با حکم شرع پیامبر، ناسازگاری‌ای ندارد.^[۴۱]

دوام
خدمت
جوابگویی و پاسخ دهی
زیبایی شناسی
شهرت و آوازه

۲-۳ ماهیت و فلسفه مدیریت کیفیت جامع
طی دو دهه گذشته درباره مدیریت، الگو و نظریاتی ارائه شده است که پیرامون کیفیت، بهبود کیفی خدمات و تولیدات در سازمان های تولید، خدماتی، صنعتی و غیر صنعتی می باشد. از جمله ایت الگوها، مدیریت کیفیت فراگیر است(احمدی، ۲۶:۱۳۸۶). واژه مدیریت کیفیت جامع^[۶] از سه کلمه فراگیر^[۷]، کیفیت^[۸] و مدیریت^[۹] تشکیل شده است. بررسی و تحلیل این سه جزء به درک و فهم عمیق تر آن کمک می کند. کلمه فراگیر به این معناست که مدیریت کیفیت جامع همه افراد و همه امور سازمان را در بر می گیرد. واژه کیفیت یعنی ارائه آنچه مورد نیاز و انتظار مشتریان است و واژه مدیریت یعنی کیفیت در سازمان مدیریت می شود، نه این که تنها به وسیله بازرسی و کنترل، نگهداری و حفظ گردد (خنیفر و حیدرنیا، ۹۱:۱۳۸۵).
مدیریت کیفیت جامع، به عنوان پارادایم مدیریت به وسیله بسیاری از سازمان ها در سرتاسر جهان پذیرفته شده است. جنبش کیفیت تقریباً در تمام کشورها با پروژه بهبود کیفیت بخش های تو لیدی شروع شد. مدیریت کیفیت جامع بعداً در بخش‌های خدماتی از قبیل بانک، شرکت بیمه و در نهایت در سازمان های غیر انتفاعی، چون مراقبت بهداشتی، دولت و مؤسسات آموزشی به کار گرفته شد. تمرکز بر مشتری احتمالاً مهم ترین عنصر است(خنیفر و حیدرنیا، ۸۸:۱۳۸۵). شاید اصطلاح مدیریت کیفیت جامع یکی از متداول ترین اصطلاحات تجارت باشد، که در سال های اخیر در مورد تمامی تلاش های انجام شده برای پیشبرد کیفیت به کار رفته است (جعفری و همکاران، ۱۱:۱۳۸۳). امروزه مدیریت کیفیت فراگیر به عنوان پارادایم نوین مدیریت، از سوی اندیشمندان و متخصصان حرفه ای پذیرفته شده است. زیربنای تفکر مدیریت بر پایه بهبود مستمر کیفیت، جلب رضایت مشتر ی و توجه به روند به جای تمرکز بر نتیجه استوار است (خنیفر و حیدرنیا، ۸۹:۱۳۸۵). این سیستم مدیریتی که بر پایه نرات دمینگ^[۱۰]، جوران^[۱۱]، کرازبی^[۱۲] و دیگران در اروپا و ژاپن و آمریکا و به تدریج الگوهای جامع آن در زمینه های کمی و آماری، کنترل و بهبود و بهسازی سازمان و الگوهای مشارکتی پدیدار شد، خود را به صحنه مدیریت عرضه نمود. هدف عمده این روش دستیابی به کیفیت محصولات و خدمات به طور مستمر است (احمدی، ۲۷:۱۳۸۶).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مدیریت کیفیت فراگیر، دارای فلسفه و مجموعه ای از اصول است که شالوده ای برای بهبود مستمر سازمان است. این سیستم تمام افراد را در سازمان درگیر می کند. در محیط TQM مشتری و رضایت او در کانون توجه سازمان قرار دارد. تمرکز بر مشتر ی، بهبود مستمر و مشارکت کامل سه اصل اساسی TQM، هستند. این سه اصل در رهبری، آموزش، ساختار، ارتباطات، پاداش و قدردانی و ارزیابی مورد توجه قرار گرفته‎اند. سیستم مدیریت کیفیت فراگیر یک پیکره متحرک و معنادار است، هدفمند و زنده است که همه اجزایش از یک قلب تغذیه می شوند و با یک روح زنده اند. این سیستم مدلی است مبتنی بر حرکت نه ثبوت؛ و در طراحی مدل اجرایی آن باید جهت حرکت را تعیین و تکامل مستمر سازمان را نشانه گرفت، نه شکل بودن آن را. در حقیقت می توان گفت مدیریت کیفیت فراگیر یک مکتب است، همانگونه که رفتار، احساسات و عقاید یک انسان صاحب مکتب، از قبل قابل پیش بینی است. در مدل TQM نیز مبانی و نوع رفتار و نتا یج مدیریت ر ا می توان از پیش تعیین نمود. فلسفه و رسالت مدیریت کیفیت فراگیر، حفظ سازمان در مرحله تکامل از چرخه عمر، سازمانی می باشد که ریشه در کایزن دارد و کا یزن پل علم و عمل است (خنیفر و حیدرنیا، ۹۷:۱۳۸۵).
۲-۴ تاریخچه مدیریت کیفیت جامع
از دهه ۱۹۵۰ به بعد، بتدریج پایه رویکرد مدیریت کیفیت جامع مطرح شده و از اوایل دهه ۱۹۸۰ به عنوان یک شیوه فلسفی مدیریتی جدید در عرصه مدیریت کیفیت نقش مؤثری را ایفا کرده است(خنیفر و حیدرنیا، ۸۸:۱۳۸۵).
جنبش مدیریت کیفیت جامع، در صنایع تولیدی شروع شد؛ چرا که سنجش عملکرد کیفیت و تعهد به تولید محصول با کیفیت عالی در آن جا آسان تر بود . در واقع بخش تولیدی خاستگاه ومکان بسیار مناسبی بر ای به کار بستن مدیریت کیفیت جامع به عنو ان مفاهیم بنیادی کنترل کیفیت بود. اما رفته رفته بر سازمان های خدماتی در بخش عمومی نیز تا ثیر گذاشت . اخیراً تعداد زیادی از سازمان های بخش عمومی درصدد بر می آیند تا اصول مد یریت مبتنی بر تفکر مشتری گر ایی و به قصد مورد پذیرش قرار گرفتن از سو ی آن ها را به کار بندند (ریاحی، ۴۳:۱۳۸۱). اما رفته رفته بر سازمان هایی که در بخش عمومی فعا لیت می‌کنند، مانند سازمان ها ی مراقبت بهداشتی، دولت های محلی، پلیس، خدمات اضطراری و سا یر سازمان های دولتی نیز در یافته اند که خدمت به مشتر ی و توجه به کیفیت از مقو له ها ی مهم در اواخر دهه ۱۹۹۰ هستند . سازمان های بخش عمومی از انقلا بی که بخش خصوصی طی دهه ۹۰ در خصوص جلب رضایت مشتر ی پشت سر گذاشتند ؛ مصون نمانده است . در بخش خصوصی، رضایت مشتر ی و وفاداری او (که با عرضه خدمات و کالاهای بسیار با کیفیت و به قیمت مناسب ظاهر می شود) برای بقای دراز مدت ضروری اند.
جدول ۲-۲ وقایع مهم در شکل گیری مدیرت کیفیت جامع را نشان می دهد

واقعه مهم در شکل گیری TQM

سال

شوهارت کنترل فرایند آماری را به وجود آورد

۱۹۲۴

شرکت تلفن بل روش های کنترل آماری را به کار برد

۱۹۲۶

ارتش آمریکا در طول جنگ جهانی دوم روش های نمونه برداری را به طور گسترده مورد استفاده قرار داد.

اواسط دهه ۴۰

تلاش های متعددی به منظور بهبود فرآیندهای کاری در سازمان ها صورت گرفت، نخستین بازدید دمینگ از ژاپن

۱۹۵۰

ایجاد«جایزه دمینگ» در ژاپن، نخستین ویرایش کتاب کنترل کیفیت جوران

۱۹۵۱

نخستین بازدید جوران از ژاپن، نظریه مازلو در مورد نیازهای انسان

۱۹۵۴