۲-۳-۳-۵- بیماریزایی استرپتوکوکوس پیوژنز
استرپتوکوک پیوژنز بیماریهای چرکی و غیر چرکی ایجاد می کند. بیماریهای چرکی شامل عفونتهای پوستی و عفونتهای بخش فوقانی دستگاه تنفس است. عفونتهای پوستی خود به دو دسته میباشند. عفونتهای سطحی که غالباً همراه با آلودگیثانویه استافیلوکوکی است، به آن پیودرم استرپتوکوکی میگویند و عفونتهای عمیقتر که شامل باد سرخ و سلولیت است. فاسیت نکروز شونده، عفونتی که به صورت عمقی در بافت زیر جلدی رخ میدهد، در امتداد سطوح منتشر شده و به وسیله تخریب وسیع ماهیچه و چربی مشخص می شود. ارگانیسم از طریق شکافی در پوست ( بریدگی کوچک یا تروما، عفونت وزیکولی ویروسی، سوختگی، جراحی) وارد بافت می شود(۸، ۲۴).
اگرچه بروز بیماری شدید استرپتوکوک پیوژنز، سندرم شوک سمی استرپتوکوکی پس از ظهور آنتیبیوتیکها به طور پیوسته کاهش یافت، اما این روند به طور قابل توجهی پس از دهه ۱۹۸۰ تغییر یافت. اغلب بیماران در ابتدا دارای التهاب بافت در محل عفونت و درد به علاوه علائم اختصاصی از قبیل تب، لرز، بی حالی، تهوع و استفراغ میباشند. در بیماران مبتلا به بیماری استرپتوکوکی باکتریمی وجود داشته و عمدتاً این بیماران دارای فاسیت نکروز شونده میباشند(۲۴).
از بیماریهای چرکی بخش فوقانی تنفس بیماری شایع گلو درد چرکی و تب مخملک را میتوان نام برد. استرپتوکوک پیوژنز مرتبط با انواع عفونتهای چرکی دیگر از جمله سپسیس زایمانی، لنفانژیت و پنومونی میباشد. بیماریهای غیر چرکی استرپتوکوکی شامل گلرومرولونفریت حاد و تب روماتیسمی است، که بواسطه تغییرات التهابی که قلب، مفاصل، عروق خونی و بافتهای زیر جلدی را درگیر می کند، مشخص میشود(۲۴).
۲-۳-۳-۶- درمان
استرپتوکوک پیوژنز به پنیسیلین خیلی حساس میباشد. اریترومایسین یا سفالوسپورین خوراکی را میتوان در بیمارانی که سابقهای از حساسیت به پنیسیلین دارند، به کار برد. اما این درمان در بیمارانی با عفونتهای مخلوط که استافیلوکوک اورئوس نیز در ایجاد آنها دخیل میباشد، مؤثر نیست. درمان در این مورد باید شامل اگزاسیلین یا ونکومایسین باشد. ماکرولیدهای جدیدتر (آزیترومایسین، کلایترومایسین) مؤثرتر از آزیترومایسین نبوده و مقاومت یا پاسخ بالینی ضعیف، ارزش تتراسایکلینها و سولفانامیدها را محدود کرده است. درمان آنتیبیوتیکی در بیماران مبتلا به فارنژیت، برطرف شدن علائم را تسریع کرده و اگر در طی ۱۰ روز اولیه بیماری بالینی آغاز شود، از ایجاد تب روماتیسمی پیشگیری می کند(۲۴).
بیماران با سابقهای از تب روماتیسمی، جهت جلوگیری از عود بیماری و همچنین به دلیل اینکه آسیب به دریچه قلب، این بیماران را ابتلاء به اندوکاردیت مستعد می کند، قبل از اینکه تحت اعمال جراحی مانند جراحیهای دندان که می تواند باکتریمیهای گذرا ایجاد کند قرار بگیرند، به پیشگیری آنتیبیوتیکی نیاز دارند(۲۴).
۲-۳-۴- سودوموناس آئروژینوزا
۲-۳-۴-۱- شکل (Morphology)
سودوموناس آئروژینوزا باسیلی به اندازه ۶/۰ تا ۲ میکرون است. باکتری دارای تاژک قطبی است که آنها را متحرک میسازند. این باکتری گرم منفی به صورت تک تک، جفت و گاهی زنجیرههای کوتاه دیده میشوند. این باکتری دارای آنتیژنهای سوماتیک و آنتیژنهای کپسولی است(۹۵). این باکتری فاقد اسپور و کپسول است ولی دارای لایه لعابی پلیساکاریدی در سطح خارج سلول، شبیه کپسول است(۸).
۲-۳-۴-۲- خواص کشت (Culture properties)
سودوموناس آئروژینوزا یک ارگانیسم هوازی اجباری است که به راحتی و به سرعت بر روی بسیاری از محیطهای معمولی و ساده رشد می کند. کشت این باکتری به علت ایجاد تری متیل آمین دارای بوی مخصوص و مطبوع شبیه گل یاس است.
بهترین درجه حرارت برای رشد آن ۳۰ تا ۳۷ درجه سانتی گراد میباشد. برخی سوشها در محیط ژلوز خوندار همولیز تولید می کنند. این باکتری روی محیط جامد کلونیهای صاف و مدور تشکیل میدهد که سبز فلورسانس دارند. این ارگانیسم رنگدانه آبی غیر فلورسانس به نام پیوسیانین تولید می کند. بسیاری از سوشها رنگدانه فلورسانس پیووردین تولید می کنند که باعث ایجاد رنگ سبز در محیط آگار می شود. برخی سوشها رنگدانه قرمز تیره به نام پیوروبین یا رنگدانه سیاه پیوملانین تولید می کنند(۹).
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
نژادهای دیگری از سودوموناس آئروژینوزا که از کشت فیبروز تخمدان به دست می آید، معمولا کلونیهای خیلی مخاطی دارند(۱۴).
۲-۳-۴-۳- خواص بیوشیمیایی (Biochemical properties)
تست اکسیداز در این باکتری مثبت است و این تست برای متمایز کردن آن از خانواده انتروباکتریاسه استفاده می شود. توانایی تخمیر قندها را ندارند لذا آنها را از طریق اکسیداسیون مصرف می کنند، اما برخی از نژادها گلوکز را اکسید می کنند. شناسایی این باکتری بر اساس شکل کلونی، مثبت بودن اکسیداز، وجود پیگمان و رشد در ۴۲ درجه سانتی گراد انجام میگیرد(۹).
افتراق سودوموناس آئروژینوزا از سایر سودوموناسها بر مبنای فعالیت بیوشیمیایی، مستلزم انجام آزمایش با مجموع بسیاری از سوبستراهاست(۸).
۲-۳-۴-۴- مقاومت
سودوموناس ذاتاً به بسیاری از آنتیبیوتیکها مقاوم است و می تواند از طریق موتاسیون حتی مقاومت بیشتری را در طی درمان کسب کند. اگرچه مکانیسمهای متعددی برای مقاومت شناخته شده اند، ولی موتاسیون پروتئینهای پورین، مکانیسم اصلی مقاومت است. نفوذ آنتیبیوتیکها به درون سلول سودوموناس، اساساً از طریق منافذ غشاء خارجی صورت میگیرد. اگر پروتئینهای تشکیل دهنده دیواره های این منافذ به نحوی تغییر کنند و جریان از طریق کانالها را محدود سازند، مقاومت به خیلی از ردههای آنتیبیوتیکها می تواند ایجاد شود.
سودوموناس آئروژینوزا همچنین بتالاکتامازهای متعددی تولید مینماید که میتوانند خیلی از آنتیبیوتیکهای بتالاکتام از جمله پنیسیلینها، سفالوسپورینها و کارباپنمها را غیر فعال کنند(۲۴).
۲-۳-۴-۵- بیماریزای سودوموناس آئروژینوزا
سودوموناس آئروژینوزا پاتوژن فرصت طلب است و فقط در بخشهایی از بدن که دفاع طبیعی ندارند ایجاد بیماری می کند. این باکتری در زخمها و سوختگیها ایجاد عفونت کرده و چرک حاصل از آن به رنگ سبز مایل به آبی دیده می شود. سطح مرطوب سوختگی و فقدان پاسخ نوتروفیلیک به تهاجم بافت، بیمار را به چنین عفونتهایی مستعد میسازد(۱۴).
در صورتی که از نخاع وارد شود باعث ایجاد مننژیت میگردد و چنانچه از طریق کاتتر و دستکاری مجاری ادراری یا از راه محلولهای شستشو وارد شود منجر به عفونت مجاری ادراری میگردد(۳۸).
مننژیت حاصل از سودوموناس پس از پونکسیون مایع نخاعی، عفونت ادراری پس از قرار دادن سوند ادراری یا استفاده از محلولهای شستشوی آلوده رخ میدهد. عفونت ریوی به دنبال استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی آلوده به صورت پنومونی نکروتیک بروز می کند. در بیماران دارای سیستیک فیبروزیس یا دیگر بیماریهای مزمن ریوی و یا نوتروپنی کلونیزاسیون باکتری دیده می شود(۱۴).
این باکتری اغلب در التهاب خفیف گوش خارجی شناگران یافت شده و ممکن است عامل تهاجمی در التهاب بدخیم گوش خارجی در بیماران دیابتی باشد. عفونتهای چشم، بعد از ضربه اولیه به قرنیه (مثلاً سایش ناشی از لنزهای تماسی یا خراش سطحی چشم) و به دنبال آن قرار گرفتن در معرض سودوموناس آئروژینوزای موجود درآب آلوده ایجاد شوند(۲۴).
باکتریمی در بیمارانی که دچار نوتروپنی، دیابت ملیتوس، سوختگیهای وسیع و بدخیمیهای هماتولوژیک میباشند، رخ میدهد. باکتریمی ناشی از سودوموناس آئروژینوزا از نظر بالینی از باکتریمی ایجاد شده توسط دیگر باکتری های گرم منفی غیر قابل تشخیص است؛ اما میزان مرگ و میر در بیماران آلوده شده بالاتر میباشد(۲۴).
۲-۳-۴-۶- درمان
در صورتی که ارگانیسمها در تمام منابع آبی پراکنده باشند، تلاشها برای حذف سودوموناس از بیمارستان عملاً بیفایده است. شیوه کنترلی مؤثر باید در امر جلوگیری از آلوده شدن وسایل استریل از قبیل وسایل درمان تجهیزات تنفسی و دیالیز و نیز جلوگیری از آلودگی متقاطع بیماران به وسیله پرسنل پزشکی متمرکز شود. چون سودوموناس در محیطهای مرطوب رشد می کند بنابراین باید توجه خاصی به دستشوییها، وان حمام، دوش و لولههای آب گرم و سایر مناطق مرطوب بیمارستان داشت.
درمان تک دارویی بیماری ناشی از سودوموناس معمولاً بی نتیجه میماند، زیرا باکتری به اغلب آنتیبیوتیکها مقاوم است و بیمار آلوده شده و دارای نقص ایمنی نمیتواند فعالیت آنتیبیوتیک را افزایش دهد. باکتری های حساس نیز حتی در طول درمان مقاوم میشوند. برای درمان عفونت از یک پنیسیلین مؤثر علیه سودوموناس مانند تیکارسیلین، مزلوسیلین و پیپراسیلین، همراه با یک آمینوگلیکوزید نظیر جنتامایسین، توبرامایسین یا آمیکاسین استفاده می شود. آزوترئونام، ایمیپنم و کینولونهای جدیدتر از جمله سیپروفلوکساسین و از بین سفالوسپورینهای جدید نیز سفتازیدیم و سفوپرازون علیه این باکتری استفاده می شود(۸، ۲۴).
فصل سوم
مواد وروشها
۳-۱- روش های آماده سازی عصاره و اسانس گیاه
۳-۱-۱- تهیه گیاه
چهار نمونه ۱۰۰ گرمی از آویشن شیرازی(Zataria multiflora) از چهار عطاری در تهران تهیه و به هرباریوم دانشکده داروسازی دانشگاه تهران منتقل شد. پس از تأیید گیاه و دریافت شماره هرباریوم (PMP-404) میزان ۲ کیلوگرم از گیاه آویشن شیرازی خشک شده خریداری گردید و برای عصاره گیری به آزمایشگاه تحقیقات فارماکوگنوزی دانشکده داروسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی انتقال داده شد.
۳-۱-۲- عصاره گیری
جهت گرفتن عصاره تام متانولی به روش پرکولاسیون عمل گردید.
۳-۱-۲-۱- مواد و وسایل مورد نیاز
۱-دستگاه پرکولاتور
۲-ترازوی دیجیتال Mettler college 1300 ایران با دقت ۰۱/۰
۳- حلال متانول
۴- پرکولاتور
۵- آسیاب برقی
۶- ظرف پیرکس
۷- بشر
۸- فویل
۹- قوطی ۱۰۰ گرمی
۳-۱-۲-۲- روش انجام کار
یک کیلوگرم از گیاه خشک وزن شده و سپس توسط آسیاب برقی کاملاً پودر گردید. ابتدا یک پنبه کوچک ته دستگاه پرکولاتور گذاشته، تا در هنگام باز بودن شیر دستگاه فقط عصاره از آن خارج شود. سپس تمام گیاه پودر شده درون آن ریخته و متانول به آن اضافه شد تا حدی که تمام گیاه درون دستگاه را پوشش داد و به اندازه ۱یک الی ۲ سانتیمتر از سطح گیاه بالاتر آمد. بعد از آن روی دستگاه با فویل کاملاً پوشانده شده و یک بشر بزرگ یا هر ظرف مناسب دیگری در زیر پرکولاتور قرار گرفت و تاسه روز به حال خود گذاشته شد.
بعد از طی ۳ روز شیر دستگاه پرکولاتور باز شد و تمامی محتویات آن یعنی متانول و عصاره گیاه خالی شد. در صورت احتیاج به میزان بیشتری عصاره گیاه، میتوانیم این عمل را تا ۳ بار تکرار کرده به این صورت که دوباره به روی گیاه متانول ریخته و مراحل قبل دوباره طی شود.
برای بدست آوردن عصاره خشک و خارج کردن متانول از آن، میتوان توسط دستگاه روتاری متانول را از عصاره جدا کرده و یا محلول عصاره را در یک ظرف پیرکس ریخته و روی آن را با فویل پوشانده و ظرف مربوطه در محلی دور از نور و حرارت و آلودگی قرار داده شد تا عصاره مورد نظر کاملاً تغلیظ شده و عصاره خشک به دست آمد.
۳-۱-۳- اسانس گیری
اسانس گیری به روش تقطیر با آب[۴۲] و دستگاه کلونجر[۴۳] انجام شد.
۳-۱-۳-۱- مواد و وسایل مورد نیاز
۱- دستگاه کلونجر
۲- هیتر
۳-ترازوی دیجیتال Mettler college 1300 ایران با دقت ۰۱/۰
